Morpho Protocol là gì? Mô hình Lending khác biệt

Morpho Protocol là gì?

Morpho Protocol là giao thức over-collateral lending (cho vay thế chấp vượt mức) hoạt động trên blockchain Ethereum và Base, được phát triển bởi Morpho Labs vào năm 2022.

Giao thức tập trung giải quyết vấn đề về cân bằng lãi suất (vay và cho vay), đồng thời mở rộng và tối ưu trường hợp sử dụng cho nhiều loại tài sản mà không cần thông qua tổ chức tự trị phi tập trung (DAO).

Tính đến 08/12/2024, Morpho Protocol đã đứng top 3 về khối lượng khoản vay lên đến 1.5 tỷ USD chỉ sau Aave và Spark Protocol.

Các sản phẩm của Morpho Protocol

Hiên nay, Morpho Protocol có hai sản phẩm chính là Morpho Optimizers và Morpho Blue. Trong đó:

• Morpho Optimizers giúp cân bằng lãi suất giữa người cho vay và người đi vay thông qua mô hình Peer to Peer lending.
• Morpho Blue (hoạt động trên Base và Ethereum) giúp mở rộng và tối ưu trường hợp sử dụng cho nhiều loại tài sản thông qua cơ chế permissionless, cho phép bất kỳ ai cũng có thể tạo vault và thị trường cho vay với các thiết kế riêng.

Hiện dự án đã thu hút hơn 4 tỷ TVL (tính cả Morpho Optimizers và Blue), trong đó có hơn 150 vault và hơn 500 lending market đã được triển khai.

Morpho Optimizers: Tối ưu lãi suất qua cơ chế Peer to Peer

Trong các giao thức Pool to Peer như Aave hoặc Compound, lãi suất giữa người cho vay và người đi vay thường có sự chênh lệch đáng kể. Chẳng hạn, trong một trường hợp cụ thể, người đi vay có thể phải trả lãi suất lên tới 3.41%, trong khi đó người cho vay chỉ nhận được 0.25%.

Sự khác biệt này xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm hiệu suất sử dụng vốn và cách phân chia lợi nhuận trong pool giữa các nhà cho vay.

Morpho Optimizers hoạt động theo cơ chế Peer to Peer, kết nối trực tiếp giữa người đi vay và người cho vay, thay vì thông qua một pool như các giao thức Pool to Peer truyền thống. Điều đó cho phép tạo ra lãi suất cân bằng hơn giữa hai bên.

Nhờ vào việc tối ưu hóa sự kết nối này, Morpho không chỉ cải thiện hiệu suất sử dụng vốn mà còn giảm thiểu sự chênh lệch lãi suất người đi vay phải trả so với lãi suất người cho vay nhận được.

Cụ thể, khi người cho vay gửi tài sản vào Compound thông qua Morpho Protocol (1), giao thức sẽ gửi tài sản vào Compound (2) và mint cTokens (3).

Khi người vay gửi vào tài sản thế chấp, chẳng hạn như token BAT (4), Morpho sẽ liên kết khoản vay với một hoặc nhiều người cho vay (5), sau đó sử dụng cTokens của những người này để chuyển tài sản của họ ra khỏi pool của Compound(6), và gửi nó cho người vay (7).

Vậy câu hỏi đặt ra ở đây là sẽ như thế nào nếu thanh khoản trên Morpho không đủ để kết nối P2P?

Morpho sẽ chuyển hướng bằng cách gửi tài sản thế chấp của người đi vay trực tiếp vào Aave hoặc Compound. Trong trường hợp này, giao thức sẽ hoạt động theo mô hình Pool to Peer, và người đi vay sẽ chịu lãi suất giống như trong các trường hợp đi vay thông thường từ các nền tảng này.

Morpho Blue: Giao thức lending không cần cấp phép (Permissionless)

Các mô hình lending như Aave thiết lập một thị trường, trong đó các thông số liên quan đến tài sản thế chấp, tài sản cho vay, ngưỡng thanh lý, mô hình lãi suất và dịch vụ oracle đều được quyết định bởi DAO. Điều này dẫn đến việc hạn chế khả năng tiếp cận với đa dạng tài sản và nhu cầu vay vốn.

Để khắc phục vấn đề này, Morpho Blue đã phát triển một giao thức cho phép bất kỳ ai cũng có thể tạo ra một vault tài sản riêng với các thiết lập tùy chỉnh, mà không cần thông qua quản trị của DAO.

Mô hình này bao gồm hai thành phần chính: Morpho Vaults và Morpho Market.

• Morpho Vaults: Tương tự như các lending pool, người cho vay gửi các tài sản vào vault dựa vào nhu cầu cũng như mức độ chấp nhận rủi ro (risk profile). Mỗi vault sẽ được quản lý bởi các chuyên gia (curators và allocators) giúp phân phối tài sản tới thị trường khác nhau.
• Morpho Market: Giao diện để người đi vay vay vốn thế chấp, mỗi thị trường sẽ hỗ trợ 1 cặp tài sản, dựa trên nguyên tắc (lãi suất, LLTV...) được curator thiết kế và thanh khoản được allocator phân bổ.

