Bản cập nhật Pectra trên mạng Ethereum là gì?

Sau thành công của Dencun, Ethereum tiếp tục tiến tới một cập nhật quan trọng khác mang tên Pectra. Nội dung tổng quan của cải tiến này là gì và đâu là điểm nhấn chính trong nâng cấp lần này?

Luci

Published May 24 2024

Updated May 24 2024

6 min read

Tổng quan về nâng cấp Pectra

Pectra là một bảng nâng cấp lớn bao gồm nhiều đề xuất cải thiện mạng lưới Ethereum (EIP) khác nhau. Điểm nhấn của cập nhật lần này nằm ở việc cải thiện trải nghiệm người dùng ví phi tập trung.

các eip trong pectra — Các EIP bao gồm trong Pectra. Nguồn: Ethereum

Đồng thời, Pectra cũng có các EIP liên quan tới quá trình nạp rút và quy định số vốn cần thiết để trở thành validator. Kết quả sẽ làm giảm số lượng validator trên mạng lưới và gia tăng hiệu quả hoạt động.

Nội dung tổng quan của từng bản EIP như sau:

EIP 2537: Thêm những hàm pre-built vào đường cong BLS12-381. Về cơ bản sẽ làm gia tăng hiệu quả quá trình mã hoá làm gia tăng bảo mật cho mạng lưới.
EIP 2935: Giúp các rollups có thể truy cập được lịch sử giao dịch dài hơn.
EIP 3074: Một trong những đề xuất quan trọng nhất trong Pectra giúp biến ví không lưu ký (như Metamask) thành hợp đồng thông minh. Qua đó giúp các giao dịch được thực hiện một cách linh hoạt, hiệu quả hơn đi cùng với khả năng phát triển nhiều tính năng khác.
EIP 6110: Đơn giản hoá quá trình nạp token của validator. Giảm thời đáng kể thời gian chờ giữa việc nạp token lên lớp thực thi (Execution Layer) và quá trình xử lý trên lớp đồng thuận (Consensus Layer).
EIP 7002: Tập trung vào việc phân quyền cho các staker (ví dụ trong trường hợp thông qua các nền tảng Liquid Staking như Lido). Thay vì trước đây họ phải hoàn toàn tin tưởng vào bên vận hành node (cầm ETH của họ) thì EIP này giới thiệu cơ chế để giảm sự phụ thuộc này.
EIP 7251: Khiến số lượng ETH yêu cầu để vận hành một validator linh động hơn. Từ cố định 32 ETH sang thành dao động trong khoảng 32 ETH đến 2048 ETH. Qua đó góp phần giảm số lượng validator.
EIP 7549: Đề xuất này nhằm mục đích làm cho Casper FFG clients hoạt động hiệu quả hơn bằng cách giảm số lượng cặp trung bình cần thiết để xác minh các quy tắc đồng thuận.

Từ đó có thể thấy, cộng đồng Ethereum đang tập trung vào mảng Liquid Staking thông qua Pectra. Khi các dự án này thu hút một lượng lớn người dùng và ETH tham gia staking, chúng tạo ra nhiều bài toán về cải thiện hiệu quả nạp rút (về tối ưu thời gian và bảo mật) cũng như các câu hỏi liên quan tới sự phụ thuộc của các staker vào bên vận hành node.

Số lượng validator tăng quá nhanh giúp gia tăng bảo mật nhưng cũng góp phần khiến Ethereum xử lý tính toán chậm hơn, đây cũng là vấn đề Pectra đưa ra giải pháp xử lý.

Ngoài ra, các cải thiện về trải nghiệm người dùng cũng được đề cập trong cập nhật lần này.

Hardfork Prague/Electra (Pectra) dự kiến sẽ được triển khai trong Q4/2024 hoặc đầu năm 2025.

Các điểm nhấn chính trong cập nhật Pectra

Có thể thấy EIP 3074 và EIP 7251 là hai cải tiến được quan tâm hàng đầu trong hardfork Pectra.

EIP 3074

Đề xuất này cho phép EOA* uỷ quyền khả năng thực hiện giao dịch cho hợp đồng thông minh.

*EOA - Externally Owned Accounts là tài khoản kiểm soát bởi private-key và được đại diện bởi public key (hay địa chỉ ví). Một cách hiểu khác, EOA là các ví không lưu ký như Metamask.

Một cách hiểu đơn giản, khi người dùng ký thực hiện giao dịch, EIP 3074 sẽ cung cấp cho hợp đồng thông minh một private key tạm thời để chúng thực hiện một loạt các giao dịch sau đó theo như logic được viết sẵn. Hợp đồng thông minh sẽ không có quyền biết hay truy cập vào private key gốc.

Ví dụ cụ thể có thể kể tới là giao dịch mua NFT trên Ethereum. Nếu không có EIP 3074, người dùng sẽ phải trải qua 2 bước để sở hữu NFT này:

Chấp thuận cho OpenSea truy cập vào số dư ví.
Chấp thuận giao dịch mua NFT.

Với EIP 3074, ví của người dùng sẽ uỷ quyền cho một hợp đồng thông minh để thực hiện lần lượt cả 2 giao dịch kể trên dẫn tới kết quả người dùng sẽ chỉ cần click phê duyệt một lần.

Giao dịch chi tiết của EIP 3074 được minh hoạ ở hình dưới.

giao dịch trong eip 3074 — Giao dịch người dùng sẽ thực hiện theo EIP 3074

Như vậy, EIP 3074 có nhiều tiềm năng để gia tăng trải nghiệm người dùng cũng như giảm chi phí cho nhà phát triển trong môi trường blockchain. Một số ứng dụng có thể kể tới:

Đóng gói giao dịch hoặc tài trợ phí giao dịch cho người dùng để giảm phí gas và độ phức tạp khi tương tác trên blockchain.
Thiết lập các tính năng tiện dụng như thanh toán theo chu kỳ.
Đối với nhà phát triển, họ có thể thực hiện nâng cấp hợp đồng thông minh dễ dàng hơn. Thay vì phải triển khai lại toàn bộ hợp đồng mỗi khi cần, họ chỉ cần trỏ các tính năng cần cải tiến tới các đoạn code mới.

Tuy nhiên, EIP 3074 cũng tồn tại những điểm yếu nhất định. Việc triển khai EIP phức tạp do đó có khả năng tồn tại nhiều lỗ hổng, một khi có nguy cơ nghiêm trọng xảy ra khi 3074 đã triển khai chính thức, đội ngũ Ethereum sẽ cần phải thực hiện hardfork để khắc phục.

EIP 7251

Hiện nay số lượng validator trên Ethereum đã đạt trên 1 triệu.

Với sự tăng trưởng vượt bậc của các nền tảng Liquid Staking, tình trạng nhiều node hiện tại được kiểm soát bởi một thực thể, dẫn tới tình trạng thừa validator.

Do đó, EIP 7251 sẽ thay đổi thiết lập số ETH cần thiết để vận hành validator trở nên linh động hơn. Qua đó, các cá nhân hoặc tổ chức với số lượng ETH lớn sẽ sở hữu ít validator hơn.

Kết quả là gia tăng tính phi tập trung và giảm mức độ phức tạp trong việc xử lý giao dịch trên mạng lưới.

Đọc thêm: Bitcoin NFT là gì? Liệu NFT trên Bitcoin sẽ vượt mặt Ethereum?