Zero1 Labs: Hệ sinh thái AI phi tập trung với cơ chế PoS
Tiềm năng và tốc độ phát triển của trí tuệ nhân tạo AI
Sự bùng nổ của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) bắt đầu từ cuối năm 2022 khi ứng dụng ChatGPT của OpenAI được công bố: Chỉ sau 2 tháng ra mắt, ChatGPT đã có hơn 100 triệu người dùng.
Điều này đã thúc đẩy những tập đoàn công nghệ khác tham gia vào cuộc chạy đua vị thế độc tôn, Google phát hành Bard và Elon Musk ra mắt Grok vào cuối năm 2023. Thậm chí còn rất nhiều dự án AI khác nữa cũng đang được triển khai tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Nhà sáng lập Microsoft - Bill Gates đã đề cập trong bài phân tích cuối năm ngoái trên blog cá nhân của mình: “AI dường như đã trở thành giải pháp cho mọi thứ”.
Và không mất nhiều thời gian để các dự án tiền điện tử AI bắt đầu thu hút được sự chú ý.
Theo một cuộc khảo sát gần đây của EY, 90% các tập đoàn công nghệ đang thử nghiệm các nền tảng AI như ChatGPT hay Bing Chat. Trong đó, gần 80% có kế hoạch tăng cường đầu tư vào lĩnh vực AI trong những năm tới. Họ coi AI như một giải pháp để nâng cao hiệu quả kinh doanh, giảm thiểu chi phí, đạt được lợi thế cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu thị trường ngày càng tăng.
Nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu đầu tư mạnh vào các startup trong lĩnh vực AI. Chẳng hạn, Microsoft đã rót 10 tỷ USD vào OpenAI, trong khi Amazon đầu tư 4 tỷ USD vào Anthropic.
Với thị trường crypto, AI là lĩnh vực phát triển nhanh nhất kể từ cuối năm 2023.
Dữ liệu của Coingecko định giá lĩnh vực AI ở mức hơn 30 tỷ USD tính đến cuối năm 2024, trong khi Coinmarketcap dự đoán vốn hóa thị trường của lĩnh vực này là 36 tỷ USD.
Điều thú vị là trong khi Bitcoin vẫn chưa tạo được ấn tượng mạnh trong năm 2024, lĩnh vực tiền điện tử AI lại có phần vượt trội hơn cả với sự tăng trưởng ấn tượng của hàng loạt dự án mới.
Thị trường tiền điện tử AI bắt đầu tăng mạnh vào nửa cuối năm 2023. Hầu hết các dự án AI đều vượt trội hơn Bitcoin (BTC) và Ethereum (ETH) với biên độ giao dịch lớn.
Cụ thể, trong khi giá Bitcoin đã tăng 100% kể từ tháng 8 năm ngoái và gần đây đã đạt mức cao nhất mọi thời đại mới, Fetch AI (FET) thậm chí đã tăng gần 900%.
Hầu hết các nhà đầu tư đều đồng ý rằng AI sẽ có nhiều không gian để phát triển hơn trong những năm tới. Hai nhà phân tích Matthew Sigel và Patrick Bush của VanEck cho rằng blockchain có thể trở thành một thành phần thiết yếu, cung cấp các yếu tố nền tảng quan trọng cho cơ sở hạ tầng AI toàn cầu, bao gồm tính minh bạch, tính bất biến và quyền sở hữu rõ ràng.
Một số lĩnh vực có thể ứng dụng AI tiền điện tử bao gồm:
- Phần mềm: Theo VanEck, việc tích hợp các mô hình AI mã nguồn mở với công nghệ blockchain sẽ tạo ra một cơ sở hạ tầng toàn cầu được thúc đẩy bởi tính cạnh tranh và hoạt động như một nền tảng thử nghiệm.
Theo ước tính, các mô hình AI được tạo ra bằng công nghệ blockchain sẽ chiếm 5% tổng doanh thu của lĩnh vực AI, tương đương hơn 6 tỷ USD.
Bittensor (TAO), một hệ sinh thái phi tập trung được thiết kế để xây dựng và phát triển các mô hình AI, là một trong những dự án nổi bật nhất trong danh mục này.
