Người bạn bị lãng quên của Warren Buffett

Warren Buffett và Charlie Munger là hai cái tên đã quá đỗi quen thuộc trong giới đầu tư. Tuy nhiên, có một huyền thoại đầu tư ít ai biết tới đó là Rick Guerin – người từng đồng hành cùng cặp đôi Buffett-Munger thuở đầu, với tài năng và thành tích không hề kém cạnh.

Nhưng rồi một ngày Rick Guerin biến mất, để lại một câu hỏi lớn trên phố Wall: "VÌ SAO?"

Câu trả lời gói gọn ở chữ: "lòng tham" khi lạm dụng đòn bẩy tài chính cùng sự nóng vội trong đầu tư.

Trong khi Buffett kiên nhẫn chờ đợi, Rick lại chọn con đường nhanh hơn – và đánh đổi bằng tất cả. Câu chuyện của ông là một lời nhắc nhở rằng, trên hành trình đầu tư, đôi khi chậm mới là nhanh.

Rick Guerin – Huyền thoại bị quên lãng

Trong những năm 1960–1970, Rick Guerin là một nhà đầu tư nổi bật tại California, đồng sáng lập quỹ Pacific Partners và có quan hệ hợp tác chặt chẽ với cả Warren Buffett lẫn Charlie Munger. Ba người thường xuyên trao đổi ý tưởng, cùng tham gia một số thương vụ và chia sẻ chung triết lý đầu tư giá trị từ Benjamin Graham.

Rick không hề thua kém về trí tuệ hay hiệu suất đầu tư. Quỹ của ông từng đạt tỷ suất lợi nhuận hàng năm lên đến 30% – mức rất hiếm ở thời điểm đó. Ông cũng là một trong những người đầu tiên nắm giữ cổ phiếu Berkshire Hathaway ở mức giá thấp, minh chứng cho tầm nhìn dài hạn của mình.

Dù cùng xuất phát với triết lý đầu tư giá trị, học từ Benjamin Graham và chia sẻ nhiều thương vụ đầu tư, nhưng ba người bạn đã đi theo những con đường khác nhau – bởi cách họ đối mặt với rủi ro và thời gian.

• Warren Buffett luôn ưu tiên sự kiên nhẫn, tránh sử dụng đòn bẩy tài chính. Ông tin vào sức mạnh của lãi kép và để thời gian làm phần việc còn lại.
• Charlie Munger sở hữu tư duy chiến lược sâu sắc, nhấn mạnh việc đầu tư vào các doanh nghiệp chất lượng cao và tầm nhìn dài hạn.
• Rick Guerin, trái lại, chọn con đường nhanh chóng: dùng đòn bẩy tài chính (margin) để phóng đại lợi nhuận trong thời kỳ thị trường tăng trưởng, điều này đã khiến ông phải trả giá đắt khi thị trường sụp đổ

Buffett sau này kể lại:

“Charlie và tôi đều biết mình sẽ giàu – vấn đề chỉ là thời gian. Rick thì không muốn chờ lâu. Rick cũng thông minh như chúng tôi, nhưng anh ấy quá vội vàng.”

Hành trình đầu tư của Rick Guerin – Từ đỉnh cao đến lụi tàn

Pacific Partners và thành tích đầu tư vang danh phố Wall

Rick Guerin từng là một ngôi sao đang lên trong giới đầu tư những năm 1960–1970. Ông đồng sáng lập quỹ Pacific Partners cùng Charlie Munger vào đầu những năm 1960, sau đó tiếp tục điều hành quỹ này một mình khi Munger rút ra để thành lập công ty riêng.

Trong giai đoạn từ 1965 đến 1983, Pacific Partners đạt mức tăng trưởng 22.200%, trong khi chỉ số S&P 500 chỉ tăng khoảng 316% trong cùng kỳ – một thành tích vượt trội đến kinh ngạc.

Guerin được Warren Buffett nhắc đến trong bài viết nổi tiếng “The Superinvestors of Graham-and-Doddsville” (1984) như một trong những ví dụ điển hình cho thành công bền vững của triết lý đầu tư giá trị. Cùng với Walter Schloss, Tom Knapp hay Bill Ruane, Rick Guerin là bằng chứng sống cho việc bám sát các nguyên tắc của Benjamin Graham có thể mang lại kết quả lâu dài vượt trội hơn thị trường.

Cú ngã định mệnh: Khi đòn bẩy trở thành con dao hai lưỡi

Tuy nhiên, chính trong giai đoạn đỉnh cao đó, Rick Guerin đã mắc một sai lầm chí mạng: sử dụng đòn bẩy tài chính (margin) quá mức để tăng tốc lợi nhuận.

Khi thị trường chứng khoán Mỹ bước vào giai đoạn suy thoái nghiêm trọng năm 1973–1974, chỉ số S&P 500 giảm hơn 40%, nhiều cổ phiếu giảm sâu hơn. Những nhà đầu tư sử dụng margin như Rick bị ảnh hưởng nặng nề do margin call – khi giá trị danh mục giảm đến mức buộc phải bán tài sản để đáp ứng yêu cầu ký quỹ từ công ty môi giới.

