Sự lạ crypto: 5 điều bạn chưa biết về NFT
Bài viết này thuộc series “Sự Lạ Crypto” - những câu chuyện kể về sự thật bất ngờ và thú vị liên quan đến các KOLs, các tài sản kỹ thuật số hoặc bất kỳ điều gì có thể bạn chưa biết trong không gian tiền điện tử.
Sau năm 2021, hay còn gọi là “năm của NFT”, loại hình nghệ thuật mã hóa này chắc hẳn đã trở thành một từ khóa vô cùng quen thuộc với tất cả chúng ta. Tuy nhiên, đến với series Sự Lạ Crypto hôm nay, chúng mình sẽ vén màn cho các bạn những câu chuyện vô cùng thú vị về NFT mà có thể các bạn chưa từng nghe qua.
Nhưng nếu các bạn vẫn còn chưa hiểu rõ về định nghĩa hoặc bản chất của NFT là gì, hãy tìm hiểu trước trong bài viết: NFT là gì?
Và sau đây là 5 sự thật thú vị mà có thể bạn chưa biết về NFT.
NFT đắt nhất thế giới gọi tên “The Merge”
“The Merge” đã đi vào lịch sử đấu giá khi trở thành tác phẩm nghệ thuật mã hóa có giá trị cao nhất từ trước đến nay: 91.8 triệu USD. Xem bộ sưu tập NFT The Merge tại đây.
The Merge được sáng tác bởi 1 họa sĩ giấu mặt tên Pak. Điều đặc biệt là The Merge không thuộc quyền sở hữu của 1 cá nhân nào mà có đến 312,686 mảnh dành cho nhiều chủ sở hữu khác nhau. Ngày 6/12/2021, NFT này được mở bán lần đầu trên nền tảng đấu giá trực tuyến Nifty Giveaway. Chỉ sau 2 ngày, 28,983 nhà sưu tập đã “chia nhau” mua tác phẩm.
Vào thời điểm đó, giá trị ban đầu của mỗi mảnh vào khoảng 545 USD. Ước tính cứ mỗi 6 tiếng trôi qua, 1 mảnh The Merge lại tăng thêm 25 USD. Không ít người đã phải chờ đợi từ sớm để tham gia buổi đấu giá rồi bán lại mảnh The Merge với giá cao ngất ngưởng.
Pak chia sẻ nguyện vọng của họa sĩ là sẽ có một nhà sưu tập nào đó đủ năng lực tập hợp toàn bộ 312,686 mảnh ghép của The Merge. Nếu viễn cảnh đó xảy ra, bức tranh lớn của NFT này sẽ được hoàn thiện, đúng như cái tên The Merge (hợp nhất). Có thể bản thân từng mảnh NFT không quá đắt đỏ nhưng bức tranh lớn mới là thứ định hình giá trị của The Merge.
Cho đến nay, chưa có NFT nào đủ “nặng ký” để xô đổ ngôi vị của The Merge. Dù vậy, với đà tăng trưởng và mạnh mẽ, mức kỷ lục 91.8 triệu USD có lẽ sẽ sớm bị phá vỡ. Những nhà kế nhiệm tiềm năng của The Merge có thể kể đến CryptoPunk, Bored Ape Yacht Club (BAYC) hay Mutant Ape Yacht Club (MAYC). Rất nhiều NFT trong số này từng được trả hàng triệu USD và không có dấu hiệu ngừng tăng.
Axie Infinity chiếm 2/3 tổng khối lượng giao dịch game NFT
Theo báo cáo của NonFungible, tựa game Axie Infinity có khối lượng giao dịch NFT trong năm 2021 lên đến 3.5 tỷ USD. Axie đã hoàn toàn bỏ xa vị trí thứ 2 và thứ 3, với NBA Top Shot và Loot lần lượt dừng chân ở mức 827 triệu USD và 242 triệu USD.
Tựa game “cộp mác” Việt Nam được studio Sky Mavis phát hành từ năm 2018. Axie Infinity xoay quanh nhiệm vụ thu thập, nhân giống và nuôi dưỡng những sinh vật tưởng tượng mang tên Axie. Để tham gia vào thế giới game, người chơi phải sở hữu tối thiểu 3 Axie.
Từ đây, khi thị trường bước vào giai đoạn bùng nổ tăng trưởng, nhu cầu sở hữu NFT Axie bắt đầu nhân rộng. Nhìn chung, khối lượng giao dịch NFT của Axie Infinity vào năm ngoái vượt mốc 3.5 tỷ USD, chiếm 19% trong tổng số 17 tỷ USD của toàn thị trường. Đây là một con số đáng nể với bất kỳ dự án GameFi nào trên thế giới.
Từng ở trên đỉnh cao là thế, Axie Infinity đáng tiếc thay lại liên tục thất thế. Kể từ cuối năm 2021, Axie Infinity bắt đầu đối mặt với bài toán lạm phát. Nói một cách đơn giản, số tiền người dùng có thể kiếm được đang dần giảm đi. Thay vì sử dụng tiền có được để mua thêm Axie, người chơi lại chọn rút tiền ra.
Số lượng người dùng mỗi ngày giảm 40% trong khi 2 token SLP và AXS liên tục lao dốc. Không dừng lại ở đó, tháng 3 năm nay, Axie Infinity tổn thất hơn 600 triệu USD sau khi cầu nối Ronin bị hacker tấn công.
