Liquid staking là gì? Các giao thức Liquid staking hot nhất hiện nay
Liquid Staking là gì?
Liquid Staking là giải pháp giúp người dùng tối ưu hóa lợi nhuận từ tài sản đã stake. Sau khi tham gia stake, ngoài phần thưởng từ việc gửi tài sản, staker còn nhận được token đại diện cho số tài sản đã stake với tỷ lệ 1:1. Token này gọi là Liquid Staking Token - LST.
LST có thể được sử dụng cho các hoạt động DeFi khác như cho vay, giao dịch hoặc yield farming. Điều này giúp tăng tính thanh khoản và linh hoạt, mở ra nhiều cơ hội tối ưu hóa lợi nhuận mà trước đây staking truyền thống không thể đáp ứng.
Tính đến hiện tại, theo dữ liệu từ DefiLlama, thị trường tiền mã hóa đã có hơn 190 dự án Liquid Staking với tổng giá trị bị khoá (TVL) là 41.05 tỷ USD.
Mục đích của Liquid Staking
Liquid Staking ra đời như một giải pháp nhằm khắc phục những hạn chế của staking truyền thống. Trước đây, khi thực hiện staking, tài sản của người dùng sẽ bị khóa trong một khoảng thời gian cố định, khiến người dùng không thể sử dụng số tiền đó. Điều này làm giảm tính linh hoạt và hạn chế tính thanh khoản của tài sản.
Để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn, Liquid Staking đã trở thành xu hướng mới. Khi tham gia stake trong các giao thức Liquid Staking, người dùng sẽ nhận thêm các token LST. Thông qua LST, dòng tiền có thể được sử dụng trong bất kỳ hoạt động nào của DeFi. Sự linh hoạt vốn mà Liquid Staking mang lại đã giúp cải thiện rõ rệt tính thanh khoản.
Cách thức Liquid Staking hoạt động
Cơ chế hoạt động của Liquid Staking khá đơn giản:
Người dùng thực hiện stake hay gửi tiền vào smart contract của giao thức, sau đó nền tảng sẽ đưa lại cho người dùng một token đại diện cho số tiền đã stake, gọi là LST - Liquid Staking Tokens. Tại thời điểm stake, số LST sẽ được giao thức phát hành theo tỷ lệ 1:1 với tài sản đã stake của người dùng.
Sau đó, người dùng sử dụng số LST nhận được như đòn bẩy tài chính để giao dịch, tham gia các hoạt động DeFi như Yield, Borrowing... nhằm tối ưu hóa lợi nhuận mà không cần đợi đến lúc kết thúc quá trình Staking. Đặc biệt, các hoạt động này sẽ không làm ảnh hưởng đến khoản tiền người dùng đã stake ban đầu.
Ví dụ, nếu bạn stake 1 ETH, bạn có thể nhận lại một token đại diện là 1 stETH (Staked ETH). Token này có thể được sử dụng để tham gia vào các hoạt động khác trong hệ sinh thái DeFi, đồng thời bạn vẫn nhận được phần thưởng Staking.
Một trong những ưu điểm của mô hình này là người dùng có thể unstake bất cứ lúc nào. Khi người dùng hủy đặt cọc số tiền của mình, số LST sẽ được đem đi đốt. Để thực hiện thao tác đó, giao thức sẽ yêu cầu người dùng gửi LST đến một địa chỉ nhất định. Sau khi giao thức xác minh tài sản này là hợp lệ, người dùng sẽ nhận lại được số tiền ban đầu.
Điểm khác biệt giữa Liquid Staking và Staking
Ưu điểm và hạn chế của Liquid Staking đối với thị trường Crypto
Ưu điểm:
- Tăng tính thanh khoản: Liquid Staking giúp người dùng tận dụng tối đa số vốn staking ban đầu thay vì chỉ để yên và nhận lãi. Nhờ đó, dòng tiền và thanh khoản trên blockchain cũng được cải thiện và gia tăng.
- Tối ưu hóa lợi nhuận: Nhờ việc nhận token đại diện, nhà đầu tư có thể vừa kiếm phần thưởng từ staking, vừa sử dụng LST làm tài sản thế chấp để tham gia các hoạt động khác trong hệ sinh thái DeFi nhằm mang lại lợi nhuận cao hơn.
- Nâng cấp độ linh hoạt khi rút tài sản: Người dùng không bị ràng buộc bởi thời gian khóa tài sản quá dài như staking truyền thống. Vì vậy, bất cứ lúc nào người dùng đều có thể unstake tài sản ngay lập tức.
Hạn chế:
- Rủi ro về giá trị token đại diện: Giá của LST không cố định với giá tài sản gốc mà chúng đại diện. Vì thế, nó có thể giảm xuống dưới giá tài sản gốc do biến động thị trường. Trường hợp này đã từng xảy ra trên mạng Ethereum, khi stETH bị giao dịch với giá thấp hơn ETH.
