DApp là gì? Đặc điểm và vai trò của các ứng dụng Dapps

DApp là gì?

DApp viết tắt của từ Decentralized application (Ứng dụng phi tập trung) là những ứng dụng tương tự ứng dụng trên điện thoại. Điểm khác biệt là thay vì được xử lý trên máy chủ trung tâm thì các DApp sẽ được xử lý trên blockchain.

Với tính năng đặc biệt là áp dụng công nghệ blockchain để dữ liệu của người dùng không bị quản lý bởi bên thứ ba (các tổ chức đứng sau nó). Giống như tiền mã hoá là tiền phi tập trung, dapp là ứng dụng phi tập trung.

DApp cung cấp trò chơi, giải trí, mạng xã hội, nền tảng vay và cho vay, canh tác năng suất,... Dapp ra đời nhằm giúp người dùng tiếp cận các dịch vụ tài chính phi tập trung (DeFi) một cách dễ dàng.

Đặc điểm của dApp

DApps bao gồm 4 đặc điểm sau:

• DApps là mã nguồn mở và tự quản lý. Không bị quản lý bởi bất kỳ tổ chức nào. Tất cả các thay đổi đối với Dapp phải được sự đồng thuận của cộng đồng.
• Tất cả dữ liệu của DApp đều được mã hóa và lưu trữ trên Blockchain công cộng để ngăn chặn một điểm lỗi duy nhất (SPOF).
• DApp phải sử dụng crypto là phương thức thanh toán. Người dùng có thể sử dụng crypto này thanh toán phí dịch vụ của DApp. Tất cả những người cung cấp đóng góp giá trị cho dự án (người khai thác) đều có thể nhận được coin/token làm phần thưởng.
• Việc tạo ra các coin/token phải được thu thập thông qua thuật toán mật mã như Proof of Work hoặc Proof of Stake.

Trang web tổng hợp thông tin về các DApp mà bạn có thể tham khảo: https://dappradar.com

Tác động của ứng dụng phi tập trung

Dưới đây là một số tác động chính của ứng dụng phi tập trung (dApp) trong ngành công nghiệp crypto.

Cung cấp cho người dùng toàn quyền kiểm soát đối với tài sản kỹ thuật số

DApp được sử dụng như phương tiện để giao tiếp và cung cấp kết quả liền mạch trong ví cryoto. Các ứng dụng phi tập trung giúp lưu trữ thông tin quan trọng như private keys, passwords,... ở định dạng được mã hóa.

Không xảy ra các sự cố khiến ứng dụng bị tạm dừng 

Gần đây, Facebook từng gặp sự cố khiến mạng lưới bị ngừng hoạt động trong nhiều giờ liền, khiến người dùng không thể sử dụng.

DApps sẽ không xảy ra các sự cố như trên. Trong mạng lưới phi tập trung, sự cố của một hay một vài node không ảnh hưởng đến toàn bộ hệ sinh thái. Do đó, các ứng dụng phi tập trung có thể hoạt động tốt dù số lượng người dùng lớn.

Mở đường cho sự phát triển 

Các công nghệ tập trung hạn chế sự phát triển bằng cách hạn chế quyền truy cập cho người dùng. Nhưng ngược lại, DApps giúp các lập trình viên phát triển các sản phẩm và công cụ tốt hơn để nâng cao cơ hội kinh doanh.

Cung cấp quyền truy cập mọi lúc, mọi nơi

Với cốt lõi là bảo mật dữ liệu, các ứng dụng phi tập trung cung cấp quyền truy cập mở vào thông tin cá nhân từ mọi nơi, mọi lúc. Người dùng có thể sử dụng DApp trong khi được bảo mật và kiểm soát tối đa đối với tài sản và dữ liệu của họ.

DApp giải quyết các vấn đề gì?

Dựa trên các đặc điểm của DApp, vấn đề của DApp có thể được giải quyết:

• Các DApp sẽ không bị gián đoạn và sẽ không có vấn đề về điểm lỗi duy nhất (SPOF).
• Các DApp không thể bị giả mạo khi triển khai trên Blockchain dù đó là người tạo ra DApp.
• Dữ liệu được lưu trữ trên mọi máy tính của hệ thống, không có nơi lưu trữ tập trung nên rất khó bị tấn công (trừ khi hacker có khả năng thay đổi dữ liệu của 51% máy tính trong mạng cùng một lúc).
• Do đặc điểm mã nguồn mở và không trung gian, các tổ chức bên thứ ba không thể trực tiếp lấy dữ liệu người dùng được tạo bằng cách sử dụng dịch vụ.

Sự khác biệt giữa Apps và dApps

Ứng dụng tập trung (Application)

Các ứng dụng tập trung do công ty sở hữu. Phần mềm ứng dụng cho ứng dụng tập trung nằm trên một hoặc nhiều máy chủ do công ty kiểm soát.

Người dùng sẽ tương tác với ứng dụng bằng cách tải xuống bản sao của nó. Sau đó gửi và nhận dữ liệu thông qua máy chủ của công ty.

Ví dụ: Một số ứng dụng tập trung như Twitter, Facebook, Instagram và Netflix. Các ngân hàng và các tổ chức tài chính khác sử dụng các ứng dụng tập trung để cho phép khách hàng của họ truy cập trực tuyến vào tài khoản cá nhân.

Ứng dụng phi tập trung (Decentralized application)

Ứng dụng phi tập trung (Dapp) hoạt động trên chuỗi (on-chain) máy tính blockchain hoặc mạng ngang hàng (P2P). Dapp cho phép người dùng tham gia trực tiếp vào các giao dịch thay vì thông qua bên thứ ba.