Hàng loạt sự kiện tiếp nối đã đẩy đế chế GameFi một thời chìm sâu vào khủng hoảng. Giờ đây, thời hoàng kim đã qua đi. Sky Mavis cũng đã quyết định hủy bỏ cơ chế Play-to-Earn của Axie Infinity. Khối lượng giao dịch NFT hiện chỉ còn khoảng 240 nghìn USD, không thể nào sánh với những năm tháng đỉnh cao.
NFT “nuôi sống” hiệp hội NBA trong đại dịch
Đã bao giờ bạn tự hỏi khi các đội bóng không thể thi đấu thì họ sẽ kiếm tiền như thế nào chưa? Đối với hiệp hội bóng rổ NBA, câu trả lời chính là NFT. Bất chấp dịch bệnh bao phủ bóng đen lên khắp mọi ngành nghề, NFT đã mở ra một lối thoát cho NBA.
Marketplace NBA Top Shot của giải bóng được xây dựng trên nền tảng Dapper Flow. Nhờ quan hệ đối tác với Dapper Labs, marketplace này đã kiếm được một khoản thu nhập kha khá.
Tháng 3 năm ngoái, NBA dẫn đầu làn sóng NFT với doanh thu hơn 230 triệu USD. Ngay khi được mở bán, các NFT của NBA luôn cháy hàng với tốc độ chóng mặt. Do đó, hầu hết người hâm mộ phải mua những tấm thẻ yêu thích thông qua thị trường thứ cấp (secondary marketplace).
Một thẻ NFT của ngôi sao bóng rổ Lebron James thậm chí từng được bán với giá 200,000 USD. NFT của cầu thủ Zion Williamson cũng có giá tương tự. Hiện tại, doanh thu của các thẻ NFT vẫn duy trì phong độ hàng trăm triệu đô la.
CryptoPunks từng được tặng miễn phí
Nếu bạn thường để mắt đến NFT, chắc hẳn CryptoPunks không còn là cái tên quá xa lạ. Dù thuộc hàng đắt đỏ trong giới, đôi khi lên đến hàng triệu USD, CryptoPunks lại từng được cho mint miễn phí.
CryptoPunks được coi là một trong những dự án mở đường cho trào lưu NFT và bắt đầu bùng nổ độ nổi tiếng vào năm 2021. Đến nay, đây vẫn là một trong những bộ sưu tập kỹ thuật số được săn đón nhiều nhất.
Giá của một CryptoPunks tương đối “rẻ” cũng đã lên đến vài chục nghìn USD. Trong khi đó, CryptoPunks #5822 có giá cao nhất là 23.58 triệu USD, được mua vào năm ngoái bởi ông chủ tập đoàn công nghệ Chain.
Với giá trị khủng như vậy, khó có thể tin được đã có lúc CryptoPunks từng được “cho không”. Khi mới ra mắt năm 2017, Larva Labs tạo ra 10,000 NFT và toàn bộ đều được đội ngũ phát triển trao tặng miễn phí. Tất cả những gì mà chủ sở hữu phải bỏ ra là phí giao dịch trên Ethereum.
Kể từ đó, sự phổ biến của những NFT vốn miễn phí này dần dần tăng vọt cùng với phong trào NFT nói chung. Christie's, nhà đấu giá hàng đầu thế giới, thậm chí còn bán nhiều Cryptopunks với doanh thu triệu đô.
NFT đầu tiên được tạo ra năm 2014
Quantum, NFT đầu tiên trong lịch sử, ra đời vào năm 2014. Tác phẩm thuộc về nghệ sĩ người Mỹ Kevin McCoy. Quantum là một hình ảnh động được mã hóa trên blockchain NameCoin, tái hiện một hình bát giác có màu sắc liên tục thay đổi. Tháng 5/2014, Quantum được công nhận bản quyền nghệ thuật số.
Bấy giờ, người ta vẫn chưa thực sự mường tượng ra khái niệm NFT. Khi McCoy và đối tác Anil Dash mang Quantum đến buổi thuyết trình ở hội thảo nghệ thuật Rhizome, họ gọi tác phẩm là “monegraph” (monetized graph - ảnh đồ họa được tiền tệ hóa).
Trong lúc McCoy diễn giải về bức tranh, mọi người đều cười nhạo và không hiểu McCoy nói gì. Có lẽ họ không bao giờ ngờ rằng nhiều năm về sau, nghệ thuật kỹ thuật số đã trở thành cơn sốt lan rộng khắp toàn cầu.
Mãi đến năm 2017, người ta mới nghĩ đến việc định nghĩa NFT. Theo đó, NFT là một vật thể kỹ thuật số (hình vẽ, hình ảnh động, bản nhạc, ảnh, video) có chứng chỉ xác thực được tạo ra bởi công nghệ blockchain.
Lại nói về Quantum, dù được tạo ra từ rất lâu, NFT này chỉ mới được bán đấu giá hồi tháng 6 năm ngoái. McCoy đã hợp tác với nhà đấu giá Sotheby’s để chào bán tác phẩm. Trước buổi đấu giá, Sotheby’s không dự đoán giá trị Quantum sẽ đạt được, song tiết lộ giá khởi điểm sẽ bắt đầu ở mức khiêm tốn 100 USD. Cuối cùng, Quantum dừng lại ở mốc 1.47 triệu USD.