Vì sao Web3 cần một “lớp kiểm soát on-chain” như Newton Protocol?

Trong một tập podcast gần đây của Souls Lab, Mohammad - Managing Director của Magic Newton Foundation - đã chia sẻ khá thẳng thắn về câu chuyện phía sau Newton Protocol, lý do họ chọn đi vào mảng “khó chơi” như compliance, và vì sao ông tin đây sẽ là lớp hạ tầng không thể thiếu nếu Web3 muốn chạm tới dòng tiền thật.

Dưới đây là 4 điểm quan trọng từ cuộc trò chuyện, giúp bạn hiểu rõ câu chuyện của Newton và lý do họ chọn đi vào hướng này.

Nếu muốn nghe toàn bộ chia sẻ của Mohammad, bạn có thể xem full podcast tại đây.

Newton xuất phát từ khoảng trống lớn của Web3

Magic Labs – core developers của Newton Protocol – là đội ngũ đã xây công nghệ embedded wallet được hơn 200.000 developer sử dụng và tạo ra hơn 50 triệu ví cho người dùng Web2.

Khi giải quyết được phần onboarding, họ nhìn thấy một vấn đề khác lớn hơn: phần rủi ro và compliance của các giao thức tài chính vẫn ở ngoài blockchain.

Những yêu cầu như KYC/AML, hạn mức, kiểm soát rủi ro hay chặn tương tác với ví bị hack đều là quy tắc mà tổ chức phải tuân theo, nhưng chúng lại tách biệt hoàn toàn khỏi luồng xử lý on-chain.

Mohammad nói rõ rằng đây là khoảng trống lớn nhất trong hạ tầng Web3 hiện nay:

Newton được tạo ra để đưa toàn bộ phần này lên đúng vị trí của nó. Thay vì kiểm tra sau, policy được kiểm tra trước khi giao dịch chạy. Mỗi lần kiểm tra đều có bằng chứng on-chain. Và builder không cần chỉnh sửa smart contract mỗi khi rule thay đổi.

“Compliance layer cho Web3” - hiểu theo cách đơn giản nhất

Nhiều người nghĩ compliance rất phức tạp, nhưng Mohammad giải thích đơn giản rằng: đó là tập hợp những quy tắc mà tổ chức buộc phải tuân theo – từ KYC/AML, hạn mức, danh sách địa chỉ bị chặn cho tới quy tắc nội bộ.

Vấn đề là đa số quy tắc này lại nằm ngoài blockchain, trong khi tài sản và logic giao dịch đang dần được đưa lên on-chain.

Newton giải quyết bằng cách xây một lớp policy on-chain. Builder định nghĩa quy tắc tại Newton, giao dịch sẽ được kiểm tra theo quy tắc đó trước khi thực thi, và toàn bộ quy trình có log minh bạch.

Việc Magic Labs là core developers của Newton giúp lớp policy này thừa hưởng kinh nghiệm thực tiễn từ nhiều năm vận hành hạ tầng ví cho hàng triệu người dùng - điều mà không nhiều dự án Web3 sở hữu.

Cách tiếp cận này đặc biệt phù hợp với stablecoin, RWA và các giao thức tài chính – nơi yêu cầu tuân thủ rõ ràng và khả năng chứng minh là yếu tố quan trọng khi mở rộng quy mô.

Ứng dụng thực tế của Newton

Trong cuộc trò chuyện, Mohammad chia sẻ rằng nhu cầu về policy on-chain đang tăng nhanh hơn dự đoán của họ. Nhiều đối tác chủ động tìm đến Newton vì gặp những vấn đề không thể giải quyết bằng quy trình compliance cũ.

Và chính những tích hợp gần đây đã chứng minh Newton không còn là “ý tưởng”, mà là một lớp hạ tầng đang được sử dụng trong thực tế.

Một điểm nổi bật là Newton đã tích hợp dữ liệu mạng từ Etherscan. Nhờ Etherscan Data Oracle, builder có thể dùng dữ liệu gas và trạng thái mạng real-time để đặt điều kiện trước giao dịch, giúp hạn chế lỗi và tối ưu chi phí. Đây là ví dụ rõ ràng về việc Newton kết nối dữ liệu bên ngoài với policy on-chain

Bên cạnh đó, Newton vận hành như một AVS trên EigenLayer, nghĩa là quá trình kiểm tra policy được thực hiện bởi mạng operator restaked. Điều này giúp việc đánh giá rule mang tính phi tập trung và có lớp bảo mật từ Ethereum.

Một ứng dụng thực tế khác được nhắc tới là Polymarket. Họ cần áp dụng yêu cầu 2FA cho thao tác rút tiền theo quy định nội bộ. Newton cho phép biến yêu cầu này thành một policy rõ ràng, được kiểm tra trước giao dịch và có thể đối chiếu lại khi cần.

Những tích hợp này cho thấy Newton đang từng bước trở thành lớp policy thực thi được ngay trong luồng giao dịch – không phải một khái niệm mới mẻ, mà là công cụ builder có thể áp dụng ngay vào sản phẩm.

Cơ hội nào cho builder Việt Nam?

Mohammad dành nhiều lời khen cho cộng đồng builder Việt Nam vì khả năng học nhanh và tư duy thực thi mạnh. Ông nhận định rằng những đội đang xây stablecoin, RWA, thanh toán, AI agent hoặc chiến lược giao dịch tự động sẽ sớm cần đến compliance – và càng xử lý sớm, sản phẩm càng ít gặp rủi ro khi mở rộng.

Ông khuyến khích builder bắt đầu bằng việc xác định loại rủi ro quan trọng nhất với sản phẩm của mình, sau đó chuyển thành policy trên Newton để tự động hóa phần còn lại.

Gần đây, Newton cũng tổ chức một buổi gặp gỡ cộng đồng tại TP.HCM để giới thiệu dự án và chia sẻ về hướng tiếp cận compliance on-chain. Đây là hoạt động mở đầu cho chuỗi sự kiện mà Newton dự kiến triển khai trong thời gian tới để hỗ trợ cộng đồng Việt Nam nhiều hơn.

Kết luận

Newton đang đặt lại vị trí của rủi ro và compliance trong Web3: thay vì nằm ngoài blockchain, phụ thuộc giấy tờ hoặc hệ thống thủ công, chúng được đưa lên một lớp policy on-chain minh bạch và có thể kiểm chứng.

Trong đoạn cuối podcast, Mohammad chia sẻ rằng thời gian tới Newton sẽ tiếp tục mở rộng tích hợp, bổ sung thêm nhiều data oracle mới, phát hành thêm policy template và nâng cấp Newton Explorer để builder dễ thử nghiệm hơn. Nhiều sự kiện dành cho cộng đồng Việt Nam cũng đang trong kế hoạch triển khai.

Anh em có thể theo dõi Newton tại các kênh chính thức:

• Facebook: https://www.facebook.com/groups/newtonvietnam
• Telegram: https://t.me/newton_vn_channel
• Twitter: https://x.com/MagicNewton_VN