Bitcoin Halving là gì? Ảnh hưởng như thế nào tới thị trường crypto?

Bitcoin Halving là gì?

Bitcoin Halving là sự kiện giảm một nửa *phần thưởng khối cho các thợ đào Bitcoin, diễn ra 4 năm một lần. Mục đích của Bitcoin Halving là kiểm soát tổng cung của tiền mã hoá BTC, giảm lạm phát và tăng tính khan hiếm cho cho loại tiền mã hoá này.

*Phần thưởng khối (block reward) là cơ chế cho phép các thợ đào nhận thưởng BTC khi hoàn tất xác thực một block trên Bitcoin. Sau khi trải qua lần Bitcoin Halving thứ 4 (năm 2024), phần thưởng của mỗi khối là 3.125 BTC.

Cách thức hoạt động của Bitcoin Halving

Bitcoin Halving có thể được coi là một cơ chế được lập trình tự động trong mạng lưới Bitcoin. Theo đó, sau mỗi 210,000 khối được tạo ra (tương đương mỗi 4 năm), cơ chế Bitcoin Halving sẽ được kích hoạt và phần thưởng khối giảm đi một nửa.

Về mặt lý thuyết, Bitcoin Halving sẽ diễn ra cho tới khi phần thưởng khối bằng 0, và không còn token BTC mới được tạo ra. Đồng nghĩa tổng cung tối đa Bitcoin giới hạn ở mốc 21,000,000 token BTC.

Tuy nhiên, theo ước tính thực tế, để phần thưởng khối chạm mốc số 0 và tổng cung tối đa ở mức 21,000,000 BTC, mạng lưới Bitcoin cần trải qua 32 lần Halving. Bitcoin Halving diễn ra lần đầu vào năm 2012 với phần thưởng khối đã giảm còn 25 BTC. Do đó, lần thứ 32 Bitcoin Halving sẽ diễn ra vào năm 2140, cách gần hai thế kỷ so với lần Halving đầu tiên.

Ảnh hưởng của Bitcoin Halving lên thị trường crypto

Bitcoin Halving có sức ảnh hưởng lớn tới nhiều khía cạnh của thị trường crypto, không chỉ đối với giá trị token BTC, nhà đầu tư, mà còn là tính bảo mật của mạng lưới.

Giá trị tiền mã hoá BTC

Dựa trên quy luật cung cầu, khi cung giảm và nhu cầu tăng hoặc giữ nguyên, thì giá trị của loại hàng hoá sẽ đi lên. Điều này tương tự với giá BTC, khi Halving diễn ra và lượng lưu thông bắt đầu giảm. Nếu nhu cầu sở hữu chỉ cần giữ nguyên, thì giá BTC có xu hướng tăng trong dài hạn.

Điều này đã được chứng minh sau mỗi đợt Bitcoin Halving trong quá khứ, chẳng hạn như:

• Bitcoin Halving lần đầu tiên, diễn ra tháng 11/2012: Chỉ ngay thời điểm 1 năm sau halving đầu tiên, giá BTC tăng từ 2.29 USD (giá trước halving) lên 1,114 USD.
• Bitcoin Halving lần thứ 3, diễn ra vào tháng 5/2020: Cũng vào thời điểm 1 năm sau, giá BTC tăng từ 7,300 USD (trước halving lần 3) lên 56,600 USD.

Không chỉ ảnh hưởng tới yếu tố cung cầu, Bitcoin Halving còn tác động tới yếu tố lạm phát của tiền mã hoá BTC. Vào thời điểm ban đầu, tỷ lệ lạm phát của Bitcoin là 200%, một con số rất cao. Nhưng sau lần Halving đầu tiên, tỷ lệ lạm phát giảm xuống mức 9%, ở lần thứ hai chạm mốc 4.1%. Và tại lần Bitcoin Halving gần nhất (năm 2024), tỷ lệ lạm phát BTC chỉ còn ở mốc 0.8%.

