Channel logo
MarginATM
Save
Copy link

Thị trường phái sinh là gì? Cách giao dịch trên thị trường phái sinh

Giao dịch phái sinh không chỉ là một công cụ mạnh mẽ giúp các nhà đầu tư và giao dịch viên quản lý rủi ro và đầu cơ. Vậy thị trường phái sinh là gì?
Chubbi
Published Jan 06 2024
Updated Jan 07 2024
10 min read
thumbnail

Giao dịch phái sinh đang trở thành một trong những yếu tố quan trọng của thế giới tài chính, đặc biệt là trong lĩnh vực tiền điện tử. Đây không chỉ là một công cụ mạnh mẽ giúp các nhà đầu tư và giao dịch viên quản lý rủi ro và đầu cơ, mà còn là một cơ hội tốt cho cả những người mới bắt đầu quan tâm đến đầu tư và giao dịch. Vậy thị trường phái sinh là gì? Tìm hiểu thông tin chi tiết về thị trường phái sinh crypto tại đây!

Thị trường phái sinh tiền điện tử là gì?

Phái sinh là một hợp đồng tài chính giữa hai hoặc nhiều bên dựa trên giá tương lai của tài sản cơ sở. Thị trường phái sinh tiền điện tử đề cập đến nơi giao dịch các công cụ tài chính phái sinh liên quan đến thế giới tiền điện tử. Cụ thể, đây là nơi các bên tham gia ký kết các hợp đồng tài chính dựa trên giá dự kiến của tài sản cơ sở, trong trường hợp này, là tiền điện tử như Bitcoin.

thị trường phái sinh tiền điện tử
Thị trường phái sinh tiền điện tử.

Các công cụ phái sinh tiền điện tử thuộc loại hợp đồng thứ cấp, có giá trị phát sinh từ giá của tiền điện tử cơ bản. Được phát triển qua nhiều thế kỷ, công cụ phái sinh đã trở thành một trong những công cụ tài chính phổ biến nhất, thường sử dụng tài sản cơ bản như tiền tệ, hàng hóa, trái phiếu, cổ phiếu, chỉ số thị trường, và lãi suất.

Các công cụ phái sinh có thể được giao dịch trên sàn giao dịch hoặc trực tiếp giữa các nhà giao dịch (C2C), mỗi phương thức có quy định và cách thức giao dịch riêng biệt. Tuy nhiên, thường thì những người tham gia thị trường sẽ linh hoạt sử dụng cả hai phương pháp.

advertising

Mục tiêu của công cụ phái sinh trong giao dịch tiền điện tử

Công cụ phái sinh trong giao dịch tiền điện tử đặt ra mục tiêu chủ yếu là phòng ngừa rủi ro hoặc tham gia vào đầu cơ giá của tài sản cơ bản, đặc biệt là khi giá của nó có thể thay đổi chẳng hạn như bitcoin hay vàng.

Trong việc phòng ngừa rủi ro, các nhà đầu tư sử dụng công cụ phái sinh bằng cách ký kết các hợp đồng mua tài sản với giá cố định, giúp giảm thiểu rủi ro liên quan đến biến động giá không dự đoán được. Điều này làm tăng tính an toàn và ổn định trong chiến lược đầu tư.

mục tiêu của phái sinh trong giao dịch tiền điện tử
Mục tiêu của công cụ phái sinh trong giao dịch tiền điện tử là giảm rủi ro.

Một khía cạnh khác của sử dụng công cụ phái sinh là đầu cơ, nơi các nhà giao dịch cố gắng dự đoán biến động giá của tài sản trong tương lai. Điều này tạo ra cơ hội lợi nhuận khi biết được hướng giá tài sản có thể thay đổi theo thời gian.

Sự khác biệt giữa Phái sinh Crypto so với Thị trường giao ngay

Hai cách giao dịch này có một số đặc điểm khác biệt như sau:

sự khác biệt giữa phái sinh crypto so với thị trường giao ngay
Sự khác biệt giữa Phái sinh crypto so với Thị trường giao ngay.

Các dạng phái sinh thường gặp là gì?

Một số dạng phái sinh phổ biến mà người ta thường gặp trong thị trường tài chính. Các loại chính bao gồm hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng vĩnh cửu, quyền chọn và hợp đồng hoán đổi.

