Messari nói gì về tương lai của Blockchain & DeFi trong 2025?

Messari, công ty nghiên cứu và phân tích dữ liệu tiền điện tử, đã công bố báo cáo Crypto Theses 2025, cung cấp cái nhìn toàn diện về những xu hướng nổi bật trong năm 2024 và dự đoán cho sự phát triển của thị trường tiền điện tử trong năm 2025.

Báo cáo tập trung vào các lĩnh vực chính như Bitcoin, Ethereum, Solana, DeFi, NFT, Web3 Gaming và DePIN, đồng thời đưa ra những phân tích chuyên sâu về các xu hướng chính sách, đầu tư và công nghệ.

Chính sách Crypto 2025: Thúc đẩy Stablecoin và CBDC

Năm 2024 chứng kiến những chuyển biến quan trọng trong chính sách tiền điện tử, tạo tiền đề cho sự phát triển của ngành công nghiệp này vào năm 2025, bao gồm:

• Quy định rõ ràng: Chính quyền mới tại Mỹ, dưới sự lãnh đạo của ông Trump, sẽ ưu tiên thiết lập bộ quy tắc rõ ràng và chính sách hỗ trợ cho ngành công nghiệp crypto. Điều này bao gồm việc bổ nhiệm Chủ tịch SEC mới, thiết lập khuôn khổ pháp lý cho tài sản kỹ thuật số, đồng thời làm rõ ranh giới pháp lý giữa SEC và CFTC.
• Luật pháp về Stablecoin: Dự luật toàn diện về stablecoin có khả năng sẽ được ban hành, tạo điều kiện cho việc áp dụng stablecoin vào thanh toán và thương mại. Dự luật này sẽ giải quyết các mối lo ngại về rửa tiền và tài trợ khủng bố, đồng thời thiết lập các tiêu chuẩn cho việc phát hành và quản lý stablecoin.
• CBDC: Nghiên cứu và phát triển CBDC bán buôn sẽ được đẩy mạnh, tập trung vào các trường hợp sử dụng trong thanh toán bù trừ xuyên biên giới. Tuy nhiên, CBDC bán lẻ sẽ chưa được ưu tiên trong thời gian tới, vì chính quyền Trump và Quốc hội do Đảng Cộng hòa kiểm soát có quan điểm bảo vệ quyền riêng tư tài chính của người dân.
• Tự quản lý: Chính sách sẽ bảo vệ quyền tự quản lý tài sản kỹ thuật số, cho phép người dùng tự kiểm soát tài sản của mình mà không bị can thiệp bởi các bên thứ ba. Tuy nhiên, các công nghệ tăng cường quyền riêng tư, chẳng hạn như mixer (máy trộn tiền điện tử), sẽ tiếp tục là chủ đề gây tranh cãi.

Bitcoin và tiềm năng phát triển: ETF, Ordinals và Staking

Bitcoin đã có một năm đáng chú ý với nhiều cột mốc quan trọng, bao gồm việc ra mắt ETF, halving lần thứ tư và đạt mức 100,000 USD. Báo cáo nhận định Bitcoin vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển trong tương lai.

• Bitcoin ETF: Dòng vốn vào ETF Bitcoin dự kiến sẽ tiếp tục tăng, khi các tổ chức dần trở thành nguyên nhân khiến giá BTC biến động. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi việc các nhà quản lý tài sản lớn, điển hình là Blackrock, tiếp tục quảng bá crypto như một loại tài sản không tương quan, phù hợp để phân bổ phần nhỏ trong danh mục đầu tư.
• Mạng Bitcoin: Mạng lưới Bitcoin sẽ tiếp tục phát triển với các tiêu chuẩn token mới, như Ordinals và Runes. Khả năng lập trình của Bitcoin cũng được cải thiện, cho phép tạo ra các ứng dụng DeFi phức tạp hơn. Tuy nhiên, nhu cầu thực tế và sự chấp nhận của người dùng đối với những đổi mới này vẫn chưa chắc chắn.

