zkSync đối mặt hàng loạt chỉ trích, bị "khui" lén lút đăng ký bản quyền nhãn hiệu ZK
zkSync âm thầm đăng ký bản quyền với nhãn “ZK”
Đầu tháng 02/2024, zkSync Matter Labs, tổ chức đứng sau zkSync đã âm thầm nộp đơn xin bảo hộ thương hiệu tại chín quốc gia, tuyên bố ZK là tài sản trí tuệ độc quyền của mình.
Vào sáng ngày 30/05/2024, 3 tháng sau sự kiện trên thì Starkware - đội ngũ phát triển Starknet đã phát hiện và lên tiếng chỉ trích zkSync.
Theo StarkWare, zkSync đã đăng ký bản quyền "ZK" trong khi họ không tạo ra hoặc đóng góp vào việc phát triển công nghệ này. Hơn nữa, việc đăng ký bản quyền còn vi phạm tính toàn vẹn và phi tập trung của Ethereum nói riêng, cùng như toàn thị trường crypto nói chung.
Khi nộp đơn bảo vệ bản quyền cho công nghệ ZK, zkSync không liên hệ hay thông báo với bất kỳ một dự án có liên quan tới vấn đề này.
Để đáp trả, Starkware cùng nhiều nhân vật cộm cán trong ngành như Founder của Algorand, Polygon, Polyhedra, Kakarot, Zcash cũng như các chuyên gia phát triển mảng công nghệ Zero-knowledge proof yêu cầu zkSync phải làm rõ sự việc trên.
Vào ngày 31/05/2024, Sandeep Nailwal, đồng sáng lập Polygon, cũng lên bài trên X chỉ trích việc đăng ký bản quyền cho “ZK” là vô đạo đức. Anh cho rằng crypto thuộc về cộng đồng, đăng ký bản quyền làm mất đi tính phi tập trung vốn có của nó.
Sandeep cũng khẳng định rằng không ai nên được phép độc quyền hóa những công trình được tạo ra bởi những bộ óc xuất sắc nhất trong lĩnh vực toán học và khoa học.
"Không một ai được phép tuyên bố rằng họ đang đấu tranh vì lợi ích của người dùng trong khi thực chất họ đang hành động vì lợi ích cá nhân".
Theo CEO của Polygon, tính công khai và minh bạch là nền tảng cốt lõi và kim chỉ nam của Ethereum, những đặc tính này cần được bảo vệ.
Cộng đồng nói gì về Drama này?
Trong cùng ngày 31/05/2024, cộng đồng người dùng cũng vô cùng phẫn nộ vì việc này vi phạm đến tính toàn vẹn và phi tập trung của thị trường. Chỉ khi bị người dùng phát hiện, zkSync mới lên tiếng rằng dự án làm việc này vì cộng đồng.
Người dùng tên @toghrulmaharram cho rằng việc zkSync đăng ký bản quyền cho công nghệ ZK gây thêm rắc rối và thiếu minh bạch. Khi các thuật ngữ như "ZK Sync", "ZK Stack" đang được sử dụng một cách tự do trước giờ mà không cần xin phép. Ví dụ, nếu một dự án đặt tên là “ZK Chain”, Matter Labs hoàn toàn có thể tuyên bố vi phạm bản quyền và kiện.
Người dùng cũng đặt ra câu hỏi rằng, liệu zkSync có kiện bản quyền các dự án như Polygon zkEVM trong khi họ đã có từ trước khi zkSync ra mắt.
zkSync hiện vẫn chưa trả lời về những chỉ trích của các bên dự án và cộng đồng. Có vẻ như zkSync đang giải quyết một vấn đề mà đáng lẽ không nên xảy ra ngay từ ban đầu.
Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Những sự kiện này chưa từng có tiền lệ nên rất khó để dự đoán các vấn đề tiếp theo có thể xảy ra. Tuy nhiên, có thể thấy rằng hành động của zkSync đã ảnh hưởng tới quyền lợi của rất nhiều dự án sử dụng công nghệ ZK.
Các dự án bị ảnh hưởng có thể sẽ xem xét việc khởi kiện hoặc tham gia vào các cuộc đàm phán với Matter Labs để giải quyết vấn đề bản quyền.
Sự phẫn nộ từ cộng đồng cũng có thể dẫn đến các chiến dịch trên mạng xã hội, nhằm kêu gọi sự chú ý đến vấn đề này và gây áp lực buộc Matter Labs phải thay đổi quyết định. Trước đây, đã từng có các đợt tấn công mạng X đối với dự án Renzo Protocol, buộc dự án này phải điều chỉnh thông tin phân phối token vì nó có xu hướng vô cùng bất lợi cho nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Vụ việc này không hề mang lại lợi ích gì cho zkSync khi dự án đang chuẩn bị ra mắt token sau nhiều năm phát triển. Ngoài ra, zkSync cũng đang dính vào bê bối lạm dụng quyền lực khi ép Polyhedra phải đổi tên ticker hiện tại của mình, để zkSync có thể sử dụng ticker ZK trong tương lai.
Đọc thêm: a16z quyên góp thêm 25 triệu USD cho Fairshake, thúc đẩy ủng hộ tiền điện tử