- Hợp đồng tương lai: Đây là loại hợp đồng yêu cầu người mua mua tài sản vào một ngày cụ thể trong tương lai với giá đã thỏa thuận trước đó. Khi mua một hợp đồng tương lai, người nắm giữ có nghĩa vụ mua hoặc bán một tài sản cơ sở ở một mức giá xác định trước đó (giá thanh toán) và tại một thời điểm nhất định trong tương lai (ngày thanh toán).

Khác với hợp đồng kỳ hạn thanh toán một lần (khi kết thúc hợp đồng), giá trị của hợp đồng tương lai được xác định hàng ngày dựa trên giá thị trường hiện tại. Hợp đồng tương lai được quản lý chặt chẽ và chỉ được giao dịch độc quyền trên các sàn giao dịch đã được thành lập.

- Hợp đồng kỳ hạn: đây là loại hợp đồng có sự linh hoạt hơn và thường được điều chỉnh theo nhu cầu của người giao dịch, dựa trên một các điều khoản xác định trước. Việc thanh toán và giao sản phẩm được hoàn thành muộn hơn vào một ngày đã định. 

- Hợp đồng quyền chọn: Đây là loại hợp đồng mang lại quyền cho người mua mua hoặc bán tài sản cơ bản với mức giá nhất định, nhưng không có nghĩa vụ thực hiện giao dịch. Điều này là điểm khác biệt chính giữa quyền chọn và hợp đồng tương lai.

Ví dụ: Nhà đầu tư có quyền chọn mua 1 Bitcoin với mức giá 45,000 USD tại ngày 1/1/2024. Người mua quyền chọn có quyền, nhưng không phải nghĩa vụ, mua 1 Bitcoin từ người bán quyền chọn với giá 45,000 USD đã được đặt trước đó. Nếu giá BTC tăng lên và trở nên lợi nhuận, nhà đầu tư có thể quyết định thực hiện quyền chọn bằng cách mua BTC với giá 45,000 USD và sau đó bán chúng trên thị trường với giá cao hơn, tạo ra lợi nhuận.

Tuy nhiên, nếu giá BTC giảm, nhà đầu tư có thể đơn giản bỏ quyền chọn mà không gặp nghĩa vụ mua. Đây là điểm khác biệt chính giữa quyền chọn và hợp đồng tương lai, vì hợp đồng tương lai đòi hỏi cả hai bên đều phải thực hiện giao dịch.

- Hợp đồng hoán đổi thường: Hợp đồng hoán đổi là một thỏa thuận giữa hai bên giao dịch, trong đó các bên cam kết thực hiện các thanh toán định kỳ cho nhau hoặc đồng thuận để trao đổi luồng tiền trong tương lai theo một phương thức và thời gian đã được đặt ra trước.

Hướng dẫn giao dịch hợp đồng phái sinh 

Hợp đồng tương lai Bitcoin

Đây là loại hợp đồng thỏa thuận mua hoặc bán BTC vào ngày cụ thể trong tương lai mà không yêu cầu người dùng nắm giữ Bitcoin và được thanh toán bằng tiền tệ.

Cách bước thực hiện:

Bước 1: Chọn thời hạn hợp đồng.

Bước 2: Xác định số lượng và giá.

Bước 3: Chọn hướng giao dịch long/short

    Long cho mức giá tăng
    Short cho mức giá giảm

Bước 4: Thanh toán hợp đồng.

Hợp đồng quyền chọn Bitcoin

Đây là loại hợp đồng cho nhà đầu tư quyền mua hoặc bán Bitcoin với giá đã thoả thuận khi hợp đồng hết hạn. Nhà đầu tư sẽ có các quyền chọn như Mua (call) hay Bán (put). 

    Quyền chọn mua: cung cấp cho chủ sở hữu quyền mua Bitcoin với giá đã thỏa thuận sau khi hợp đồng hết hạn. 
    Quyền chọn bán: cung cấp cho người sở hữu nó quyền bán. Với một trong hai lựa chọn, hoàn toàn phụ thuộc vào chủ sở hữu quyền chọn cho dù họ có chọn thực hiện quyền của mình hay không.

Cách bước thực hiện:

Bước 1: Chọn quyền mua hoặc bán (call/put).