• Ordinals và Runes: Hai narrative này sẽ tiếp tục thu hút sự quan tâm, nhưng cần cải thiện trải nghiệm người dùng, bao gồm việc giải quyết các vấn đề như thời gian tạo khối chậm, thanh khoản kém và khả năng lập trình hạn chế.
• Khả năng lập trình và Staking Bitcoin: Khả năng lập trình và staking trên mạng Bitcoin là những lĩnh vực tiềm năng, mang lại lợi ích về bảo mật và phi tập trung. Tuy nhiên, những công nghệ này vẫn còn non trẻ và cần thời gian để chứng minh giá trị thực tế và thu hút người dùng, điển hình như liquid staking, hay liquid restaking…

Ethereum 2025: Tìm kiếm giải pháp mở rộng và nắm bắt giá trị

Ethereum đã trải qua một năm đầy biến động. Mặc dù có những điểm sáng, nhưng nhìn chung, ETH đã hoạt động kém hiệu quả so với các tài sản tiền điện tử lớn khác, đặc biệt là Bitcoin và Solana. Messari dự đoán tương lai của Ethereum sẽ tập trung vào các yếu tố sau:

Layer 2: Lộ trình phát triển rollup của Ethereum đang hoạt động hiệu quả, mang lại khả năng mở rộng cho mạng lưới. Các giải pháp layer 2, như mega rollup, cho phép thông lượng cao hơn và linh hoạt hơn trong việc thực thi so với layer 1. Điều này đồng nghĩa với việc layer 2 có thể xử lý nhiều giao dịch hơn mỗi giây và cung cấp nhiều tùy chọn hơn cho các nhà phát triển.

Value Capture (nắm bắt giá trị): Ethereum cần giải quyết vấn đề thu thập giá trị để đảm bảo sự phát triển bền vững của mạng lưới và token ETH. Hiện tại, phần lớn hoạt động diễn ra trên layer 2, trong khi phí thu thập dữ liệu (DA) trên layer 1 vẫn ở mức tối thiểu. Điều này làm dấy lên lo ngại rằng layer 2 đang hưởng lợi từ Ethereum mà không đóng góp lại tương xứng.

Để giải quyết vấn đề này, Ethereum có thể áp dụng một số giải pháp tiềm năng, bao gồm:

• Áp dụng các rollup dựa trên layer 1 và layer 2: Các rollup này sử dụng layer 1 cho nhiều chức năng hơn, do đó cho phép layer 1 thu thập thêm giá trị.
• Tăng phí DA: Có thể tăng phí DA thông qua các cơ chế thị trường hoặc nâng cấp giao thức như EIP-7762.
• Mở rộng quy mô lớp cơ sở: Cải thiện hiệu suất của layer 1 để cạnh tranh với các layer 2, chẳng hạn như thông qua việc sử dụng nhiều trình đề xuất đồng thời.

Tương lai của Ethereum: Ethereum có nhiều con đường để đạt được thành công, bao gồm sự phát triển của mega rollup, mạng lưới các rollup kết nối với nhau và cơ chế đốt phí hiệu quả.

Tuy nhiên, Ethereum cũng phải đối mặt với thách thức từ các blockchain layer 1 hiệu suất cao khác và sự phân mảnh thanh khoản trên các layer 2.

Solana: Từ Firedancer đến ETF và thu hút TradFi

Năm 2024, Solana đã khẳng định vị thế là một trong những blockchain hàng đầu với hiệu suất ấn tượng. Dự đoán trong năm 2025, Solana sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn nữa nhờ vào những yếu tố sau:

• Firedancer: Đây là máy khách xác thực hiệu suất cao do Jump Trading phát triển. Việc triển khai đầy đủ Firedancer sẽ giúp Solana nâng cao tốc độ xử lý giao dịch và khả năng mở rộng, đáp ứng nhu cầu của người dùng.
• Layer 2 trên Solana: Mặc dù Solana tập trung vào việc cải thiện hiệu suất của lớp cơ sở (layer 1), các nhóm phát triển ứng dụng cũng đang khám phá việc xây dựng các giải pháp layer 2 trên Solana, được gọi là Network Extensions. Ví dụ, Zeta Market đang phát triển Bullet, giải pháp layer 2 trên Solana, mục tiêu mang lại hiệu quả vượt trội cho các ứng dụng phi tập trung.
• Mở rộng hệ sinh thái: Hệ sinh thái dApp của Solana đang trên đà phát triển, với sự hỗ trợ từ các quỹ đầu tư mạo hiểm và các dự án mới trong các lĩnh vực như DeFi, DePIN và AI. Solana đang thu hút sự quan tâm của các nhà phát triển nhờ vào hiệu suất cao, chi phí giao dịch thấp và khả năng tương tác với các blockchain khác.