Nếu một market không đủ thanh khoản thì sao?

Morpho Blue đã phát triển một hợp đồng gọi là hợp đồng tái cấu trúc vaults, cho phép thanh khoản từ các thị trường có nhu cầu thấp được chuyển ngược lại vào các thị trường có nhu cầu cao hơn. Điều này nhằm gia tăng thanh khoản và tối ưu hóa hiệu suất sử dụng vốn trong hệ thống.

Vậy vai trò của DAO là gì trong một giao thức không cần cấp phép (permissionless)? Trong hệ sinh thái Morpho Protocol, DAO đảm nhận hai vai trò chính:

• Quản trị các trường hợp trong thiết kế vault: DAO sẽ quyết định các trường hợp có thể xảy ra trong vault, ví dụ như thống nhất 10 viễn cảnh lãi suất có thể xuất hiện. Nhờ đó, các vault owner (chủ sở hữu) có thể tùy chọn trường hợp lãi suất phù hợp cho vault của mình.
• Quản trị fee switch trên Morpho Market: DAO sẽ thống nhất việc thu phí trên các Morpho Market khác nhau để trả về cho những người nắm giữ token MORPHO, với mức nằm trong khoảng từ 0-25%.

Thông tin về token MORPHO

Thông số MORPHO

• Token name: Morpho
• Ticker: MORPHO
• Blockchain: Ethereum và Base
• Token Stardard: ERC-20
• Contract:
  • Ethereum: 0x58d97b57bb95320f9a05dc918aef65434969c2b2
  • Base: 0xbaa5cc21fd487b8fcc2f632f3f4e8d37262a0842
• Token type: Quản trị và tiện ích
• Token supply: 1 tỷ MORPHO

Phân bổ token MORPHO

Token MORPHO được phân bổ như sau:

Lịch vesting token MORPHO

Token MORPHO hiện chỉ có khoảng hơn 11% đã unlock, trong năm 2025 sẽ bắt đầu mở khóa cho các nhà đầu tư từ sớm.

Công dụng của token MORPHO

MORPHO là token quản trị và tiện ích của Morpho Protocol, được sử dụng cho các mục đích sau:

• Chia sẻ phí: Người nắm giữ có quyền quản trị để tắt hoặc mở, cũng như điều chỉnh tỷ lệ phí thu trên các Morpho Market.
• Quản trị các trường hợp thiết kế vault: MORPHO cho phép người dùng tham gia vào việc quyết định các thiết lập các trường hợp cho vaults.
• Quản trị việc sử dụng DAO Treasury: Token này cũng được dùng để quản lý quỹ DAO cho các hoạt động phát triển hệ sinh thái.

Đội ngũ dự án và nhà đầu tư Morpho Protocol

Đội ngũ dự án

Đội ngũ dự án của Morpho Protocol chủ yếu là các kỹ sư backend và blockchain, cùng học ở trường Telecom Paris (top 100) chuyên ngành kỹ sư máy tính. Hầu hết trong số họ đều là người mới trong các công ty trước đó và chưa có nhiều kinh nghiệm.

Trong đó, chỉ có Merlin Egalite (Co-Founders) đã từng làm việc tại các vườn ươm và VC.

Nhà đầu tư

Morpho Protocol tổng cộng đã gọi vốn hơn 69 triệu USD thông qua 4 vòng gọi vốn như sau:

• Vòng 1 - Seed (22/10/2021): Morpho gọi vốn 1.35 triệu USD từ các quỹ đầu tư tier 2 và 3 do Nascent dẫn đầu.
• Vòng 2 - Extened Seed (12/06/2022): Mở rộng gọi vốn thêm 18 triệu USD cho vòng Seed. Thời điểm này có nhiều cái tên nổi tiếng trong ngành tham gia như a16z, Coinbase Ventures...
• Vòng 3 - Undisclosed (28/02/2024): Dự án gọi vốn từ Pantera với giá trị không được công bố.
• Vòng 4 - Strategic (01/08/2024): Đây là vòng gọi vốn  lớn nhất trị giá 50 triệu USD, nhà đầu tư đều đến từ các quỹ lớn, đặc biệt có a16z và Coinbase Venture tiếp tục rót vốn.

Đối tác

Morpho Labs mở rộng hợp tác đến hầu hết các dự án thuộc nhánh DeFi trong đó có Aave, Balancer, các sàn CEX như OKX, RWA như Centrifuge.

Tìm hiểu thêm về dự án Morpho Protocol

• Website: https://morpho.org
• X (Twitter): https://x.com/MorphoLabs
• Linkedin: https://www.linkedin.com/company/morpho-labs
• Mirror: https://morpho.mirror.xyz

Đọc thêm: Photon là gì? Hướng dẫn sử dụng trading bot Photon