Bước 2: Xác định giá và thời gian.

Bước 3: Thực hiện quyền mua/bán khi hợp đồng hết hạn.

Hợp đồng vĩnh cửu Bitcoin

Đây là loại hợp đồng cho phép nhà đầu tư giữ vị thế theo ý muốn và không có thời hạn cụ thể. Tuy nhiên, loại hợp đồng này sẽ yêu cầu ký quỹ tối thiểu và sẽ chịu ảnh hưởng từ Funding Rate

    Funding Rate trên thị trường hiện tại đang > 0 (dương): điều này có nghĩa là nhiều hợp đồng Long (dự đoán giá lên), những người mở hợp đồng Long sẽ trả tiền Funding Rate cho những người mở hợp đồng Short. 
    Funding Rate trên thị trường hiện tại đang < 0 (âm): có nghĩa là nhiều hợp đồng Short dự đoán giá xuống, những người mở hợp đồng Short sẽ trả tiền Funding Rate cho những người mở hợp đồng Long. Để rõ ràng, khoản thanh toán này được thực hiện trực tiếp giữa các nhà giao dịch với nhau. Sở giao dịch không thu bất kỳ khoản thanh toán tài trợ nào.

Cách bước thực hiện:

Bước 1: Mở vị thế và xác định số lượng hợp đồng.

Bước 2: Đảm bảo tài khoản có ký quỹ tối thiểu.

Bước 3: Quan sát Funding rate.

Bước 4: Đóng vị thế khi muốn.

Đòn bẩy trong phái sinh tiền điện tử

Trong việc giao dịch hợp đồng phái sinh tiền điện tử, một yếu tố quan trọng có thể tích hợp là đòn bẩy. Đòn bẩy cho phép bạn thực hiện giao dịch với một vị trí có giá trị cao hơn nhiều so với số tiền ký quỹ ban đầu của bạn.

Nếu bạn sử dụng đòn bẩy 100x, bạn có thể bắt đầu với 100 USD và giao dịch một vị trí trị giá 10,000 USD. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mặc dù có tiềm năng tăng lợi nhuận đáng kể, nhưng rủi ro cũng tăng lên. Việc sử dụng nhiều đòn bẩy có thể dẫn đến việc mất toàn bộ vốn chỉ với một biến động giá nhỏ ngược xu hướng của bạn.

Giao dịch phái sinh tiền điện tử ở đâu?

Giao dịch hợp đồng phái sinh tiền điện tử có thể được thực hiện trên cả sàn giao dịch truyền thống và các sàn giao dịch tiền điện tử.

Sàn giao dịch truyền thống

Sàn Giao Dịch Hàng Hóa Chicago CME Group và Sàn Chicago Board Options Exchange (CBOE) đã cung cấp hợp đồng tương lai Bitcoin kể từ tháng 12 năm 2017, đứng đầu trong lĩnh vực với khối lượng giao dịch chiếm 20% toàn cầu.

Nasdaq (hoạt động tại Hoa Kỳ) đã công bố kế hoạch ra mắt hợp đồng tương lai Bitcoin vào nửa đầu năm 2019, nhưng đến nay chưa có thông tin cụ thể.

Sàn giao dịch tiền điện tử

Tổ chức LedgerX bắt đầu cung cấp dịch vụ giao dịch hợp đồng hoán đổi và quyền chọn từ tháng 10 năm 2017 sau khi nhận được sự chấp thuận của Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Hoa Kỳ (CFTC).

Các sàn giao dịch tiền điện tử như Binance, ByBit, OKEx cũng tích cực tham gia vào thị trường giao dịch hợp đồng phái sinh tiền điện tử.

Tổng kết

Bài viết vừa rồi đã cung cấp cho các bạn thông tin cần thiết về thị trường phái sinh. Hi vọng rằng các bạn đã có những kiến thức hữu ích để hỗ trợ cho các quyết định đầu tư sắp tới của mình. Theo dõi MarginATM để được tìm hiểu về thao tác giao dịch trên sàn giao dịch như Binance, Bybit,... qua các bài viết tiếp theo.

Đọc thêm: Hợp đồng tương lai vĩnh cửu là gì? Tại sao giới trader ưa chuộng đến thế?

**Không phải lời khuyên tài chính.

RELEVANT SERIES