- Phụ thuộc vào bên thứ ba: Liquid Staking thường yêu cầu sự tin tưởng vào các nền tảng cung cấp dịch vụ này. Đôi khi smart contract có thể bị lỗi dẫn đến các trường hợp tiền của người dùng bị tấn công. Chính vì thế nó gia tăng rủi ro về bảo mật và uy tín.
- Phí tham gia cao: Đối với mỗi nền tảng Liquid Staking sẽ có mức phí và cách tính khác nhau. Thông thường, các khoản phí này có xu hướng cao hơn so với mô hình staking truyền thống. Vì vậy, hãy xem xét kỹ về lợi nhuận mang lại sau khi đã trả các khoản phí cho nền tảng.
Các dự án Liquid Staking nổi bật
Lido Finance
Lido Finance hiện là một trong những nền tảng Liquid Staking lớn nhất và phổ biến nhất trong thị trường crypto nói chung và mạng Ethereum nói riêng. Được phát triển với mục tiêu khắc phục những hạn chế của staking truyền thống, Lido cho phép người dùng staking các tài sản như Ethereum (ETH), Solana (SOL) và Polkadot (DOT).
Khi người dùng staking trên Lido, họ sẽ nhận lại token đại diện, chẳng hạn như stETH (staked ETH), cho phép tiếp tục sử dụng số tài sản này trong các hoạt động khác của DeFi như cho vay hoặc yield farming.
Điểm mạnh của Lido Finance là khả năng duy trì tính thanh khoản của các tài sản staking, đồng thời đảm bảo người dùng vẫn nhận được phần thưởng staking theo thời gian. Ngoài ra, Lido còn tập trung vào việc đảm bảo tính bảo mật và uy tín cho hệ thống của mình, giúp người dùng yên tâm khi staking các tài sản lớn.
Rocket Pool
Rocket Pool là một trong những nền tảng Liquid Staking phi tập trung nổi bật nhất trong hệ sinh thái Ethereum. Điểm khác biệt lớn của Rocket Pool so với các nền tảng khác là tính phi tập trung cao và khả năng tham gia staking với số lượng nhỏ Ethereum (từ 0.01 ETH).
Rocket Pool tạo điều kiện cho bất kỳ người dùng nào, dù nhỏ lẻ hay tổ chức, đều có thể tham gia staking mà không cần phải giữ nguyên 32 ETH như trong staking truyền thống.
Khi staking trên Rocket Pool, người dùng nhận lại rETH (Rocket Pool ETH), token đại diện cho số ETH đã được staking. rETH có thể được sử dụng trong các giao thức DeFi khác, tạo điều kiện để người dùng vừa kiếm được phần thưởng staking, vừa tận dụng số tài sản đó trong các hoạt động khác.
Frax
Frax là một dự án nổi bật trong hệ sinh thái Liquid Staking, được phát triển bởi đội ngũ đứng sau Frax Finance, nền tảng nổi tiếng với stablecoin thuật toán Frax.
Frax không chỉ tập trung vào việc cung cấp stablecoin, mà còn mở rộng sang lĩnh vực Liquid Staking với mục tiêu tối ưu hóa lợi nhuận staking và cung cấp sự linh hoạt cao hơn cho người dùng.
Frax đã triển khai Frax ETH (frxETH), một giải pháp Liquid Staking trên Ethereum. Khi người dùng staking ETH trên Frax, họ sẽ nhận lại token frxETH đại diện cho số ETH đã staking, đồng thời có thể sử dụng token này trong các giao thức DeFi khác để kiếm thêm lợi nhuận. Frax nổi bật nhờ sự tích hợp chặt chẽ giữa các sản phẩm trong hệ sinh thái của mình, bao gồm stablecoin Frax, tài sản phái sinh và giải pháp staking.
Binance Staked ETH
Binance Staked ETH là giải pháp Liquid Staking được ra mắt bởi Binance, một trong những sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất thế giới. Người dùng có thể staking Ethereum trên nền tảng Binance và nhận lại token đại diện BETH. Token này tương đương với số ETH đã staking, và nó có thể được giao dịch, chuyển đổi hoặc sử dụng trong các sản phẩm khác trên Binance, chẳng hạn như Binance Earn để tối ưu hóa lợi nhuận.
BETH cho phép người dùng hưởng lợi từ phần thưởng staking của Ethereum 2.0 mà không cần phải khóa tài sản một cách cứng nhắc. Khi người dùng muốn rút ETH đã staking, BETH có thể được đổi lại thành ETH với tỷ lệ tương đương.
Điểm nổi bật của Binance Staked ETH:
- Tính thanh khoản cao: BETH có thể được giao dịch trên sàn Binance như một tài sản độc lập, mang lại tính linh hoạt cho người dùng trong việc quản lý tài sản staking của họ.
- Tích hợp với hệ sinh thái Binance: Người dùng có thể tận dụng các sản phẩm và dịch vụ khác trong hệ sinh thái Binance như Binance Earn để tối ưu hóa lợi nhuận từ BETH.
- Uy tín của Binance: Là một trong những nền tảng có tính bảo mật và uy tín cao, Binance đảm bảo tính an toàn cho tài sản của người dùng khi tham gia staking.
