Facebook và Twitter sẽ sớm lỗi thời vì công nghệ blockchain?
Bối cảnh truyền thông xã hội ngày nay dường như bị chi phối nhiều bởi các tập đoàn Web2, tiêu biểu là Meta (Facebook) và Twitter. Các công ty thu thập dữ liệu từ hàng tỷ người dùng và thu về hàng tỷ USD doanh thu từ nội dung sáng tạo của người dùng.
Tuy nhiên trong tương lai gần, phương tiện truyền thông xã hội phi tập trung hay Web3 có khả năng sẽ thay thế nhưng mô hình cũ đó thông qua hình thức trao quyền cho người dùng.
Web 3.0 được xem là thế hệ thứ ba của dịch vụ Internet dành cho các trang web và ứng dụng, kết nối nội dung và dữ liệu phân tán với phân tích và tìm kiếm dựa trên công nghệ AI được xem là tầm nhìn về tương lai của Internet.
Vì Web 3.0 sẽ hoạt động trên các giao thức phi tập trung - là sản phẩm của ngành công nghiệp blockchain, nên công nghệ blockchain sẽ là nền tảng của nó, hỗ trợ giao dịch và kết nối ngang hàng, loại bỏ các bên trung gian trong Web 2.0.
Nhu cầu tự do sáng tạo
Bởi vì các phương tiện truyền thông Facebook, Instagram và Twitter là nền tảng tập trung, kéo theo sự phụ thuộc của người dùng. Các ứng dụng này yêu cầu người truy cập phải tuân thủ các chính sách được đưa ra. Nếu không đáp ứng các yêu cầu đó, có thể nội dung của nhà sáng tạo không được chấp nhận dù đã dành nhiều năm để xây dựng nên.
Một ví dụ điển hình cho vấn đề này là lệnh cấm của Twitter đối với cựu Tổng thống Donald Trump. Mặc dù cộng đồng có thể tranh luận về quan điểm của Trump nhưng quyết định từ bộ phận quản lý của Twitter hoàn toàn không dựa trên ý kiến của hàng triệu người dùng nền tảng. Điều này càng cho thấy rõ mức độ kiểm soát của các nền tảng Web2 đối với người dùng.
Vòng tròn bó buộc của Web2
Một vấn đề khác với mạng xã hội Web2 là nó được đặc trưng bởi sự giới hạn nhất định. Nếu bạn có 1 triệu người theo dõi trên Instagram (IG) và muốn bắt đầu một tài khoản trên YouTube, bạn sẽ khởi đầu mọi thứ từ con số 0. Không có cách nào để chuyển lượng followers từ IG để kết nối với các nền tảng riêng lẻ khác. Điều đó áp dụng ngay cả với các ứng dụng do cùng một công ty sở hữu, chẳng hạn như Facebook và Instagram.
Trong khi đó, Web3 mang đến các giải pháp để tạo ra một hệ sinh thái mở, cho phép các hình thức kiếm tiền mới và cung cấp nhiều quyền truy cập hơn đối với nội dung sáng tạo của nhà sáng tạo và của những người họ theo dõi.
Giải pháp công nghệ blockchain
Nhiều nền tảng đã ra mắt các nền tảng có thể thay thế một số phương tiện truyền thông xã hội trên Web2. Trong đó bao gồm Lens Protocol của Aave và DeSo do Andreessen Horowitz hậu thuẫn. Cả hai đều được xây dựng để lưu trữ các ứng dụng truyền thông xã hội phi tập trung. Ngoài ra, các nền tảng này đã có nhiều ứng dụng cho phép truy cập trực tiếp như Lenster, Phaver, Iris (được xem là phiên bản twitter phi tập trung) và LensTube (phiên bản YouTube phi tập trung).
Vậy các ứng dụng này hoạt động như thế nào? Đối với Lens, người dùng có thể sử dụng NFT để liên kết trực tiếp nội dung và người theo dõi của họ thông qua một ví tiền điện tử. Điều đó có nghĩa là người dùng có thể truy cập vào đa nền tảng. Nếu nhà sáng tạo đăng tải một nội dung nào đó, nó sẽ tự động được chia sẻ trên tất cả các nền tảng mà họ sử dụng. Và bởi vì những người theo dõi của họ được liên kết trên các nền tảng, nên họ sẽ có cùng một số lượng người theo dõi trên các ứng dụng khác nhau.
Kiếm tiền trực tiếp trên nền tảng
Một tính năng khác của phương tiện truyền thông xã hội Web3 là thay vì tạo ra doanh thu từ quảng cáo, người dùng có khả năng kiếm tiền trực tiếp từ công việc của họ. Mô hình này khuyến khích họ sáng tạo thêm nhiều nội dung chất lượng hơn.
Điều đó được đơn giản hóa bằng cách cho phép người sáng tạo đặt một khoản phí nhất định để theo dõi tài khoản của họ. Sau đó, doanh thu sẽ được chuyển trực tiếp đến nhà sáng tạo thay vì cho nền tảng họ sử dụng.
Web3 và những người có tầm ảnh hưởng
Một số nhà phê bình cho rằng mạng xã hội Web2 có một số lợi thế lớn mà các nền tảng Web3 không thể bắt kịp. Tuy nhiên, thực tế là lợi ích của các phương tiện truyền thông xã hội phi tập trung lớn đến mức có thể dễ dàng thu hút được các nhà sáng tạo nội dung.
Nhiều người có tầm ảnh hưởng lớn đã sở hữu nền tảng truyền thông xã hội của riêng họ vì các ứng dụng của công ty không cho phép chia sẻ một số nội dung. Web3 đưa ra một giải pháp rõ ràng cho số lượng lớn những người dùng gặp rào cản khi sử dụng Web2.
Không thể phủ nhận rằng công nghệ blockchain đang mang lại cho thế giới một không gian truyền thông xã hội tân tiến, nơi trao quyền cho người dùng và nâng cao quyền riêng tư của họ.