• Quan tâm từ TradFi: Sự ra mắt của ETF Solana dự kiến sẽ thu hút sự quan tâm từ các tổ chức đầu tư truyền thống (TradFi), thúc đẩy việc áp dụng Solana rộng rãi hơn. ETF sẽ giúp các nhà đầu tư tổ chức dễ dàng tiếp cận với Solana mà không cần phải trực tiếp mua và lưu trữ SOL token, giảm bớt rào cản gia nhập thị trường.
• Cạnh tranh: Solana sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các blockchain layer 1 mới, như Sui, Aptos, Monad, Berachain và Sonic, cũng như các giải pháp layer 2 trên Ethereum. Cuộc đua công nghệ này đòi hỏi Solana phải không ngừng đổi mới và phát triển để duy trì vị thế dẫn đầu.

Các layer 1 và Cơ sở hạ tầng sẽ phát triển đa dạng

Ngoài Bitcoin, Ethereum và Solana, hệ sinh thái blockchain đang chứng kiến sự phát triển của nhiều layer 1 và cơ sở hạ tầng mới, mang đến sự cạnh tranh và đa dạng cho thị trường.

Sự mở rộng của các dự án layer 1, layer 2 mới

Layer 1 hiệu suất cao: Nhiều blockchain layer 1 mới với hiệu suất vượt trội đang được ra mắt, tạo nên thách thức lớn cho các blockchain hiện có.

Điển hình như Monad và Sonic tập trung vào việc mở rộng quy mô EVM, trong khi Berachain giới thiệu cơ chế đồng thuận Proof of Liquidity mới.

Celestia và các layer DA: Celestia là blockchain layer 1 thế hệ mới, tập trung vào việc cung cấp dịch vụ "data availability" (DA) cho các blockchain khác, giúp các blockchain khác lưu trữ và truy cập dữ liệu một cách hiệu quả.

Các layer DA như Celestia sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy khả năng tương tác chuỗi chéo (cross-chain interoperability) và giải quyết vấn đề phân mảnh trong hệ sinh thái blockchain, hướng tới tương lai kết nối đa chuỗi.

Các layer 2 thế hệ tiếp theo: Các ứng dụng đang ngày càng phát triển và tự triển khai layer 2 của riêng mình, mang lại lợi ích về khả năng mở rộng, tùy chỉnh và bảo mật.

Xu hướng này được tiên phong bởi các dự án nổi bật như Frax (giao thức stablecoin) và Uniswap (DEX), khi họ tìm cách tối ưu hóa hiệu suất và kiểm soát tốt hơn môi trường hoạt động của mình.

Xu hướng cơ sở hạ tầng khác

Một số xu hướng cần chú ý trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng (infrastructure):

• Khả năng tương tác chuỗi chéo: Các giải pháp mới đang được phát triển để cho phép các blockchain khác nhau giao tiếp và tương tác với nhau một cách dễ dàng hơn. Ví dụ, Superchain của Optimism cho phép các layer 2 khác nhau trên Ethereum kết nối với nhau.
• Công nghệ zero-knowledge: Cho phép xác minh thông tin mà không cần tiết lộ thông tin đó, giúp tăng cường quyền riêng tư và bảo mật cho các ứng dụng blockchain.
• Trừu tượng hóa chuỗi (Chain Abstraction): Các giải pháp Chain Abstraction, như AggLayer của Polygon, giúp đơn giản hóa việc tương tác với các blockchain khác nhau, cho phép người dùng dễ dàng sử dụng các ứng dụng trên nhiều chain mà không cần phải hiểu biết về kỹ thuật.

DeFi 2025: DEX trên Base và Solana phát triển, MEV được kiểm soát

Tài chính phi tập trung tiếp tục là một trong những lĩnh vực sôi động nhất trong Crypto. Báo cáo của Messari đã đưa ra nhiều dự đoán 2025 về từng mảnh ghép nhỏ trong DeFi như sau.