Việc tỷ lệ lạm phát của BTC giảm dần sau mỗi 4 năm, đã khiến nhiều nhà đầu tư cho rằng tài sản này là nơi lưu trữ giá trị cho các loại tiền pháp định. Vì vậy, càng nhiều người mua BTC để lưu trữ tài sản, giá trị BTC càng dễ tăng cao.

Giá trị Altcoin

Bitcoin Halving còn tác động tới giá trị của những altcoin. Đối chiếu với dữ liệu lịch sử, sau các thời điểm Bitcoin Halving, những altcoin luôn có xu hướng tăng cao, nhưng lại có thời điểm tăng khác với giá trị BTC.

Cụ thể, sau Bitcoin Halving, giá trị của BTC thường có xu hướng tăng mạnh, vốn hoá thị trường đi lên do nhu cầu sở hữu BTC xuất hiện, nhưng giá altcoin lại không tăng. Đến thời điểm khi giá BTC ổn định hoặc giảm nhẹ, lúc này giá của các altcoin mới bắt đầu tăng.

Ví dụ sau Bitcoin Halving đầu tiên (năm 2012), BTC đạt đỉnh vào cuối năm 2013, thì ngay sau đó “mùa altcoin” cũng diễn ra vào đầu năm 2014 với hàng loạt altcoin đạt đỉnh như LTC, XRP, DOGE… Hoặc sau Bitcoin Halving lần thứ 3 (năm 2020), BTC đạt đỉnh vào cuối năm 2021, thì altcoin season diễn ra vào đầu năm 2022 với các token ETH, BNB, SOL…

Từ đây, một số người đã lý giải cho sự tương quan đường giá BTC và altcoin sau thời điểm Halving. Đó là khi giá Bitcoin tăng mạnh, nhiều người trở nên thận trọng khi đầu tư Bitcoin. Do đó, họ bắt đầu có xu hướng xem xét việc đầu tư altcoin, thậm chí có những người “chốt lời BTC” để tái đầu tư vào altcoin.

Thợ đào BTC

Khác với chuyển biến tích cực dành cho giá trị token, Bitcoin Halving lại là cơ chế không hoàn toàn tốt, nhưng cũng không xấu dành cho thợ đào Bitcoin. Để dễ hình dung, thợ đào là những cá nhân bỏ chi phí để mua máy đào, đóng tiền điện và sau đó tham gia xác thực khối trên Bitcoin. Và phần thưởng khối chính là yếu tố chính giúp thợ đào hoàn vốn.

Tuy nhiên, Bitcoin Halving lại là cơ chế giảm một nửa phần thưởng, khiến lợi nhuận của thợ đào bị ảnh hưởng. Mặc dù những giai đoạn tăng giá mạnh của BTC cũng giúp thợ đào có lợi nhuận, nhưng thợ đào sẽ không thể duy trì lợi nhuận nếu thị trường rơi vào downtrend.

Vì vậy, sau mỗi kỳ Bitcoin Halving, một số thợ đào trên Bitcoin sẽ rời bỏ do không thể chịu lỗ. Nhưng cũng từ đây, nếu số lượng thợ đào giảm xuống, thì phần thưởng khối chia cho các thợ đào sẽ tăng lên.

Ngoài ra, đã có những ý kiến chỉ ra rằng trong trường hợp Bitcoin Halving tiếp tục diễn ra, các trang trại đào lớn phải rời đi vì chi phí cao. Lúc này, mạng lưới Bitcoin sẽ trở nên phi tập trung, khi đa phần những thợ đào còn lại là những cá nhân nhỏ lẻ. Tuy nhiên, đây chỉ là giả thuyết và vẫn chưa có tính xác thực.

Lịch sử của những kỳ Bitcoin Halving

Bitcoin Halving thuộc một trong những sự kiện đáng chú ý nhất trong thị trường crypto, và nhiều nhà đầu tư cũng sử dụng những dữ kiện lịch sử từ các kỳ Bitcoin Halving để đánh giá thời điểm đáy và đỉnh của BTC.

