Lending là gì? Những điều cần biết về Lending trong Crypto

Lending là gì?

Lending có nghĩa là cho vay, đây là hình thức người dùng sử dụng tài sản hoặc tiền của mình cho người khác vay trong một khoảng thời gian với tỷ lệ lãi suất nhất định. Sau thời gian thương lượng, người cho vay sẽ nhận lại số tài sản hoặc tiền gốc cộng với lãi như thỏa thuận. Người đi vay có thể là người dùng khác hoặc các sàn giao dịch.

Lending coin là gì?

Lending coin là người dùng sẵn sàng lấy đồng coin “nhàn rỗi” mà mình đang sở hữu cho người khác vay trong một khoảng thời gian nhất định. Sau đó họ sẽ nhận lại mức lãi suất có thể cố định hoặc không cố định (phụ thuộc vào tình hình thị trường).

Ưu và nhược điểm của Lending

Ưu điểm

• Người dùng có thể cho vay coin (tài sản) một cách dễ dàng, không cần làm quá nhiều thủ tục như mở tài khoản ngân hàng hay xác minh thu nhập.
• Người dùng có thể tự do cho vay số lượng coin nhàn rỗi của mình để lấy lãi suất, đồng thời tăng số lượng coin của mình lên.
• Người dùng có nhiều lựa chọn về thời gian lending.

Ví dụ: Người vay cũng có thể là một trader, cũng là thể các sàn giao dịch nổi tiếng như Bitfinex, Poloniex, Binance,...

Nhược điểm

• Người cho vay có thể sẽ chịu rủi ro thâm hụt với số coin (tài sản) vì giá có thể bị giảm trong thời gian cho vay. Thậm chí đôi khi người cho vay nhận lại số coin gốc lẫn lãi còn thấp hơn số ban đầu.

Ví dụ: Người dùng cho Lending 100 GRT trên sàn Binance Lending với lãi xuất 5% trong vòng 28 ngày. Vậy số lượng coin thu về của người cho vay sẽ nhận sau khi kết thúc thời hạn sẽ là: 100 GRT + lãi.

Thời điểm bắt đầu cho vay, giá của GRT là $1.

Thời điểm kết thúc thời hạn cho vay, giá của GRT là $0.5.

Như vậy số đồng coin mà người cho vay mong muốn nhận được sau khi kết thúc 28 ngày sẽ được tính theo công thức: 100 + 100 x 5% x 28/365 = 100.383 => GRT + lãi = $100.383.

Tuy nhiên, thời điểm kết thúc cho vay giá GRT bị giảm còn $0.5. Do đó, số tiền thực nhận sau khi cho Lending chỉ còn $50.191 mà thôi.

• Nếu không được bảo mật chặt chẽ, người dùng có thể bị đánh cắp tiền điện tử.

Các hình thức Lending trong crypto

Hiện nay, chúng ta có 3 hình thức trong Lending trong Crypto, bao gồm:

• P2P Lending: Cho vay ngang hàng.
• Over-Collateralized Lending: Cho vay quá chuẩn.
• Under-Collateralized Lending: Cho vay dưới chuẩn.

Trong đó, hình thức Over-Collateralized Lending và Under-Collateralized Lending sử dụng cơ chế Lending Pool. Cụ thể:

• Người cho vay sẽ chuyển các đồng coin được hỗ trợ vào pool thanh khoản (Lending Pool). Tất nhiên tại đây họ có thể nhận được lãi suất.
• Người đi vay sẽ chuyển những đồng coin khác vào pool thanh khoản (Lending Pool) để làm tài sản thế chấp. Sau đó họ sẽ vay đồng coin mà họ muốn từ người cho vay trong pool thanh khoản và tất nhiên sẽ phải trả lãi suất. Mức lãi này sẽ được tính tự động theo công thức có sẵn.

P2P Lending là gì?

Đây là hình thức cho vay trực tiếp giữa hai bên mà không có sự can thiệp của bên thứ 3. Cụ thể, người cho vay và người vay sẽ giao dịch qua các smart contract mà không cần thông qua trung gian, nhờ đó thông tin khách hàng cũng được bảo mật hơn. Ưu điểm của P2P Lending là chi phí và lãi suất cho vay thấp.

