LUNA và bài học lớn cho các nhà đầu tư
Thứ Sáu ngày 13 có lẽ là ngày đánh dấu chấm hết cho LUNA và toàn bộ hệ sinh thái Terra. Dường cú sập của BTC cũng không hot bằng sự sụp đổ của Terra, LUNA chia 12 triệu lần.
Blockchain Terra đã dừng hoạt động, Terra mất gần 4 năm để xây dựng và chỉ cần 4 ngày để ra đi.
LUNA chia 12 triệu lần
Trong tuần 13/5, có lẽ cú sập của BTC không thể hot hơn sự sụp đổ của đế chế LUNA - UST.
Terra được ra đời vào năm 2018, toàn bộ đội ngũ mất 4 năm để xây dựng và đạt được sự thành công khi:
- UST là đồng decentralized stablecoin lớn nhất thị trường.
- Terra trở thành hệ sinh thái có TVL lớn thứ 2, chỉ sao Ethereum.
Nhưng tất cả đã…. sụp đổ chỉ chưa đầy 7 ngày. LUNA đã bị delist hầu hết trên tất cả các sàn tập trung. Đến ngày 13/5, giá LUNA đã chia khoảng 12 triệu lần so với ATH.
Là một đồng Stablecoin nhưng UST đã không còn giá trị.
Về đế chế Terra, ngày 14/5, MarginATM đã có bài viết cảnh báo về mối nguy hiểm lớn từ đồng UST này. Khi mô hình của UST thông qua mối liên kết với LUNA đã để lộ ra sự nguy hiểm.
Thời điểm đó, LUNA ở mức giá 85 USD, UST duy trì được mức $1. Sau 24 ngày, điều đáng sợ đã thật sự xảy ra.
Vụ việc này có lẽ các bạn đã biết đến nên mình sẽ tóm tắt lại những điểm chính qua sơ đồ dưới đây.
Đây là thông tin Terra đã thông báo tạm ngừng. Liệu có phải chỉ là tạm ngừng?
Ai là người chịu thiệt hại lớn sau vụ việc?
Holder - Investor
Ngoài các holder LUNA & UST thì các quỹ đầu tư của Terra Blockchain chịu ảnh hưởng lớn:
- Quỹ đầu tư Hashed mất hơn 3.5 tỷ USD
- Delphi Digital - builder đi cùng Terra trong những ngày đầu đã mất rất rất nhiều, gần như tất cả ở khoản đầu tư vào Terra.
Do Kwon
Nhà sáng lập, CEO của Terra - Do Kwon đã mất đi một đế chế lớn mà ông mất 4 năm để xây dựng.
Các sàn giao dịch cho phép short LUNA: Việc biến động lớn về một chiều khiến nhiều sàn phải giảm đòn bẩy với các vị thế Futures của LUNA hay thậm chí delist LUNA.
Validators stake
Thành phần khác dễ thấy nhưng có lẽ ít người để ý đó là Validators stake LUNA để xác thực trên mạng lưới Terra.
Validator đứng Top 1 đã nắm hơn 25 triệu LUNA → Và giờ mất trắng. Bởi vì các Validators khi muốn unstake khỏi mạng lưới thì cũng phải chờ unlock khoảng hơn 20 ngày.
Tương lai Terra sẽ về đâu?
Trước hết, chúng ta hãy nhìn vào cách Terra đã làm để chống lại sự việc vừa rồi:
Với cơ chế mint burn giữa LUNA và UST thì khi UST < 1 USD sẽ tạo ra áp lực bán lớn đối với LUNA. Lượng cung LUNA đã tăng mạnh không kiểm soát được.
Do Kwon gần như tập trung hoàn toàn vào việc cứu UST và bất nhận “hy sinh LUNA".
- Cứu UST là không sai nhưng việc tập trung vào UST có lẽ không phải là cách.
- Terra là một blockchain với đồng Coin là LUNA để trả phí gas: Để Blockchain Terra hoạt động thì cần LUNA mà không phải UST.
Để dễ hiểu thì “LUNA sẽ là phần đầu và thân của con Thằn lằn, UST là phần đuôi.”
Tuy nhiên, với góc nhìn khác thì đồng LUNA tăng giá trong thời gian qua hoàn toàn dựa vào UST. Nhà đầu tư mua LUNA là để mint UST. Giá trị nội tại nằm ở UST, nằm ở yield 20%
Ngoài việc dùng để trả phí gas trên mạng lưới thì nó không có usecase nào khác. Có lẽ vì thế mà Do Kwon đã lựa chọn “cứu UST bỏ rơi LUNA”.
Liệu Terra có thể “tái sinh"
- 1 LUNA hiện tại có giá quá rẻ: Vì thế để làm validator và chiếm quyền lực trong mạng là không khó ⇒ Không còn an toàn và phi tập trung.
- Một điều gần như chắc chắn là UST đã chết.
- Users & cộng đồng không còn tin tưởng.
⇒ Tóm lại, Terra rất khó để trở lại như trước.
05 bài học đúc kết từ Terra
- Không có gì là chắc chắn! Đặc biệt là trên thị trường crypto nói riêng và các thị trường tài sản rủi ro khác nói chung.
- Các dự án Bluechip của thị trường vẫn tiềm ẩn rủi ro lớn. LUNA đã giảm ~100% chỉ sau 4 ngày. Từ hàng chục tỷ USD, vốn hoá hiện của LUNA còn chưa tới 6 triệu USD.
- Bài toán quản trị phân bổ vốn là điều cực kỳ quan trọng.
- Nhìn lại các Validators, nếu chúng ta bước vào cuộc chơi mà lại ở thế bị động, không thể kiểm soát hoàn toàn việc bán tài sản. ⇒ Cần phải cân nhắc.
- Khi đầu tư vào bất kỳ dự án nào, các nhà đầu tư cần theo dõi sát sao dự án, nhìn nhận khách quan về những gì dự án đã làm. Chẳng hạn như việc MarginATM đã cảnh báo về mức Yield 20% của Anchor có thể sẽ là một hệ lụy!
Cập nhật tình hình các hệ sinh thái khác trong thị trường mới nhất: