Cơ hội đầu tư mảng Ordinals và Runes trên Bitcoin
Ordinals có thể được hiểu đơn giản là quá trình khắc họa hình ảnh lên satoshi, đơn vị cơ bản tạo nên Bitcoin. Qua đó, mỗi hình ảnh được khắc không chỉ mang tính vĩnh cửu mà còn thể hiện tính độc nhất tuyệt đối.
Trong khi đó, Runes lại sử dụng UTXO (Unspent Transaction Output), phương pháp ghi nhận số dư cuối cùng để tính toán số dư token. Nhờ vào cách tiếp cận này, Runes đã tạo ra phiên bản token có thể thay thế (fungible token) trên nền tảng của chính Bitcoin L1.
Hệ sinh thái Ordinals và Runes ảm đạm
Ordinals và Runes đã trải qua một giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ trong khoảng thời gian từ quý 4/2023 đến quý 1/2024, khi chúng chiếm hơn 50% thị phần về số lượng và phí giao dịch trên toàn bộ mạng lưới Bitcoin L1.
Tuy nhiên, không lâu sau đó, hai xu hướng này đã chứng kiến sự sụt giảm đáng kể, với tỷ lệ chiếm lĩnh chỉ còn dưới 10%. Tại thời điểm Q4/2024, cả Ordinals và Runes vẫn chưa có dấu hiệu hồi phục, cho thấy một sự giảm sút rõ rệt trong hoạt động và sự quan tâm của người dùng đối với chúng.
Khối lượng giao dịch của Ordinals và Runes cũng giảm mạnh từ đầu năm 2024 đến quý 4 năm 2024.
Cụ thể, Ordinals từng chiếm gần 50% khối lượng giao dịch NFT trên tất cả các chain vào tháng 5/2024, nhưng đến quý 4 năm 2024, tỷ lệ này đã giảm xuống chỉ còn khoảng 5%. Sự suy giảm này từ Ordinals đã nhường chỗ cho các bộ NFT trên Ethereum.
Các dự án top đầu đang âm thầm hồi phục
Dù thị trường chung đang có phần ảm đạm, nhưng điều này không phải gặp ở tất cả dự án. Một vài bộ sưu tập Ordinal hàng đầu như Bitcoin Puppets và Natcats vẫn giữ vững vị trí trong top 10 về khối lượng giao dịch, chỉ xếp sau các bộ sưu tập trên Ethereum.
Khối lượng giao dịch sau đó cũng phản ánh giá của hai bộ sưu tập này khi giá tăng trưởng hơn 200% sau một thời gian dài bị lãng quên. Từ đó, một giả thuyết được đặt ra là: Sau đợt sóng NFT ở Ethereum được thúc đẩy bởi Pudgy Penguins, liệu kế tiếp có phải là Bitcoin hay không?
Sự hồi phục của Runes cũng được thể hiện rõ rệt, khi các dự án hàng đầu như DOG và PUPS ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng về vốn hóa, đạt hơn 300% kể từ tháng 9/2024.
Tiềm năng tăng trưởng vẫn còn lớn
Mặc dù Bitcoin là loại tài sản lớn nhất trong lĩnh vực crypto, Runes, một hình thái fungible token trên Bitcoin, lại có vốn hóa rất nhỏ so với các fungible token trên các chain khác như Ethereum và Solana. Điều này cho thấy rằng Runes vẫn còn rất nhiều dư địa để phát triển trong tương lai.
Tương tự, Ordinals cũng cho thấy sự chênh lệch rõ rệt khi vốn hóa của các bộ sưu tập lớn nhất trên Bitcoin hiện chỉ bằng 1/10 so với Ethereum.
Ordinals và Runes đều tận dụng lợi thế độc đáo mà chỉ Bitcoin mới có, như việc khắc dữ liệu trên Satoshi và sử dụng UTXO, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh so với thị trường NFT và token trên các chuỗi khác.
Tuy nhiên, sự phát triển của chúng cũng đối mặt với một số thách thức, bao gồm việc Bitcoin là blockchain chậm và tốn kém khi hiện tại chưa có giải pháp mở rộng native nào ngoài Lightning Network - vốn chỉ được sử dụng cho giao dịch P2P, điều này sẽ làm hạn chế đáng kế trải nghiệm của người dùng.
Các dự án nổi bật trên Ordinals và Runes
Ordinals: NodeMonkeys, Bitcoin Puppets, Natcats
NodeMonkeys
NodeMonkes là bộ sưu tập 10,000 NFT PFP được mint trên Ordinals. Mỗi NFT là một chú khỉ trừu tượng, việc cảm nhận hình dạng khuôn mặt của nhân vật sẽ dựa trên sự tưởng tượng của người xem.