Rick Guerin buộc phải bán ra lượng lớn cổ phiếu Berkshire Hathaway mà ông đang nắm giữ với mức giá rẻ mạt. Theo lời kể của Buffett (trong một buổi chia sẻ với nhà đầu tư Mohnish Pabrai), Rick bị thiệt hại lớn đến mức "buộc phải bán cổ phiếu Berkshire cho tôi để giải quyết margin call". Sự sụt giảm danh mục được ghi nhận là lên tới 62% trong giai đoạn 1973–1975, trong khi Buffett chỉ lỗ 48% và Munger lỗ khoảng 31% trong cùng kỳ – chủ yếu vì họ không sử dụng đòn bẩy.

Sự rút lui dần dần khỏi giới đầu tư chuyên nghiệp

Sau cú ngã nặng nề vì margin, Rick Guerin không phải đối mặt với sự phá sản, nhưng ông cũng không bao giờ quay lại đỉnh cao như một nhà đầu tư chuyên nghiệp. Mặc dù vẫn tham gia vào một số công ty, chẳng hạn như Daily Journal Corporation – nơi Charlie Munger làm chủ tịch – nhưng tên tuổi của ông không còn được nhắc đến trong nhóm những nhà đầu tư hàng đầu nữa.

Trong khi đó, Warren Buffett và Charlie Munger tiếp tục vượt qua khủng hoảng, tận dụng cơ hội để mua vào những tài sản giá trị và xây dựng đế chế Berkshire Hathaway mà chúng ta biết đến hôm nay. Câu chuyện của Rick Guerin nhắc nhở rằng, tài năng và thành tích trong quá khứ không đủ để bảo đảm thành công lâu dài nếu thiếu đi sự kỷ luật và kiên nhẫn trong đầu tư.

Ngoài ra, yếu tố tâm lý đóng vai trò không nhỏ. Việc mất niềm tin, danh tiếng và chịu đựng áp lực tài chính có thể khiến bất kỳ nhà đầu tư tài năng nào cũng phải rút lui. Không phải ai cũng có thể đứng dậy sau thất bại lớn – dù họ từng ở trên đỉnh cao của thành công.

Bài học từ Rick Guerin: Kiến tạo sự nghiệp đầu tư bền vững

• Đừng để tốc độ phá hủy mục tiêu dài hạn: Trong hành trình đầu tư, nhiều người bị cuốn vào cuộc đua tìm kiếm lợi nhuận nhanh chóng mà quên mất rằng thành công bền vững đòi hỏi sự kiên trì và chiến lược dài hạn. Việc ép mình đạt mục tiêu quá nhanh có thể khiến nhà đầu tư không kiểm soát được rủi ro và có thể dễ dàng mất đi những thành quả đã đạt được.
• Tránh đòn bẩy khi không cần thiết: Đòn bẩy tài chính có thể tạo ra lợi nhuận khổng lồ, nhưng nó cũng khuếch đại rủi ro thua lỗ trong những thời điểm thị trường không ổn định. Đặc biệt trong giai đoạn biến động mạnh như giai đoạn 1973-1974, việc sử dụng đòn bẩy mà không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng có thể khiến nhà đầu tư phải trả giá đắt. Rick Guerin đã trở thành minh chứng rõ ràng cho việc thiếu kiểm soát trong việc sử dụng đòn bẩy có thể hủy hoại sự nghiệp đầu tư của một người.
• Thành công trong đầu tư không chỉ là IQ, mà còn là EQ, sự kỷ luật và khả năng chịu đựng: Không chỉ có kiến thức chuyên môn (IQ) mà còn cần cảm xúc (EQ) và sự kỷ luật để kiên trì vượt qua khó khăn, thất bại. Những nhà đầu tư thành công lâu dài như Warren Buffett và Charlie Munger không chỉ giỏi về phân tích tài chính, mà họ còn rất vững vàng về mặt tâm lý và có khả năng chịu đựng những thời điểm khó khăn. Rick Guerin có thể là một nhà đầu tư thông minh, nhưng thiếu sự kiên nhẫn và kỷ luật đã khiến ông mất đi cơ hội dài hạn.
• “Đôi khi, để đi nhanh, bạn phải học cách đi chậm trước”: Bài học lớn nhất từ câu chuyện của Rick Guerin chính là sự kiên nhẫn. Thay vì cố gắng đi nhanh và dùng đòn bẩy tài chính để đẩy nhanh quá trình làm giàu, việc xây dựng một sự nghiệp đầu tư bền vững đòi hỏi sự cẩn trọng và chiến lược dài hạn. Nhà đầu tư cần học cách chậm lại, kiểm soát cảm xúc, và tạo ra nền tảng vững chắc thay vì tìm kiếm sự giàu có ngay lập tức.

Bi kịch của thông minh nhưng thiếu kiên nhẫn

Rick Guerin không thất bại vì thiếu tài năng, mà vì thiếu kiên nhẫn. Dù sở hữu trí tuệ sắc bén và những thành tựu ấn tượng, ông không thể duy trì được thành công lâu dài vì sự vội vàng và thiếu kiểm soát trong quá trình đầu tư. Câu chuyện của ông là một bi kịch của sự thông minh không đi đôi với kỷ luật, là lời nhắc nhở rằng trong đầu tư, kiên nhẫn và sự bền bỉ mới là yếu tố quyết định.

Tên tuổi của Rick Guerin sẽ luôn là một lời nhắc cho thế hệ nhà đầu tư hiện đại: “Không phải ai về đích nhanh nhất sẽ thắng cuộc, mà là người còn lại cuối cùng trên đường đua.” Thành công không đến từ tốc độ, mà là từ khả năng duy trì sự vững vàng và đi đúng hướng trong suốt hành trình dài.