Solana kích hoạt SIMD-96: Bước ngoặt trong cơ chế phí và cuộc chiến lợi suất LST
Mạng lưới Solana vừa chính thức kích hoạt SIMD-96, một thay đổi quan trọng trong cơ chế phí giao dịch, dự đoán sẽ tạo ra những tác động lớn đến hệ sinh thái Solana, đặc biệt là trong lĩnh vực Staking.
Bản cập nhật này không chỉ thay đổi cách thức phân phối phí trên mạng lưới mà còn có thể mở ra một cuộc cạnh tranh về lợi suất Staking (LST) giữa các trình xác thực.
SIMD-96: Thay đổi luật chơi, phân phối lại lợi ích
Để hiểu rõ hơn về SIMD-96 và những tác động của nó, trước tiên, người dùng cần nắm vững cơ chế phí giao dịch hiện tại trên Solana. Điểm đặc biệt của Solana so với các blockchain khác như Ethereum là việc sử dụng Cơ chế thị trường phí cục bộ (Local fee markets).
Cụ thể, mỗi giao dịch trên Solana đều phải trả một mức phí cơ bản là 0.000005 SOL. Tuy nhiên, trong những thời điểm mạng lưới hoạt động quá tải, người dùng cần trả thêm phí ưu tiên để giao dịch của mình được xử lý nhanh chóng.
Trước khi SIMD-96 được kích hoạt, phí ưu tiên trên Solana được chia làm hai phần: 50% bị đốt cháy (loại bỏ vĩnh viễn khỏi nguồn cung) và 50% còn lại được phân phối cho các trình xác thực (validator) xử lý giao dịch.
SIMD-96 đã tạo ra một thay đổi lớn: 100% phí ưu tiên giờ đây sẽ thuộc về trình xác thực, không còn phần nào bị đốt cháy. Sự thay đổi này được dự đoán sẽ tạo ra tác động đáng kể đến mô hình kinh tế của các trình xác thực, đồng thời ảnh hưởng đến toàn bộ hệ sinh thái Solana.
Ảnh hưởng của SIMD-96 đến lợi nhuận của validator và APY staking
Trên mạng lưới Solana, trình xác thực có ba nguồn thu nhập chính:
- Phần thưởng phát hành: Khi một validator tạo ra một block mới, họ được thưởng bằng SOL. Đây là phần thưởng khối cơ bản.
- MEV (Miner Extractable Value): Lợi nhuận thu được từ việc sắp xếp thứ tự giao dịch.
- Phí ưu tiên: Như đã đề cập, trước đây trình xác thực chỉ nhận được 50% phí ưu tiên, nhưng với SIMD-96, họ sẽ nhận được toàn bộ 100%.
Việc loại bỏ hoàn toàn phần phí ưu tiên bị đốt cháy sẽ tăng lợi nhuận cho các trình xác thực. Điều này cũng đồng nghĩa với việc APY (Annual Percentage Yield), tức là lợi suất hàng năm mà người dùng nhận được khi tham gia staking, có tiềm năng tăng lên đáng kể.
Trước đây, khi phí ưu tiên bị đốt một nửa, người dùng và trình xác thực thường "lách luật" bằng cách thỏa thuận riêng với nhau bên ngoài mạng lưới (off-chain) để giảm thiểu phần phí bị mất. Điều này tạo ra sự thiếu minh bạch và có thể dẫn đến những hành vi không công bằng.
SIMD-96 giải quyết vấn đề này bằng cách đưa toàn bộ hoạt động liên quan đến phí ưu tiên lên blockchain (on-chain), nơi mọi giao dịch đều được ghi lại công khai và minh bạch. Giải pháp này giúp loại bỏ các thỏa thuận ngầm, đảm bảo mọi người dùng đều được đối xử công bằng và hệ thống hoạt động hiệu quả hơn.
SIMD-123: Mảnh ghép còn thiếu cho bức tranh kinh tế Solana
Bên cạnh SIMD-96, cộng đồng Solana cũng đang rất quan tâm đến SIMD-123, một đề xuất khác liên quan đến cơ chế phí. Trong khi SIMD-96 loại bỏ việc đốt phí ưu tiên, thì SIMD-123 sẽ bổ sung cơ chế chia sẻ phí ở cấp độ giao thức với những người tham gia staking.
Nhiều người cho rằng việc triển khai đồng thời cả SIMD-96 và SIMD-123 là điều cần thiết để đảm bảo sự cân bằng trong hệ sinh thái Solana.
Nếu chỉ có SIMD-96, trình xác thực sẽ được hưởng lợi quá nhiều từ phí giao dịch, trong khi người nắm giữ token SOL sẽ bị thiệt thòi. SIMD-123 sẽ giúp điều chỉnh lại sự phân phối lợi ích này, đảm bảo rằng người dùng tham gia staking cũng được hưởng lợi từ sự tăng trưởng của mạng lưới.
Sự thay đổi trong cơ chế phí do SIMD-96 mang lại được kỳ vọng sẽ tạo ra một "cuộc đua" giữa các trình xác thực trong việc thu hút người dùng tham gia staking. Để tối ưu hóa lợi nhuận từ phí giao dịch, các trình xác thực sẽ phải cạnh tranh với nhau bằng cách đưa ra các chương trình chia sẻ lợi nhuận hấp dẫn cho người dùng.
TipRouter của Jito Labs là một ví dụ điển hình cho xu hướng này. Công cụ này cho phép trình xác thực tự động chia sẻ phí với người staking. Hiện tại, một số trình xác thực đã bắt đầu triển khai các chương trình chia sẻ lợi nhuận thông qua các pool LST như hSOL của Helius Labs, và dự kiến sẽ có thêm nhiều đơn vị khác tham gia trong tương lai gần.
Cuộc cạnh tranh này được dự đoán sẽ mang lại lợi ích to lớn cho người dùng tham gia staking, khiến APY tăng cao và thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái Staking trên Solana.
Tóm lại, SIMD-96 là một bước ngoặt quan trọng trong cơ chế phí giao dịch của Solana, tạo ra những thay đổi lớn trong việc phân phối lợi nhuận và thúc đẩy sự cạnh tranh giữa các trình xác thực. Kết hợp với SIMD-123, bản cập nhật này sẽ tạo ra một môi trường Staking hấp dẫn hơn, thu hút người dùng tham gia và đóng góp vào sự phát triển bền vững của mạng lưới Solana.