Báo cáo của a16z có đang thiên vị các blockchain EVM?

Lily Liu, cựu sáng lập Earn.com, đã đưa ra ý kiến chỉ ra những điểm bất hợp lý trong báo cáo của a16z. Liệu những thiếu sót và sự thiên vị này chỉ là sự vô tình, hay chúng phản ánh một sự sắp đặt có chủ đích từ quỹ a16z?

Hunt

Published Oct 22 2024

Updated Oct 22 2024

6 min read

Sau khi nghiên cứu "State of Crypto 2024" của a16z về tình hình thị trường crypto được ra mắt, Lily Liu, cựu sáng lập Earn.com đã đưa ra một số ý kiến chỉ trích trong bài đăng X cá nhân của mình.

Là một người có ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực công nghệ và blockchain, Liu đã chỉ ra những vấn đề không đồng nhất trong báo cáo trên, đặc biệt là sự thiên vị ngầm đối với hệ sinh thái EVM.

a16z trình bày biểu đồ bất cân xứng — Bất cân xứng trong việc trình bày biểu đồ của đội ngũ a16z. Nguồn: State of Crypto

Liu chỉ ra rằng một số biểu đồ trong báo cáo, ví dụ như biểu đồ về số lượng địa chỉ hoạt động, có thể gây hiểu nhầm. Mặc dù Solana có tới 100 triệu địa chỉ hoạt động hàng tháng, gấp bốn lần so với con số 22 triệu của Base, nhưng biểu đồ lại trình bày hai hệ sinh thái này như thể chúng có quy mô gần tương đương.

Đáng lẽ, báo cáo nên sử dụng biểu đồ thanh duy nhất với màu sắc phân biệt giữa EVM và non-EVM để cung cấp cái nhìn chính xác hơn. Liu cũng lưu ý rằng NEAR Protocol, với 31 triệu địa chỉ hoạt động hàng tháng đã vượt qua Base và vì thế, tiêu đề của báo cáo nên được điều chỉnh để phản ánh Solana và Near là hai hệ sinh thái hoạt động tích cực nhất.

hoạt động onchain solana — Hoạt động on-chain trên Solana dù giảm so với tháng 3 nhưng vẫn tăng trưởng rất tốt trong năm. Nguồn: State of Solana

Liu cũng nhận định rằng các chỉ số như số địa chỉ hoạt động và tổng giá trị bị khóa (TVL) thường được dùng như thước đo chuẩn cho các hệ sinh thái, nhưng chúng không phải là cách duy nhất để đánh giá sức khỏe của hệ sinh thái blockchain.

Thay vào đó, Liu đề xuất nên tập trung vào phí giao dịch, vì nó phản ánh chính xác hơn mức độ tham gia của người dùng vào các hoạt động kinh tế có giá trị và khả năng sinh lời của các validator. Về mặt này, Solana đã có những tiến bộ đáng kể.

giá trị kinh tế của solana và ethereum — Giá trị kinh tế của Solana và Ethereum. Nguồn: Blockworks

Trước tháng 12/2023, thị phần phí giao dịch hàng tháng của Solana chưa bao giờ vượt quá 1.5%, nhưng từ tháng 4/2024, con số này đã vượt ngưỡng 10%, đạt đỉnh 25% vào tháng 7/2024.

Khi tính đến các khoản tips từ MEV (Miner Extractable Value), Solana đang dần thu hẹp khoảng cách với Ethereum về giá trị kinh tế thực (REV).

dữ liệu mang tính bất công cho blockchain non evm — Dữ liệu mang tính bất công dành cho các blockchain non-EVM. Nguồn: State of Crypto

Liu cũng chỉ ra sự thiên vị đối với EVM trong các lĩnh vực khác như gaming và DeFi. Đặc biệt, việc sử dụng đơn vị mgas/s để đánh giá hạ tầng gaming loại bỏ Solana và các mạng non-EVM, khiến cho việc so sánh trở nên không chính xác.

