Hard fork London và những điều cần biết về EIP-1559 của Ethereum
Bản nâng cấp được chờ đợi từ lâu dành cho blockchain Ethereum mang tên London đang dần được thực hiện khi đã được triển khai vào mạng thử nghiệm (testnet) cuối cùng trong tuần này. Khi cả Hard fork London được nâng cấp cùng sự xuất hiện của EIP-1559. Tìm hiểu xem sự kiện này có gì đặc biệt?
Hard fork London đã triển khai testnet cuối cùng
Theo đó, hard fork London của Ethereum đã được lên lịch cập nhật vào ngày 4/8 này, sau khi được ra mắt trên mạng thử nghiệm cuối cùng Rinkerby vào hôm qua (8/7). Bản cập nhật hard fork London đồng thời sẽ mở ra bản cập nhật EIP-1559 gây nhiều tranh cãi trong cộng đồng người dùng.
Nhà phát triển Ethereum Tim Beiko đã cập nhật rằng testnet cho London hiện đã được triển khai thành công cho cả ba testnet Ropsten, Goerli và Rinkeby. Sự ra mắt mainnet sẽ diễn ra tại khối 12965000.
Kỳ vọng gì ở bản nâng cấp lần này?
Bản nâng cấp ở London được công bố kế hoạch sau hội nghị thường niên các nhà phát triển Ethereum vào năm 2015. Kỳ vọng ban đầu đối với bản nâng cấp này là sẽ đưa mạng vào trạng thái giảm phát thông qua việc điều chỉnh cơ chế “đấu giá” phí hiện tại trên mạng.
Và EIP sẽ đưa ra “phí cơ sở” (base fee) thay vì phí đấu giá theo một mức giá đầu như hiện tại. Theo công ty giải pháp phần mềm Ethereum ConsenSys , về lý thuyết, càng nhiều giao dịch xảy ra, áp lực giảm phát đối với nguồn cung ETH qua việc đốt base fee sẽ càng tăng lên. Mình sẽ đề cập thêm về việc đốt base fee ở dưới.
Điều mà mọi người mong chờ là EIP-1559 sẽ giúp giảm phí gas trên mạng lưới, nhưng điều này sẽ không xảy ra đối với bản nâng cấp sắp tới. ConsenSys đã xác nhận điều này trong một hướng dẫn nâng cấp được đưa ra vào tháng trước, mặc dù họ đã đề xuất rằng phí có thể giảm nhẹ:
“Như một kết quả của việc giúp base fee dễ dự đoán, EIP-1559 có thể dẫn đến giảm giá gas nếu chúng tôi giả định rằng bởi vì có thể dự đoán được trước phí mà người dùng sẽ ít thanh toán mức phí gas quá mức hơn bình thường.”
Cụ thể, việc triển khai EIP 1559 sẽ áp dụng một khoản phí cố định để xử lý các giao dịch trên Ethereum, thay thế cơ chế đấu giá hiện tại vốn đang đẩy phí gas lên rất cao.
Những nhà phát triển hy vọng rằng việc áp dụng một mức phí cố định sẽ ngăn chặn các thợ đào thao túng phí giao dịch nhằm lấy một lượng lớn tiền từ người dùng, làm cho phí ít biến động hơn.
Thay vì người mua và người bán đặt phí, mạng sẽ tự động tạo giá “base fee – giá sàn” phù hợp với mức hoạt động hiện có của mạng. Nếu mạng đang đông đúc, base fee sẽ đi lên. Nếu mạng không hoạt động, base fee sẽ giảm xuống. Người dùng vẫn có thể trả thêm tiền cho thợ đào để xử lý giao dịch, nhưng đó không phải điều kiện bắt buộc.
Tại sao phải đốt base fee?
Việc nâng cấp sẽ khiến cho một lượng phí giao dịch bị đốt, điều này dần ảnh hưởng đến nguồn cung Ethereum theo thời gian. Vào thời điểm viết bài, hơn 89,000 ETH đã bị đốt cháy trên các testnet, được định giá khoảng 189 triệu đô la theo giá hiện tại. Bạn có thể xem hoạt động đốt ETH diễn ra tại đây: https://etherchain.org/burn
Việc đốt base fee này được thực hiện với mục đích đảm bảo rằng sẽ tiết chế “lòng tham” của những thợ đào cố ý làm nghẽn mạng lưới, vì khi mạng tắc nghẽn base fee được tự động tăng lên 12.5% cho một block 13 giây.