DEX: Base và Solana được kỳ vọng sẽ là nền tảng cho sự tăng trưởng của lĩnh vực DEX trong 2025, với các dự án như Aerodrome và Hyperliquid cho thấy sự thành công trong việc thu hút người dùng và tăng khối lượng giao dịch.

RWA: Tài sản thế giới thực (RWA) cần tìm kiếm hướng đi mới để mở rộng quy mô và thu hút người dùng, bao gồm việc nhắm mục tiêu vào stablecoin nhàn rỗi, thế chấp cho các giao dịch DeFi và mang lợi nhuận từ các hoạt động kinh doanh trong thế giới thực lên blockchain.

MEV: Miner Extractable Value là giá trị mà các thợ đào hoặc validator có thể trích xuất bằng cách sắp xếp lại hoặc chèn các giao dịch vào blockchain. Các hệ thống dựa trên ý định (intent-based system) kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu MEV, mang lại lợi ích cho người dùng.

Các giải pháp như CoW Swap và UniswapX cho phép phân phối lại giá trị từ validator và searcher (những người tìm kiếm cơ hội MEV) cho người dùng và nhà cung cấp thanh khoản.

AI x Tiền điện tử: Mở ra xu hướng mới cho công nghệ

Sự kết hợp giữa trí tuệ nhân tạo (AI) và tiền điện tử đang mở ra những cơ hội mới, mục tiêu cách mạng hóa nhiều lĩnh vực. Một số dự đoán của Messari về AI x crypto trong 2025 bao gồm:

• Tiềm năng của Bittensor: Cái tên này có thể sẽ trở thành nền tảng hàng đầu trong việc kết hợp AI và Crypto, cho phép các nhà phát triển tạo ra và triển khai các mô hình AI phi tập trung, tận dụng sức mạnh của mạng lưới blockchain để cải thiện hiệu suất và khả năng truy cập.
• Training AI phi tập trung: Việc huấn luyện các mô hình AI lớn theo cách phi tập trung là một thách thức do chi phí cao và yêu cầu về phần cứng. Tuy nhiên, các mạng lưới phi tập trung có thể tập trung vào các mô hình AI nhỏ hơn, chuyên biệt hơn và các nhiệm vụ như tinh chỉnh mô hình (fine-tuning) để giảm thiểu chi phí và tăng hiệu quả.

• AI Agent: Các AI agent (tác nhân AI) được dự đoán sẽ tiếp tục được sử dụng rộng rãi trong thị trường Crypto. AI agent có thể tự động thực hiện các nhiệm vụ, chẳng hạn như tự động giao dịch, tạo ra nội dung và quản lý tài sản.
• AI mã nguồn mở: Crypto sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển AI mã nguồn mở, mang đến sự lựa chọn thay thế cho các mô hình AI độc quyền. Các dự án AI mã nguồn mở cho phép cộng đồng tham gia vào việc phát triển và cải thiện các mô hình AI, thúc đẩy sự đổi mới và minh bạch.

DePIN 2025: Tiềm năng bùng nổ của cơ sở hạ tầng phi tập trung

DePIN sử dụng công nghệ blockchain để tạo ra các mạng lưới cơ sở hạ tầng phi tập trung. DePIN cho phép chia sẻ tài nguyên hiệu quả hơn, giảm chi phí và tăng cường khả năng truy cập cho người dùng.

Theo Messari, DePIN là một lĩnh vực có tiềm năng phát triển và mở rộng hơn nữa trong 2025, cụ thể:

• Mạng lưới tài nguyên vật lý: Các lĩnh vực năng lượng và mạng không dây sẽ tiếp tục dẫn đầu về khả năng tăng trưởng và ứng dụng thực tế, với các dự án như Glow, Daylight Energy, Helium Mobile và GEODNET cho thấy những thành công đáng kể.
• Mạng lưới tài nguyên kỹ thuật số: Nhu cầu GPU ngày càng tăng sẽ thúc đẩy sự phát triển của các mạng lưới tính toán như Akash, Render và io.net. Các mạng lưới lưu trữ tệp như Filecoin và Arweave cũng sẽ được hưởng lợi từ nhu cầu lưu trữ dữ liệu.
• Các lĩnh vực đang lên: Các mạng lưới CDN (Content Delivery Network), sản xuất (như 3DOS) và tiêu dùng (như Blackbird) là những lĩnh vực tiềm năng, mang đến nhiều ứng dụng mới cho DePIN.