Trong lĩnh vực DeFi, chỉ số TVL cũng không phù hợp để so sánh giữa các nền tảng, khi mà các giao dịch trên Solana có khối lượng lớn dù TVL của nó chỉ bằng 10% so với Ethereum.

Liu nhấn mạnh rằng, để phản ánh chính xác hoạt động kinh tế on-chain, chúng ta cần tập trung vào giá trị kinh tế được giao dịch, thay vì chỉ đánh giá qua số tài sản bị giữ.

dữ liệu các blockchain lớn nhất — Khối lượng giao dịch DEX và TVL của các blockchain lớn nhất hiện tại. Nguồn: Artemis

Báo cáo của a16z cũng bị Lily Liu chỉ trích vì không nhắc đến các mạng lưới hạ tầng vật lý phi tập trung (DePIN), trong khi những đổi mới lớn đang diễn ra trên Solana.

Các dự án như Helium, Hivemapper và Render Network đang mang lại những ứng dụng thực tiễn có giá trị cao trong các lĩnh vực như viễn thông, lập bản đồ và rendering, nhưng lại bị bỏ qua trong báo cáo này.

dữ liệu của hivemapper — Dữ liệu của Hivemapper thuộc narrative DePIN trên Solana. Nguồn: Hivemapper

A16z cũng nhấn mạnh việc triển khai EIP-4844 như một thành tựu lớn trong việc giảm phí giao dịch trong hệ sinh thái Ethereum. Tuy nhiên, Liu đã chỉ ra rằng Solana đã cũng có mức phí giao dịch thấp và ổn định kể từ khi ra mắt vào tháng 3/2020.

Điều này cho thấy những cải tiến trong việc giảm phí giao dịch không chỉ diễn ra trong hệ sinh thái EVM, mà còn đã tồn tại trong các blockchain không phải EVM, như Solana.

phí gas hằng ngày trên blockchain — Phí gas hằng ngày trên các blockchain. Nguồn: @bnbchain

Ngoài ra, khi nói đến khả năng giao dịch với chi phí thấp, Solana luôn có mức phí trung bình thấp hơn và ổn định hơn so với Base, một L2 của EVM. Liu cho rằng sự tập trung quá mức vào các cải tiến của Ethereum trong việc giảm phí giao dịch đã bỏ qua những blockchain khác đã đạt được điều tương tự, làm giảm tính công bằng của báo cáo.

nft trên solana — NFT trên Solana được mint bởi Drip Haus tốn phí rất thấp. Nguồn: Syndica

Lily Liu cũng đưa ra nhận xét về sự thiếu sót của báo cáo A16z trong mảng NFT, đặc biệt là sự bỏ qua Solana, một blockchain đã có những thành tựu đáng kể trong lĩnh vực này.

Solana không được nhắc đến trong phần so sánh NFT của báo cáo, mặc dù blockchain này đứng đầu về số lượng địa chỉ NFT, thứ hai về khối lượng giao dịch, và thứ tư về số lượng bộ sưu tập độc đáo trong năm qua.

Liu lấy ví dụ về Drip Haus, một dự án trên Solana, đã giúp mint hơn 182 triệu NFT kể từ tháng 3/2023 với tổng chi phí chỉ 1,600 SOL. Điều này cho thấy mức phí thấp của Solana đang khuyến khích những hành vi tiêu dùng mới trong lĩnh vực NFT.

Tóm lại, Lily Liu, với cái nhìn sâu sắc về blockchain và công nghệ, đã chỉ ra những điểm không đồng nhất và sự thiên vị trong báo cáo của a16zcrypto, đồng thời kêu gọi một cách tiếp cận toàn diện và công bằng hơn đối với các hệ sinh thái blockchain ngoài EVM, đặc biệt là Solana.

Đọc thêm: Đồng sáng lập Ripple quyên góp thêm 10 triệu USD cho Kamala Harris