Bitcoin Halving lần 1, lần 2 và lần 3

Vào ba thời kỳ Halving đầu tiên, đường giá của BTC có tính tương quan cao. Trong đó:

• Trước halving từ 1 đến 1.5 năm, giá BTC thường về vùng đáy.
• Sau halving từ 1 đến 1.5 năm, giá BTC sẽ tạo đỉnh mới.

Cụ thể hơn, tại chu kỳ Bitcoin Halving lần 1 diễn ra vào 28/11/2012:

• Giá đáy BTC ở mốc thời gian 28/11/2011. Lúc này giá BTC là 2.54 USD.
• Giá đỉnh BTC vào mốc thời gian 30/11/2013. Lúc này giá BTC là 1,128 USD.

Tại chu kỳ Bitcoin Halving lần 2 diễn ra vào 7/9/2016:

• Giá BTC chạm đáy vào thời gian 25/8/2015, với giá 210 USD.
• Giá BTC chạm đỉnh vào mốc thời gian 17/12/2017, với giá 19,200 USD.

Tại chu kỳ Bitcoin Halving lần 3 diễn ra vào 5/11/2020:

• Giá BTC chạm đáy vào thời gian 11/3/2020, với giá 4,900 USD.
• Giá đỉnh của BTC vào mốc thời gian 8/11/2021, với giá 67,000 USD.

Nhìn chung, trước mỗi đợt Bitcoin Halving, giá BTC thường có xu hướng điều chỉnh mạnh. Và sau đó phá đỉnh cũ vào 1 năm sau Bitcoin Halving.

Bitcoin Halving lần 4 - 2024

Đối với kỳ Bitcoin Halving lần thứ 4, đường giá của BTC lại có những điểm khác biệt so với ba chu kỳ đầu tiên. Như đã đề cập ở trên, thời điểm trước Bitcoin Halving, giá BTC luôn trong xu hướng giảm và tăng dần đến sau Halving.

Nhưng ở chu kỳ halving 4, vào thời điểm trước Bitcoin Halving, giá BTC vượt đỉnh so với các chu kỳ trước với 73,000 USD và giảm dần xuống 53,900 USD khi trải qua 4 tháng sau Bitcoin Halving. Mặc dù tại thời điểm viết bài, giá BTC đã vượt mốc ATH là 75,000 USD (11/2024), nhưng nhiều nhà đầu tư đã không thể sử dụng dữ liệu từ những chu kỳ halving trước để phán đoán đỉnh, đáy của BTC và mùa altcoin sau chu kỳ halving 4.

Một số người cho rằng lý do cho việc Bitcoin Halving 4 diễn ra khác so với thông thường đến từ hai nguyên nhân. Đầu tiên, Bitcoin ETF được duyệt trước thời điểm Bitcoin Halving, từ đó token BTC dễ dàng tiếp cận tới nhiều người, nhu cầu sở hữu tăng cao đã khiến BTC vượt đỉnh cũ so với chu kỳ trước.

Tiếp theo đó, trước thời điểm Halving, Bitcoin nổi lên các xu hướng mới như Inscription, BRC-20, Ordinals… khiến phí mạng lưới tăng cao và thợ đào *nhận BTC nhiều hơn thông thường.

Do đó, với việc đột nhiên nắm giữ lượng lớn BTC ngay trước thềm halving, các thợ đào không còn xu hướng bán ra BTC trước Halving như những chu kỳ đầu, để duy trì bộ máy đào sau Halving . Thay vào đó, họ nắm giữ BTC để kỳ vọng một mức giá tăng trưởng tốt hơn sau Halving.

*Thông thường, thợ đào tại mạng lưới Bitcoin có hai nguồn thu chính gồm phần thưởng khối và phí giao dịch. Trong đó, phí giao dịch là những khoản phí mà người dùng phải trả cho thợ đào khi hoạt động trên mạng lưới Bitcoin.

Đọc thêm: Đếm ngược đến Bitcoin Halving & Những điều cần biết!