Một số dự án P2P Lending bao gồm: Compound, Aave, Rabit Finance,...

Over-Collateralized Lending là gì?

Over-Collateralized hay còn được biết đến với tên gọi Cho vay vượt chuẩn. Đây là hình thức cho vay với tài sản thế chấp cao hơn tài sản vay. Ưu điểm của hình thức này là người dùng có thể tận dụng nguồn vốn của mình một cách tối đa.

Chẳng hạn như người dùng có thể gửi coin của mình ở sàn FTX và đồng thời mượn tiền của sàn để chơi Futures. Điều này cho thấy người dùng có thể nhận lợi nhuận khi tài sản gốc tăng giá lại còn được nhận tiền từ Futures nếu thắng.

Tuy nhiên, đi kèm với những ưu điểm thì hình thức Lending này cũng có nhiều rủi ro. Đó chính là khi lệnh Futures không may đi ngược xu hướng thì người dùng có thể bị lỗ nặng, làm tài sản sẽ bị thanh lý hoàn toàn.

Hình thức Over-Collateralized thường hoạt động ở các dự án như: MarketDAO, Venus,...

Under-Collateralized Lending là gì?

Ngược lại với hình thức trên, Under-Collateralized Lending là Cho vay dưới chuẩn, tài sản thế chấp sẽ ít hơn tài sản vay. Chúng ta còn có thể gọi hình thức này là Credit - tín chấp, dùng uy tín của người vay với tài sản thế chấp ít hơn.

Tuy nhiên, hình thức này hiện nay còn khá hạn chế, hiện chỉ áp dụng để các Whitelist trong dự án Lending như Cream.

Các thông số cần quan tâm trong Lending

Lending Interest Rate - Tỷ lệ lãi suất

Một khi đã cho vay thì bất kỳ ai cũng mong muốn nhận được lãi suất cao đúng không nào? Đây là tỷ lệ lãi suất mà người dùng nhận được khi cho vay 1 coin/token.

Lending Time - Thời gian cho vay

Thời gian cho vay sẽ được tính từ lúc bắt đầu cho đến lúc kết thúc cho vay, khi người dùng đã nhận được số coin/token vốn lẫn lãi. Trong khoảng thời gian này, coin/token của người cho vay sẽ bị khóa.

Thông thường, người cho vay sẽ được phép lựa chọn khoảng thời gian mà họ muốn. Cụ thể, có những khoảng thời gian cho vay trong 7 ngày, 14 ngày, 28 ngày, 30 ngày và lâu nhất là 90 ngày. Trong khoảng thời gian cho vay, người dùng sẽ không được phép rút vốn cho đến khi người đi vay đáo hạn.

Lending Asset - Tài sản cho vay

Điều này sẽ phụ thuộc vào nền tảng cho vay mà người dùng lựa chọn. Nếu nền tảng đó cho phép nhiều loại coin có thể lending thì người cho vay sẽ có nhiều lựa chọn để thực hiện Lending coin hơn.

Lending Total Valued Lock - Tổng giá trị bị khóa

Đây là tổng lượng tài sản bị khóa bên trong nền tảng. Càng có nhiều tài sản bị khóa càng thể hiện được mức độ quan tâm của người dùng đối với nền tảng đó. Đồng thời, tổng giá trị bị khóa còn ảnh hưởng đến giá của đồng coin đó.

Quy trình Lending trong Crypto

Dưới đây là những bước vô cùng quan trọng trong một quy trình Lending Crypto:

• Bước 1: Người có nhu cầu vay sẽ yêu cầu nền tảng về khoản vay mà họ mong muốn (bao gồm số coin (tài sản) và thời gian vay).
• Bước 2: Các nền tảng sẽ đánh giá về khoản vay được yêu cầu (về tính bảo mật).
• Bước 3: Sau khi khoản vay đã được nền tảng chấp nhận, người đi vay sẽ đặt số coin (tài sản) thế chấp của mình vào Lending Pool. Thông thường, các nền tảng sẽ yêu cầu giá trị 50% số coin cho vay.
• Bước 4: Tài sản của người cho vay sẽ được gửi vào ví của nền tảng nói trên.
• Bước 5: Người cho vay sẽ nhận được khoản lãi định kỳ, theo tuần hay theo tháng dựa trên thời gian và số tài sản mà họ cho vay.
• Bước 6: Khi người đi vay trả lại khoản vay của mình, họ có thể mở khóa tài sản đã thế chấp trước đó.