Đốt base fee khi thực hiện giao dịch để tránh các trường hợp tiêu cực xảy ra, bởi đây là mạng phi tập trung, mọi người đến với nó vì lợi ích cá nhân chứ không phải với mục đích cao cả nào khác cho cộng đồng. Việc bạn đầu tư vào tiền điện tử cũng là kỳ vọng về tiềm năng tăng giá trong tương lai thì các thợ đào cũng vậy, họ sẽ làm mọi cách để có được doanh thu cao nhất vì đó là công việc kinh doanh của họ.
Nếu base fee được đưa cho thợ đào, thì sẽ dẫn đến việc các thợ đào tạo ra các giao dịch khống nhằm nâng base fee lên cao và hưởng lợi nhiều hơn từ phí. Nên giải pháp đốt hết base fee được Vitalik đưa ra nhằm giải quyết vấn đề này.
Điều này đồng thời dẫn đến một kết quả phụ là kiềm chế lại tốc độ lạm phát của Ethereum. Vì từ ban đầu Vitalik đã quyết định sẽ giữ một mức lạm phát mãi mãi để đảm bảo có thể trả thưởng cho thợ đào hỗ trợ hệ thống. Không giống như Bitcoin khi đã đào hết 21 triệu token giới hạn thì phí giao dịch không đủ hấp dẫn để trở thành động lực giúp thợ đào bảo vệ hệ thống an toàn.
Đây là biểu đồ thể hiện tỷ lệ phân bổ ETH, trong đó ETH được phân phối cho thợ đào chiếm hơn 35% trong tổng nguồn cung được tạo ra.
EIP-1559 và sự tác động đối với thợ đào
Như đã đề cập ở trên, với việc kích hoạt EIP 1559, các thợ đào sẽ mất một một phần thu nhập có lúc chiếm tới ba phần tư tổng doanh thu của họ.
Trên các blockchain Proof-of-Work (PoW) khác, chẳng hạn như Bitcoin, các thợ đào thường kiếm được ít hơn 10% doanh thu của họ từ phí giao dịch.
Còn trên các blockchain như Ethereum, việc khai thác ETH là ngành kinh doanh đem lại mức lợi suất hấp dẫn cho thợ nào khi 50% doanh thu là đến từ phí giao dịch. Đặc biệt là những thời điểm phí giao dịch lên tới $300, thì có thể nói Ethereum là mỏ vàng thực sự của các thợ đào.
Do đó khi chi phí này không được đẩy khống lên thì chắc chắn thợ đào sẽ không thể dễ dàng thao túng việc thu phí mạng lưới, mức lợi nhuận họ có về sẽ ít hơn nhưng sự công bằng trên mạng lưới được nâng lên. Đó là tác dụng 2 mặt của lần nâng cấp này.
Nhận định
Dù kế hoạch nâng cấp hard fork London nói chung và EIP-1559 nói riêng lần này không góp phần khiến phí giao dịch trên mạng lưới giảm xuống nhưng nó hứa hẹn sẽ giúp cải thiện những vấn đề cũng không kém phần quan trọng. Đó là tạo ra sự công bằng trên mạng lưới blockchain, giữa đội ngũ phát triển, người dùng với các thợ đào, giúp mạng lưới loại bỏ tiêu cực lệnh khống và tạo sự ổn định lâu dài.
Bên cạnh đó, người dùng cũng được hưởng lợi từ việc đoán trước được phí cơ sở trước khi thực hiện giao dịch, giúp giảm thiểu rủi ro phí tăng quá cao khó đoán như trước, người dùng sẽ bớt đi mối lo rằng liệu mình có số dư đủ trả phí hay không.
Đặc biệt sự nâng cấp này đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng của ETH khi phí này được đốt thì sẽ ảnh hưởng đến nguồn cung ETH, khi nguồn cung ETH lưu thông giảm xuống thì giá ETH sẽ tăng lên.
Sự kiện này chưa giải quyết vấn đề trả phí nhưng là bước quan trọng để chuẩn bị cho những giải pháp mở rộng tiếp theo là Sharding hay Roll-ups, là một phần không thể thiếu giúp mạng lưới Ethereum ngày càng được hoàn thiện hơn.
Hiệu quả hứa hẹn của sự nâng cấp là vậy nhưng thực sự nó có đạt được thành công như mong đợi hay không thì chúng ta hãy chờ đợi bản cập nhật chính thức lên sóng bạn nhé.
Có thể bạn quan tâm: Phí Gas Ethereum giảm xuống mức thấp nhất từ tháng 3/2021
Xem thêm: Ethereum 2.0 là gì? - Cách thức hoạt động và ảnh hưởng của nó đến giá ETH