Evm là gì? Khám phá máy ảo của Ethereum
Ether (ETH) là token gốc của hệ sinh thái Ethereum đồng thời là loại tiền điện tử lớn thứ hai xét về vốn hóa thị trường, được các nhà đầu tư cực kỳ ưa chuộng. Tuy nhiên, đối với cộng đồng các nhà phát triển, máy ảo Ethereum (EVM) mới là công cụ giúp nó nhận được sự tán dương nhiều nhất. Vậy EVM là gì và nó có ý nghĩa như thế nào với blockchain này?
Evm là gì?
EVM, hay máy ảo Ethereum, hình thành nên cốt lõi trong hoạt động của Ethereum, hoạt động như một “máy tính ảo” hoặc nền tảng phần mềm được sử dụng để thực thi các thông điệp và smart contract trên mạng lưới Ethereum. Trong cơ chế này, EVM sẽ đóng vai trò là một trung gian giúp các smart contract được thực thi một cách an toàn và phi tập trung.
Mỗi node trên mạng Ethereum sẽ được trang bị một EVM riêng để đảm bảo tính bảo mật và sự phi tập trung của hệ thống. Điều này đã giúp Ethereum xây dựng nên một môi trường tốt để phát triển các ứng dụng blockchain và thúc đẩy sự tiến bộ của công nghệ.
Tương tự như các Software Developers phải sử dụng các Integrated Development Environment (Môi trường phát triển tích hợp) như là Microsoft Visual Studio hoặc Xcode để viết mã và đóng gói ứng dụng của họ, sau đó các công cụ này sẽ biên dịch mã sang ngôn ngữ mà máy tính có thể hiểu được.
Thường thì, các Smart Contract trên Ethereum được viết bằng ngôn ngữ Solidity, và các cỗ máy EVM giữ vai trò quan trọng trong việc dịch mã nguồn này thành bytecode. Bytecode tương đương với mã máy tính và chứa các opcode (operation code) để mạng Ethereum có thể hiểu và thực thi các lệnh điều khiển.
EVM hoạt động như thế nào?
Cơ chế hoạt động của EVM bao gồm các bước sau:
Thực thi bytecode bao gồm các bước cụ thể:
Cơ chế hoạt động của EVM nhằm đảm bảo tính nhất quán và bảo mật trong việc thực thi các hợp đồng thông minh trên mạng Ethereum. Nó sử dụng gas để kiểm soát việc tiêu tốn tài nguyên và ngăn chặn các cuộc tấn công từ việc chạy vô hạn hoặc gian lận.
Mục đích của Máy ảo Ethereum (EVM)
EVM cung cấp năng lượng cho tất cả các ứng dụng chạy trên mạng Ethereum. Đối với các nhà phát triển, EVM đóng vai trò là chương trình tổng thể chạy các chương trình thực thi nhỏ hơn được gọi là smart contract trong Ethereum, đồng thời cung cấp cho họ quyền tự do viết các smart contract này bằng nhiều ngôn ngữ lập trình như Solidity, Vyper, Python và Yul.
Do tính linh hoạt được EVM cung cấp, Ethereum đã tạo ra hàng nghìn DApps trong không gian tài chính phi tập trung (DeFi). Mỗi DApp này và các hợp đồng thông minh tạo nên chúng đều được chuyển đổi thành mã byte đưa vào EVM và được phân phối giữa tất cả các node trong mạng. Khi hợp đồng thông minh được triển khai, EVM chịu trách nhiệm liên lạc với tất cả các node và thực hiện thay đổi trạng thái khi đạt được sự đồng thuận.
Có thể nói, EVM được chèn bên trong mỗi node Ethereum để thực thi các hợp đồng thông minh bằng cách sử dụng mã byte thay vì ngôn ngữ lập trình cơ sở, do đó cách ly máy chủ vật lý khỏi mã máy mà Ethereum chạy trên đó.