Ứng dụng tiêu dùng tập trung vào việc cải thiện UI/UX

Các ứng dụng tiêu dùng trên nền tảng blockchain đang ngày càng thu hút sự quan tâm của người dùng, mang đến những trải nghiệm mới và tiềm năng sinh lời cao.

Dưới đây là những dự đoán về sự phát triển của các ứng dụng tiêu dùng trong năm 2025:

Game Web3: Ngành game web3 đang tăng trưởng với sự chấp nhận từ các nhà phát triển web2.

• Play to Airdrop được dự đoán sẽ tiếp tục là một phương pháp phổ biến để thu hút người chơi mới.
• Các trò chơi Web3 dành cho thiết bị di động có thể sẽ trở nên phổ biến hơn, mang đến cơ hội cho các nhà phát triển tiếp cận đối tượng rộng lớn.

Meme coin: Meme coin sẽ tiếp tục là một phần quan trọng của thị trường tiền điện tử, với Solana là nền tảng chính và các ứng dụng tiêu dùng như Pump.fun và Moonshot đóng vai trò là "sòng bạc meme coin".

Sự cạnh tranh trong lĩnh vực meme coin có thể sẽ tập trung vào việc cải thiện trải nghiệm người dùng (UX) với các tính năng như thiết kế, gamification và cá nhân hóa.

Mạng xã hội phi tập trung: Các nền tảng DeSoc và SocialFi sẽ tiếp tục phát triển, mang đến sự lựa chọn thay thế cho các mạng xã hội tập trung, với Farcaster và Lens là những cái tên nổi bật. Sự gia tăng của các AI agent trên nền tảng DeSoc có thể sẽ thúc đẩy sự tương tác giữa người dùng với nhau và giữa người dùng với tác nhân AI

NFT: Các dự án NFT cần tập trung vào việc xây dựng thương hiệu và phát triển tiện ích để thu hút người dùng, với các dự án bluechip như Doodles, Pudgy Penguins và Azuki dẫn đầu xu hướng.

Ordinals (NFT trên Bitcoin) được dự đoán sẽ tiếp tục thu hút sự quan tâm nhờ các yếu tố như khả năng niêm yết trên CEX, hiệu ứng airdrop và sự chấp nhận ở các thị trường châu Á.

CeFi 2025: Stablecoin tiếp tục phát triển, CEX cạnh tranh khốc liệt

Bước sang năm 2025, CeFi được dự đoán sẽ tiếp tục phát triển với những xu hướng nổi bật sau:

• Stablecoin: Ethena (USDe) có thể sẽ tiếp tục mở rộng thị trường tăng trưởng khi phí funding rate vẫn ở mức cao. Tuy nhiên, Tether được dự đoán sẽ vẫn giữ vị trí thống trị trong lĩnh vực stablecoin. Các công ty như Stripe, Visa và Mastercard có thể sẽ mở rộng các chương trình thử nghiệm stablecoin hoặc thực hiện các thương vụ mua lại trong lĩnh vực này.
• PayFi lên ngôi: PayFi (tài trợ thanh toán) sử dụng blockchain và tài sản thế giới thực để tài trợ thanh toán. Huma Finance là ví dụ điển hình, gần đây đã sáp nhập với Arf. Dự kiến đạt 10 tỷ USD giao dịch tài trợ thanh toán trong năm tới.
• Sàn giao dịch tập trung (CEX): Các sàn giao dịch như Coinbase và Kraken có thể sẽ tiếp tục cung cấp ưu đãi để thu hút người dùng sử dụng các layer 2 của chính họ. Dự kiến sẽ có sự cạnh tranh gay gắt giữa các sàn giao dịch lớn như Binance, Bybit và Coinbase trong việc niêm yết các tài sản tiền điện tử phổ biến.

Báo cáo Crypto Theses 2025 của Messari cung cấp cái nhìn tổng quan và dự đoán chi tiết về thị trường tiền điện tử, giúp các nhà đầu tư, nhà phát triển và người quan tâm đến tiền điện tử nắm bắt xu hướng mới nhất và đưa ra quyết định sáng suốt trong năm 2025.

Đọc thêm: Binance huỷ niêm yết FTM và 11 cặp giao dịch Spot khác