Bản chất hoạt động của Lending

Để bạn có thể đầu tư vào Lending thì bạn cần nắm được bản chất và cách hoạt động của Lending trên sàn giao dịch và nền tảng lending.

Cách hoạt động trên nền tảng Lending

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều nền tảng Lending, trong đó phải kể đến những cái tên nổi bật như: NEXO, BlockFi, Compound, ETHLend,... Trong đó, các nền tảng này sẽ được chia thành hai, đó là CeFi và DeFi:

• CeFi (Centralized Finance): Là nền tảng Lending tập trung, người đi vay lẫn người cho vay sẽ thực hiện quyền và nghĩa vụ thông qua chủ nền tảng hoặc dự án Lending.
• DeFi (Decentralized Finance): Là nền tảng phi tập trung, hoạt động vay và cho vay sẽ diễn ra trực tiếp trên các smart contract của blockchain.

Yếu tố cần quan tâm đối với hoạt động Lending này, đó chính là người vay và người cho vay đều phải tham gia vào nền tảng. Lúc này, bên trung gian sẽ kiểm soát hoạt động vay - cho vay  và “hưởng lợi” từ tỷ lệ chênh lệch lãi suất.

Cách hoạt động trên các sàn giao dịch

Khi Lending trên các sàn giao dịch, những đồng coin trong quá trình Lending sẽ được sàn đưa vào cơ chế Margin Trading. Nói cách khác, đây là một dịch vụ ký quỹ, các trader có thể vay thêm một số coin từ sàn để làm đòn bẩy cho giao dịch của họ. Câu hỏi được đặt ra là làm cách nào để các trader có thể vay thêm số coin đó. Có 2 cách để thực hiện điều này:

• Cách 1: Dùng coin từ quỹ dự trữ của sàn. Với điều kiện sàn phải có lượng quỹ lớn để trader có thể vay được.
• Cách 2: Vay coin từ người khác với mức lãi suất nhất định.

Tác động của Lending đến giá coin

Trong quá trình Lending, các đồng coin sẽ được khóa lại trong một khoảng thời gian nhất định, điều này có thể tác động đến giá coin theo chiều hướng tích cực. Cụ thể:

Khi lượng coin bị khóa thì TVL (Total Valued Lock) khiến cho nguồn cung của đồng coin đó bị giảm xuống trong khoảng thời gian cho vay. Bên cạnh đó, nhu cầu mua coin lending cũng tăng lên. Với hai yếu tố này, theo lý thuyết thì giá của đồng coin đó sẽ tăng lên.

Tuy nhiên, vẫn còn một vài tác động khác khiến giá coin không thay đổi hoặc tăng không đáng kể. Đó chính là lượng khóa coin quá thấp khiến cho nguồn cung coin đó không bị ảnh hưởng.

Một số ví dụ Lending

Chẳng hạn như Binance Lending mở Lending đồng ETC. Thời điểm đó Interest rate là 7% một năm và trong vòng 14 ngày.

Ngày 1 tháng 10 (bắt đầu lending): Giá ETC là $55.

Ngày 15 tháng 10 (trả gốc + lãi): Giá ETC là $40.

Nếu người dùng cho vay lending 100 ETC, tổng số tiền nhận về sẽ tính theo công thức như sau:

100 + 100 x 7% x 14/365 = 100.268 => ETC = $5,514.

Tuy nhiên, tính đến thời điểm trả gốc và lãi thì giá ETC lúc đó là $40, vậy người cho vay chỉ nhận lại được tổng số tiền là $4,010 mà thôi, giảm hơn 27%.