Người dùng dApp sẽ dùng coin/token thanh toán cho nhà phát triển để tải xuống và sử dụng mã nguồn của chương trình. Mã nguồn được biết đến như hợp đồng thông minh, cho phép người dùng không bị lộ thông tin cá nhân khi hoàn thành các giao dịch.

Ví dụ: Peepeth là mạng xã hội thay thế cho Twitter. Hay Cryptokitties là trò chơi cho phép người dùng mua và bán thú cưng ảo. MakerDAO là dịch vụ tín dụng phi tập trung hỗ trợ stablecoin Dai.

Ưu điểm và nhược điểm của dApps

Ưu điểm

Thúc đẩy quyền riêng tư của người dùng

Nhiều ưu điểm của dApp xoay quanh khả năng bảo vệ quyền riêng tư của người dùng. Với các ứng dụng phi tập trung, người dùng không cần phải gửi thông tin cá nhân của mình để sử dụng chức năng mà ứng dụng cung cấp (không cần KYC). DApps sử dụng hợp đồng thông minh để hoàn thành giao dịch giữa hai bên ẩn danh mà không cần dựa vào cơ quan trung ương.

Chống lại sự kiểm duyệt 

dApps có thể được phát triển như nền tảng truyền thông xã hội thay thế. Nền tảng truyền thông xã hội phi tập trung có thể chống lại sự kiểm duyệt vì không có người tham gia nào trên blockchain có thể xóa tin nhắn hoặc chặn tin nhắn được đăng.

Nền tảng linh hoạt cho phép phát triển dApp

Ethereum là nền tảng linh hoạt để tạo các dApp mới, cung cấp cơ sở hạ tầng cần thiết để các nhà phát triển tập trung nỗ lực vào việc tìm kiếm các ứng dụng sáng tạo cho các ứng dụng kỹ thuật số. Điều này có thể cho phép triển khai nhanh chóng các dApp trong nhiều ngành khác nhau bao gồm ngân hàng và tài chính, trò chơi, mạng xã hội và mua sắm trực tuyến.

Nhược điểm

Thử nghiệm, có thể không mở rộng được

Việc sử dụng dApp vẫn đang trong giai đoạn đầu, cần thời gian để thử nghiệm và phát triển. Vì thế dApp dễ gặp một số vấn đề.

Có những câu hỏi đặt ra là liệu các ứng dụng có thể mở rộng quy mô hiệu quả hay không. Đặc biệt là trong trường hợp ứng dụng yêu cầu tính toán đáng kể và làm quá tải mạng, gây ra tắc nghẽn mạng.

Thách thức trong việc phát triển giao diện thân thiện với người dùng

Khả năng phát triển một giao diện thân thiện với người dùng là mối quan tâm khác. Hầu hết người dùng các ứng dụng được phát triển bởi các tổ chức tập trung truyền thống có kỳ vọng dễ sử dụng khuyến khích họ sử dụng và tương tác với ứng dụng.

Để mọi người chuyển sang dApps sẽ yêu cầu các nhà phát triển tạo ra trải nghiệm người dùng cuối và mức hiệu suất ngang với các chương trình đã phổ biến và đã có tên tuổi.

Khó thực hiện các sửa đổi mã cần thiết

Thách thức khi thực hiện sửa đổi mã là một hạn chế khác của dApps. Sau khi được triển khai, dApp có thể sẽ cần những thay đổi liên tục nhằm mục đích cải tiến hoặc sửa lỗi hoặc rủi ro bảo mật.

Theo Ethereum, có thể là một thách thức đối với các nhà phát triển trong việc thực hiện các bản cập nhật cần thiết cho dApps vì dữ liệu và mã được xuất bản lên blockchain rất khó sửa đổi.

Ứng dụng của DApp

Ứng dụng tài chính

Đây là những ứng dụng liên quan đến tiền. Các ứng dụng tài chính thường được biết đến với tên gọi ứng dụng DeFi. Ý tưởng cho việc này là sử dụng các blockchain để cải thiện các ứng dụng tài chính phức tạp hơn. Chẳng hạn như đi vay và cho vay, di chúc và bảo hiểm,...

Ứng dụng bán tài chính

Các ứng dụng phi tập trung liên quan đến tiền, nhưng cũng yêu cầu một phần khác, chẳng hạn như dữ liệu từ bên ngoài blockchain: Game play-to-earn, Các chương trình Bounty, Airdrop,...

Ví dụ khác là đơn bảo hiểm cây trồng phụ thuộc vào nguồn cấp dữ liệu thời tiết bên ngoài. Giả sử một nông dân mua một công cụ phái sinh sẽ tự động thanh toán nếu hạn hán làm mất mùa của họ.

Các ứng dụng khác

Mọi ứng dụng phi tập trung khác mà các nhà phát triển ứng dụng đang tìm cách tạo, bao gồm các ứng dụng lưu trữ và bỏ phiếu trực tuyến: NFT, các tổ chức tự trị phi tập trung (DAO),...

Ví dụ: Mạng xã hội phi tập trung có khả năng chống lại sự kiểm duyệt. Hầu hết các ứng dụng xã hội chính thống, chẳng hạn như Twitter, kiểm duyệt một số bài đăng và một số nhà phê bình cho rằng các ứng dụng xã hội đó áp dụng các tiêu chuẩn không nhất quán về nội dung bị kiểm duyệt.

Tìm hiểu thêm: Blockchain là gì? Công nghệ Blockchain có phải xu hướng tương lai?