- Cơ sở hạ tầng dưới dạng dịch vụ (IaaS): Các dự án như Render và Akash dẫn đầu phân ngành Crypto AI IaaS, dự kiến sẽ chiếm 20% thị trường cơ sở hạ tầng AI và tạo ra khoảng 2 tỷ USD doanh thu vào năm 2030.
- Nhận dạng:Nhận dạng kỹ thuật số đang trở thành xu hướng trong nền kinh tế toàn cầu hóa và các dự án AI tiền điện tử sẽ đóng vai trò chính, mang lại khoảng 900 triệu USD doanh thu.
- Bảo mật: Thị trường AI có thể cải thiện tính an toàn và trách nhiệm giải trình nhờ tính minh bạch và bất biến của công nghệ blockchain. Theo giả thuyết, VanEck kỳ vọng các dự án AI tiền điện tử tập trung vào bảo mật sẽ tạo ra hơn 1 tỷ USD doanh thu vào năm 2030.
Zero1 Labs - dự án AI tiên phongtrong thị trường tiền điện tử
Zero1 Labs (DEAI) là một hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo phi tập trung (Decentralized AI - DeAI) tập trung vào việc quản trị dữ liệu. Về cơ bản, Zero1 Labs hướng đến mục tiêu đơn giản hóa quá trình phát triển AI trong khi vẫn đảm bảo quyền sở hữu dữ liệu hoàn toàn thuộc về người dùng.
Zero1 Labs đang xây dựng 3 sản phẩm cốt lõi bao gồm: Zero Construct (ZCP), Keymaker và Cypher DeAI Layer.
Chương trình Zero Construct (ZCP)
ZCP là chương trình ươm tạo dành riêng cho các nhà phát triển AI mã nguồn mở, cung cấp các công cụ và nguồn lực cần thiết để phát triển và đưa các dự án AI ra thị trường.
ZCP không chỉ hỗ trợ các nhà phát triển về chuyên môn, mà còn giúp tăng tốc quá trình ra mắt sản phẩm với các dịch vụ như code audit, hỗ trợ chuyên gia AI và các khoản tài trợ.
Các dự án được ươm tạo trong ZCP sẽ tích hợp vào Keymaker Platform, từ đó mang lại giá trị cho người nắm giữ token DEAI.
Nền tảng Keymaker
Keymaker là nền tảng phi tập trung kết hợp hơn 100 công cụ DeAI đa phương thức, bao gồm các sản phẩm độc quyền của Zero1 Labs và những công cụ được đóng góp từ cộng đồng.
Mục tiêu của Keymaker là trở thành một thư viện AI, cho phép các nhà phát triển và người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm và truy cập những công cụ AI tiên tiến.
Đến quý 3, Zero1 Labs sẽ triển khai hơn 100 dApp trên nền tảng này, cùng với việc ra mắt API tự động hóa giống Zapier và cửa hàng ứng dụng dành cho các dự án DeAI.
Cypher DeAI Layer
Cypher DeAI Layer là sản phẩm nổi bật nhất của Zero1 Labs, một layer DeAI dựa trên cơ chế Proof-of-Stake. Cypher là chuỗi dApp dành cho AI, giúp các nhà phát triển xây dựng ứng dụng AI trên quy mô lớn mà không phải hy sinh tính bảo mật hay tốc độ.
Cypher sử dụng FHE-based EVM (Fully Homomorphic Encryption), một công nghệ tiên tiến giúp bảo vệ quyền riêng tư khi xử lý dữ liệu được mã hóa. Cypher cũng quản lý và phân bổ phần thưởng một cách hiệu quả cho các mô hình AI dựa trên mức sử dụng thực tế, thúc đẩy sự công bằng và minh bạch trong hệ sinh thái.
Những thành tựu của Zero1 Labs
Định vị bản thân như một hệ sinh thái toàn diện đầu tiên dành cho DeAI, Zero1 Labs cho phép các dApp AI xây dựng trên nó.
Là đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Bittensor (TAO), Zero1 Labs đang từng bước khẳng định là giải pháp hữu hiệu và tiết kiệm chi phí nhất trên thị trường tiền điện tử AI hiện nay:
Cơ chế đồng thuận cho nhà phát triển
Zero1 Labs được xây dựng dựa trên cơ chế đồng thuận PoS. Trong khi đó, TAO được xây dựng với cơ chế đồng thuận PoW.