NodeMonkes có thiết kế dạng đồ họa pixel lớn, hình khối, chi tiết tối giản và được phóng đại, tương tự như đồ họa trò chơi điện tử phong cách cổ điển. Đây cũng là điểm đặc biệt khiến dự án có phần giống với bộ sưu tập NFT đặc trưng CryptoPunks và Nouns trên Ethereum, Mad Lads trên Solana.
Bên cạnh đó, mỗi chú khỉ sẽ đại diện cho một node trên mạng Bitcoin. Sở hữu một Nodemonkes đồng nghĩa với việc người sở hữu đang hỗ trợ cho phần cơ sở hạ tầng phi tập trung của mạng Bitcoin và tiếp cận với một cộng đồng riêng.
NodeMonkes được mint từ tháng 12/2023, giá mỗi NFT ở mốc 0.03 BTC. Dự án đã tăng trưởng 4,200% từ giá mint, giá sàn đạt mốc 0.156 BTC.
Bitcoin Puppets
Bitcoin Puppets là bộ sưu tập NFT bao gồm 10,001 bản vẽ tay các chú khỉ, được ra mắt vào tháng 1/2024. Theo dự án, Bitcoin Puppets được mint với mục đích “trêu chọc” các dự án NFT phổ biến trên hệ sinh thái Bitcoin như NodeMonkes và Bitcoin Frog.
Bitcoin Puppets nhắm đến nhóm đối tượng muốn khám phá Ordinals mà không quá quan tâm đến khía cạnh đầu tư mang tính đầu cơ. Họ không có lộ trình phát triển hay tiện ích nào, ngoại trừ việc chú trọng mang lại giá trị nghệ thuật.
Dự án sử dụng những câu chuyện cười và meme từ chính cộng đồng Ordinal để tạo nên các tác phẩm mang tính chất trêu đùa các chủ đề chung trong cộng đồng. Mục đích của họ là mang lại sự vui vẻ, trân quý nghệ thuật và hòa bình thế giới.
Natcats
NatCats là dự án dẫn đầu mảng DMT trên Bitcoin, sử dụng Unique Non-Arbitrary Tokens (UNATs), một phương pháp mới để tạo NFT trên Bitcoin. Điều này có nghĩa là mỗi NatCat được nhận diện bởi dữ liệu không tùy ý từ blockchain, đảm bảo tính duy nhất thực sự.
Nguồn cung của NatCats không cố định mà có tính động, được xác định bởi tần suất của một mẫu cụ thể ('3b') trong trường dữ liệu thập lục phân của các khối Bitcoin. Độ hiếm của các đặc tính có thể thay đổi khi các khối mới được thêm vào.
Runes: DOG, PUPS, BDC
Vào ngày 18/11/2024, 3 dự án là DOG, PUPS, BDC, lần lượt đang trong giai đoạn xem xét cho việc listing Binance Futures theo thông tin từ Ordio, từ đó là một trong những động lực thúc đẩy tăng trưởng cho vốn hoá của 3 đồng runes này.
DOG•GO•TO•THE•MOON
DOG là một đồng meme coin được điều hành bởi cộng đồng với sứ mệnh "bay lên mặt trăng", lấy ý tưởng từ việc kết hợp tính vui của memecoin với tính bảo mật, an toàn của Bitcoin.
Toàn bộ nguồn cung của DOG đã được airdrop cho những người nắm giữ Runestone để có thể tận dụng một cộng đồng sẵn có trong giai đoạn đầu.
Từ đó, chỉ trong vòng 24 giờ sau khi ra mắt, DOG đã đạt được vốn hóa thị trường 500 triệu USD. Hiện tại dự án đang có mức vốn hoá khoảng 907 triệu USD.
PUPS•WORLD•PEACE
Pups là một memecoin do cộng đồng điều hành, được thiết kế bởi các thành viên của Bitcoin Puppets.
Dự án được ra mắt trên chuẩn token đầu tiên của Bitcoin vào tháng 4 năm 2023 dưới dạng BRC20 và đã chuyển sang chuẩn hiện tại, Runes.
Tokenomics của dự án hầu hết (75%) được phát hành dưới hình thức fair launch, phần còn lại được dành cho việc airdrop trong đó có cộng đồng của Bitcoin Puppets.
BILLION•DOLLAR•CAT
BILLION•DOLLAR•CAT (BDC), viết tắt là Billy, là memecoin mèo Bitcoin, lấy ý tưởng từ một con mèo và một ₿. Dự án cũng phát hành bằng hình thức fair launch trên Luminex, sold out trong 18 giờ vào ngày 30 tháng 5 năm 2024.
Hiện tại, dự án đang được giao dịch với giá 93 sats/BDC, với mức vốn hóa khoảng 92 triệu USD.
Đọc thêm: Làm sao để tối ưu lợi nhuận khi nắm giữ Mantle (MNT)?