Lợi ích của Máy ảo Ethereum (EVM)
Đối với các nhà phát triển
Đối với người dùng
Nhược điểm của Máy ảo Ethereum (EVM)
Mặc dù EVM có thể mang lại nhiều lợi ích cho cả các nhà phát triển và người dùng nhưng nó cũng vẫn tồn tại một số nhược điểm nhất định:
Khả năng tương thích của EVM
Khả năng tương thích EVM là một khái niệm phổ biến trong không gian blockchain và tài chính phi tập trung (DeFi). Khi một blockchain có khả năng tương thích EVM, điều đó có nghĩa là các nhà phát triển đã viết code để hoạt động và thực thi hợp đồng thông minh phù hợp với các tiêu chuẩn EVM. Nhiều blockchain hướng tới khả năng tương thích với EVM để đơn giản hóa việc di chuyển từ Ethereum sang blockchain của họ.
Khi ngày càng nhiều blockchain xuất hiện, nhu cầu mở rộng quy mô sẽ càng trở nên khó khăn hơn nếu cần một code mới. Hãy tưởng tượng nếu mọi hợp đồng thông minh blockchain cần một ngôn ngữ lập trình mới để viết hợp đồng thì việc thu hút các lập trình viên tham gia công việc này sẽ là một nhiệm vụ không hề đơn giản.
Tạo môi trường để thực thi code tương thích với EVM sẽ giúp các nhà phát triển Ethereum dễ dàng di chuyển hợp đồng thông minh sang chuỗi tương thích với EVM mà không cần phải viết lại code từ đầu. Đây được xem là phương án tối ưu để nâng cao hiệu quả về khả năng mở rộng trên Ethereum.
Blockchain EVM phổ biến hiện nay
Blockchain EVM là loại blockchain tương thích với máy ảo Ethereum, cho phép chạy các smart contract của Ethereum trên nó. Điều này đồng nghĩa với việc các ứng dụng phi tập trung (DApps) trên Ethereum có thể được triển khai trên các blockchain này một cách dễ dàng.
Blockchain EVM được chia thành hai loại:
Giải pháp Layer 2 cho Ethereum
Các giải pháp layer 2 (layer-2 solution) được xây dựng trên nền tảng của Ethereum, cho phép tiếp nhận những ưu điểm của nền tảng này và khắc phục nhược điểm của nó.
Một số dự án nổi bật và thành công nhất có thể kể đến bao gồm:
EVM blockchain độc lập
Trái ngược với các dự án layer 2 trên Ethereum, các blockchain layer 1 xây dựng nền tảng và thiết kế blockchain riêng, tạo ra sự khác biệt đáng kể. Một số EVM blockchain nổi bật có thể kể đến bao gồm:
BNB Chain (BSC)
BNB Chain (BSC) đã gây tiếng vang lớn với thành công vượt trội, đạt giá trị TVL lên tới hơn 3,000 tỷ USD, chỉ sau Ethereum và Tron.
Hệ sinh thái của BSC hiện có hơn 900 ứng dụng DeFi, trong đó có hơn 50 sàn giao dịch phi tập trung (DEXs). Đáng chú ý nhất là dự án DEX PancakeSwap, với TVL đạt mốc 1,503 tỷ USD, đã tạo nên thành công ngoạn mục.
Polygon
Ban đầu Polygon chỉ được coi là giải pháp layer 2 của Ethereum, nhưng hiện tại, mạng Polygon đã phát triển thành một blockchain độc lập, sử dụng MATIC (token chính của Polygon) để thanh toán phí giao dịch. Blockchain EVM này giúp tăng khả năng mở rộng và cho phép các giao dịch cũng như khối lượng công việc từ mạng chính diễn ra suôn sẻ và hiệu quả hơn.
Avalanche
Avalanche là một mạng đa chuỗi cung cấp thông lượng khá cao và độ trễ thấp, cho phép thực hiện các giao dịch nhanh chóng và chi phí thấp. Nó có một cơ chế đồng thuận được gọi là Avalanche-X có thể nâng cao hơn nữa trải nghiệm của người dùng.
Tổng kết
Sự tăng trưởng vượt bậc của Ethereum đã biến EVM trở thành một tiêu chuẩn công nghiệp. Với số lượng blockchain layer 2 tương thích EVM và một số lượng lớn các trường hợp sử dụng EVM tiềm năng có thể xảy ra, khá dễ hiểu khi EVM là một công cụ quan trọng để phát triển Web3. Cùng tìm hiểu thêm các thông tin về EVM trong các bài viết sau của MarginATM nhé.
Đọc thêm: Cập nhật Cancun-Deneb (Dencun) trên mạng lưới Ethereum là gì?
**Không phải lời khuyên tài chính.