Cơ chế PoS của Zero1 Labs cho phép các nhà phát triển dApp chỉ cần stake 1 lượng token DEAI là có thể kết nối appchain, đơn giản hóa khả năng tiếp cận và mở rộng thay vì sử dụng các máy đào với hiệu suất tính toán cao như PoW.
Phí khởi chạy subnet/appchain
Theo công bố của dự án, chi phí khởi chạy subnet/appchain trên mạng lưới này là khoảng 10 USD. Trong khi đó, chi phí ước tính để vận hành một subnet trên Bittensor hàng năm có thể lên đến 3 triệu USD tại thời điểm ATH.
Việc chênh lệch chi phí lớn giữa hai nền tảng đến từ cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake của Zero1 Labs, vốn không yêu cầu nhiều tài nguyên cho các máy đào với hiệu suất cao của Proof-of-Work.
Vốn hóa thị trường
Zero1 Labs đang có một vị thế khá tốt so với Bittensor về vốn hóa thị trường. Trong khi TAO đã đạt gần 4.4 tỷ USD vốn hoá, Zero1 Labs mới chỉ khoảng 30 triệu USD.
Ngoài ra, Zero1 Labs vừa tiến hành cải cách lớn về tokenomics. Một trong những điểm nổi bật là đề xuất quản trị đã được cộng đồng thông qua với tỷ lệ ủng hộ lên đến 99.1%, nhằm gia tăng thời gian vesting cho các hạng mục phân bổ của Validator, Core Contributor và Foundation.
Sự thay đổi này đã giúp loại bỏ 82.3% nguồn cung token khỏi lưu thông, tạo ra một mô hình gần như không có lạm phát với chỉ 1.6% tổng cung sẽ được mở khóa trong 12 tháng tiếp theo. Điều này giúp duy trì sự ổn định và thúc đẩy giá trị của token DEAI trong thời gian dài.
Một điểm đặc biệt khác của Zero1 Labs chính là dự án không gọi vốn từ bất kỳ quỹ đầu tư nào. Xét về mặt tích cực, yếu tố này sẽ giúp dự án tập trung vào việc xây dựng sản phẩm, tạo ra giá trị cho hệ sinh thái lẫn người dùng và tránh khỏi áp lực bán từ các VC.
Cypher Blockchain
Hệ sinh thái Zero1 Labs được xây dựng xung quanh blockchain Cypher, được thiết kế dành riêng cho các ứng dụng AI. Hệ sinh thái này sở hữu cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake hiệu quả, giao dịch nhanh chóng, linh hoạt và kết nối liên chuỗi liền mạch.
Cypher giới thiệu một giải pháp cho vấn đề về quyền riêng tư và bảo mật dưới dạng lớp tích hợp Mã hóa đồng hình hoàn toàn (FHE). Đây là một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực mật mã, cho phép thực hiện các hoạt động tính toán trên các văn bản mã hoá mà không cần giải mã.
Khác với các mô hình mã hóa thông thường, yêu cầu phải giải mã công khai để xử lý, FHE tạo điều kiện cho việc thao tác trực tiếp trên dữ liệu được mã hóa. Kết quả của quá trình này cũng sẽ được mã hóa và chỉ chủ sở hữu dữ liệu mới có thể giải mã đầu ra cuối cùng.
Nhờ đó, FHE đảm bảo rằng các dữ liệu nhạy cảm vẫn giữ được tính toàn vẹn và bảo mật của nó trong toàn bộ quy trình tính toán, giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc công khai dữ liệu trong các giai đoạn xử lý.
Bản demo và thông tin chi tiết về mạng thử nghiệm Cypher sẽ sớm ra mắt vào quý 4/2024.
Hệ sinh thái đối tác đa dạng
Các đối tác chiến lược của Zero1 Labs bao gồm những tên tuổi lớn như Google, Oasis, Aethir, và Netmind, đem lại nhiều cơ hội phát triển cho các dự án AI được ươm tạo trong ZCP.
Zero1 Labs cũng nhận được sự hỗ trợ từ nhiều công ty nổi tiếng về lĩnh vực công nghệ như Tempo Group, Singapore Blockchain Accelerator, và các nhà đầu tư thiên thần như Crypto God John, Trader Koz, Eliz.