Với Binance Staked ETH, người dùng vừa có thể tham gia staking ETH để nhận phần thưởng staking, vừa có thể tận dụng tính thanh khoản của BETH trong các giao dịch và dịch vụ khác. Điều này tạo ra sự linh hoạt và tối ưu hóa lợi nhuận trong việc gián tiếp tham gia staking trên Ethereum 2.0.
Liệu Liquid Staking vẫn phát triển mạnh mẽ trong tương lai?
Khi thị trường tiền mã hóa còn phát triển, DeFi vẫn sẽ là mảnh ghép không thể nào thiếu. Do đó nhu cầu về tính thanh khoản và khả năng linh hoạt trong sử dụng tài sản ngày càng tăng cao. Liquid Staking đã cho thấy tiềm năng to lớn trong việc khắc phục những hạn chế của staking truyền thống, đặc biệt là tính thanh khoản khi tài sản bị khóa.
Hiện nay, các nền tảng Liquid Staking đang phát triển không chỉ tập trung vào tăng tính thanh khoản mà còn vào việc mở rộng các ứng dụng của token đại diện. Xu hướng này giúp cho các LST không chỉ đơn thuần là một tài sản thay thế mà còn có thể tích hợp sâu hơn vào các ứng dụng DeFi như cho vay, yield farming, hay làm tài sản thế chấp. Một số yếu tố mà chúng ta đang thấy mô hình này ngày càng phát triển:
- Tăng cường tính bảo mật: Các nền tảng đang không ngừng tối ưu hóa các biện pháp bảo mật để bảo vệ tài sản người dùng và đảm bảo tính ổn định của token đại diện.
- Đa chuỗi và tương thích chéo: Liquid Staking đang được mở rộng trên nhiều blockchain khác nhau, không chỉ Ethereum, mà còn cả Polkadot, Solana, và các nền tảng PoS khác, tạo điều kiện cho sự tương tác giữa các blockchain.
- Tích hợp DeFi sâu rộng: Các dự án Liquid Staking đang cố gắng đưa token đại diện của họ vào càng nhiều giao thức DeFi càng tốt, mở rộng khả năng sử dụng và tối ưu hóa lợi nhuận.
Tương lai của Liquid Staking có thể thấy rõ trong việc tạo ra một hệ sinh thái phi tập trung hơn, nơi tài sản có thể di chuyển tự do giữa các nền tảng staking và DeFi mà không bị khóa cố định, mở rộng cơ hội cho người dùng khai thác giá trị từ tài sản staking của họ.
Các lưu ý khi tham gia Liquid Staking
Độ tin cậy của nền tảng
Khi chọn một nền tảng Liquid Staking, điều quan trọng là phải xem xét độ tin cậy và bảo mật của nền tảng đó. Bạn cần đảm bảo rằng nền tảng đã được kiểm toán bảo mật kỹ lưỡng và có danh tiếng tốt trong cộng đồng tiền mã hóa.
Bên cạnh đó, người dùng có thể quan sát Tổng giá trị bị khóa - TVL của dự án để tự đánh giá được mức độ quan tâm cũng như mức độ uy tín của giao thức đó trên thị trường.
Tính thanh khoản của token đại diện
Tính thanh khoản của token đại diện là một yếu tố quan trọng, vì nếu bạn không thể giao dịch hoặc sử dụng token đại diện của mình một cách dễ dàng, việc tham gia Liquid Staking sẽ mất đi phần lớn lợi ích. Hãy kiểm tra xem token đại diện có thể được sử dụng trong các giao thức DeFi khác không, hoặc nó có thể dễ dàng đổi lại thành tài sản gốc hay không.
Rủi ro về biến động giá
Một trong những rủi ro lớn nhất khi tham gia Liquid Staking là rủi ro biến động giá của token đại diện so với tài sản gốc. Giá trị của token đại diện có thể không luôn bằng giá trị của tài sản đã staking do yếu tố cung cầu trên thị trường. Người dùng cần cân nhắc điều này và theo dõi thị trường để tránh tổn thất khi giá của token đại diện giảm mạnh so với tài sản staking ban đầu.
Phí và cấu trúc phần thưởng
Mỗi nền tảng Liquid Staking đều có cấu trúc phí và tỷ lệ phần thưởng khác nhau. Hãy đảm bảo rằng bạn đã hiểu rõ về các khoản phí liên quan đến staking, rút tài sản, và phần thưởng trước khi tham gia. Một số nền tảng có thể tính phí cao, làm giảm lợi nhuận tổng thể của bạn.
Liquid Staking là một giải pháp đột phá, mở ra cơ hội mới cho các nhà đầu tư trong thị trường tiền mã hóa. Nó không chỉ tăng cường tính thanh khoản mà còn giúp tối ưu hóa lợi nhuận cho người dùng. Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần cân nhắc rủi ro liên quan đến token đại diện và sự phụ thuộc vào các nền tảng cung cấp dịch vụ Liquid Staking.
Đọc thêm: Account Abstraction là gì? Giải pháp toàn diện mới cho tài khoản blockchain