Trong trường hợp này, người cho vay sẽ bị “thiệt thòi” vì không thể cắt lỗ lúc giá ETC giảm sâu, dẫn đến kết thúc thời hạn cho vay thì số tiền gốc lẫn lãi bị giảm đi đáng kể.

Có nên đầu tư Lending?

Thực tế, Lending có cả mặt lợi lẫn mặt hại đối với người dùng. Đầu tiên chúng ta có thể nói đến rủi ro trong đó chính là trong quá trình cho vay, đồng coin đó bị giảm giá sâu. Điều này khiến người cho vay không kịp thu hồi vì chưa đúng hạn thỏa thuận và không kịp cắt lỗ.

Bên cạnh đó, trong Lending vẫn có thể xảy ra những rủi ro đối với người đi vay lẫn người cho vay. Chẳng hạn như người vay gặp vấn đề về thanh khoản. Trường hợp giá trị tài sản thế chấp của họ giảm xuống dưới giá trị yêu cầu, lúc này người cho vay cần phải theo dõi kỹ lưỡng tỷ lệ tài sản thế chấp để đảm bảo an toàn.

Đến thời điểm hiện tại, các hệ thống vẫn chưa xảy ra việc người cho vay bị mất khoản đầu tư của họ. Tuy nhiên vẫn chưa chắc chắn liệu điều này có còn tiếp tục trong tương lai hay không.

Ngoài ra, đầu tư Lending cũng có thể gặp trục trặc về mặt thuế cũng như các quy định khi sử dụng nền tảng này, nhiều người đã áp dụng Lending với mục đích trốn thuế.

Nhìn chung, vẫn chưa có cơ sở pháp lý hướng dẫn rõ ràng về bản chất của mô hình Lending, kể cả stablecoin. Ngược lại, việc Lending cũng là cách giúp các trader kiếm thêm thu nhập khi họ có ý định giữ số coin (tài sản) đó trong một khoảng thời gian dài.

Lưu ý: Các thông tin nói tên chỉ mang tính chất chia sẻ và cung cấp kiến thức cũng như những lưu ý cho người dùng muốn tìm hiểu về Lending. Đây không phải là một lời khuyên tài chính về việc nên tham gia đầu tư Lending hay không.

Một số lưu ý về Lending

Lending có rủi ro không?

Lending cũng có những bất cập tiềm ẩn.

Đầu tiên phải nói đến yếu tố giá. Nếu giá của đồng coin người dùng cho vay giảm sâu trong thời gian cho vay thì sẽ không cắt lỗ kịp, lúc này người cho vay sẽ bị giảm cả vốn lẫn lãi.

Thứ hai chính là biến động tỷ giá. Nếu giá đồng coin bị mất giá trong một thời gian dài thì tính thanh khoản sẽ bị mất cân đối. Điều này ảnh hưởng đến cơ cấu tài chính cũng như mô hình lending.

Nói cách khác, lending sẽ không dành cho những người trông mong vào vận may mà cần phải có kiến thức, nghiên cứu kỹ lưỡng mới có thể nhảy vào đầu tư.

Lending có uy tín?

Ngoại trừ khả năng bị lỗ cho không kịp cắt lỗ như đã nói ở trên thì Lending là một cách thức hay ho để các trader kiếm thêm thu nhập khi họ có ý định giữ những đồng coin nhàn rỗi trong thời gian dài.

Nền tảng lending lấy tiền đâu để trả cho nhà đầu tư?

Có thể hiểu hoạt động lending thực hiện cơ chế như một ngân hàng, sàn giao dịch sẽ huy động một cơ số coin của người dùng chuyển đến người cần vay hoặc đầu tư một số hoạt động sinh lời khác. Cuối cùng, họ sẽ dùng tiền thu được để trả lãi cho những người cho vay.

Đọc thêm: Hình thức tạo thu nhập thụ động Yield Farming.

Tổng kết

Lending thời điểm hiện tại đã phổ biến hơn trong thị trường Crypto. Mặc dù vẫn tồn tại nhược điểm nhưng không thể phủ nhận Lending khiến cho thị trường thêm sôi động, đồng thời cũng giúp một số người dùng sở hữu coin nhàn rỗi có thể kiếm thêm thu nhập.