Pump là gì? Dump là gì? Cách nhận biết Pump & Dump trong crypto

Pump và Dump trong crypto

Pump là gì? 

Pump (Bơm) là thuật ngữ trong crypto được sử dụng để chỉ hành động mua một số lượng lớn coin nhằm đẩy nhu cầu và giá coin đó lên cao. Các coin được chọn để pump thường có giá ban đầu thấp, vốn hóa nhỏ và ít người biết đến.

Dump là gì? 

Dump (Xả), sau khi giá được pump đến mức nhất định, coin đó sẽ được bán ra một cách ồ ạt nhằm thu về lợi nhuận từ chênh lệch giá. Những người thực hiện hành động này lợi dụng sự thay đổi của cung và cầu trên thị trường để làm cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ coi biến động giá là một xu hướng bình thường.

=> Tóm lại, Pump & Dump là hiện tượng xảy ra khi một hoặc một nhóm các nhà đầu tư cấu kết với nhau để bơm giá một đồng coin lên, thu hút nhà đầu tư mới nhảy vào, sau đó liên tục bán ra khiến giá coin giảm mạnh. Điều này cho phép nhóm người ban đầu đó thu lợi nhuận từ việc tăng giá đột ngột.

Những người thực hiện hành vi này thường là các tổ chức, cá nhân (gọi là cá mập) sở hữu số vốn lớn đến siêu lớn. Khi họ nắm giữ một lượng lớn coin, họ có thể điều hướng thị trường theo cách họ muốn. Nói cách khác, đây là một hành vi thao túng thị trường.

Đôi khi, các kế hoạch Pump & Dump có thể chỉ kéo dài vài ngày đến vài tuần, nhưng chúng cũng đủ gây ra tác động đến giá và khối lượng của một coin.

Ví dụ về Pump và Dump trong crypto

Vào tháng 5/2020, Tierion (TNT) - một Altcoin vốn hóa nhỏ và gần như không ai biết tới, đột ngột tăng mạnh hơn 45%, từ $0.05 lên đỉnh $0.11 vào ngày 12/05/2020. Tuy nhiên chỉ 10 ngày sau, nó đã giảm chỉ còn $0.03, thấp hơn cả mức trước khi tăng. Khi tìm hiểu sâu hơn, người ta không thấy có điều gì đặc biệt ở đồng coin cũng như dự án này ngoài 1 vài tin đồn tốt trên Facebook.

Tại sao lại có Pump và Dump?

Thanh khoản

Đa phần các cá mập hoạt động trên thị trường crypto đều có một số vốn khá lớn, lớn hơn đáng kể so với khối lượng giao dịch hàng ngày của thị trường trong điều kiện bình thường. Vì vậy, họ cần thanh khoản càng nhiều càng tốt, để thu về lợi nhuận nhanh chóng. Và để có thanh khoản, cá mập buộc phải tạo Pump và Dump.

Khung pháp lý

Trong thị trường tài chính truyền thống, thao túng thị trường có thể bị xử phạt rất nặng. Tuy nhiên hiện nay, đa phần các quốc gia trên thế giới lại không có khung pháp lý cho tiền điện tử. Chính vì vậy nó trở thành miếng mồi ngon cho các cá mập tha hồ sử dụng những chiêu trò pump/dump của mình mà không sợ bị các cơ quan quản lý sờ gáy.

FOMO

Khi muốn đẩy giá một đồng coin tăng lên, cá mập sẽ tìm cách thuyết phục các nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm bằng cách nói với họ rằng họ sẽ bỏ lỡ khoản lợi nhuận khổng lồ này nếu không mau mau mà đầu tư vào coin đó đi. Khi nhiều người bắt đầu mua coin, giá sẽ tăng lên, tạo ra cảm giác “FOMO” hay còn gọi là cảm giác sợ bị bỏ lỡ. Chẳng ai muốn vuột mất cơ hội kiếm lời cả. Càng nhiều người mua coin, giá sẽ được pump càng cao.

FOMO chính là một trong những yếu tố quan trọng để tạo ra Pump & Dump.

Có thể bạn quan tâm: Cách vượt qua bẫy tâm lý FOMO & FUD

ICO

Một cách khác để tạo ra Pump & Dump là thông qua một đợt ICO. Các cá mập tìm cách bơm thổi giá coin thông qua ICO thường được hỗ trợ bởi một người nổi tiếng trong thế giới tiền điện tử. Khi giá đã tăng, nhóm đứng sau đồng coin bắt đầu bán phá giá, dẫn đến thua lỗ cho các nhà đầu tư “cá con”.

Các kế hoạch này thường nhắm đến các altcoin mới và có khối lượng giao dịch thấp vì chúng dễ bị làm giá. Điều này rất quan trọng vì các đồng coin vốn hóa lớn như BTC hay ETH cần rất nhiều tiền để bơm giá và việc bơm cũng khó hơn so với altcoin nhỏ. Đó là lý do tại sao các cá mập không theo đuổi chúng.

Quy trình của một đợt Pump và Dump thông thường

Quay trở lại ví dụ về đồng TNT bên trên, bạn có thể nhận ra Pump & Dump thường được diễn ra theo một chu trình như sau:

Bước 1: Tích lũy/Gom hàng

Để thực hiện thao túng giá của 1 đồng coin, các cá mập phải sở hữu một lượng lớn coin đó. Họ thường chọn những đồng coin có vốn hóa thị trường cực kỳ nhỏ vì khả năng dễ dàng kiểm soát và thao túng giá của nó. Khi khối lượng giao dịch thấp, chỉ cần một lượng nhỏ lực mua là có thể thổi phồng giá vượt quá mức hợp lý.

Việc gom coin phải được thực hiện trong một thời gian dài và gom từng lượng nhỏ để tránh giá vô tình bị đẩy lên. Một vài hình thức cá mập gom coin có thể kể đến như sau:

• Thông qua hình thức đào coin từ sớm hoặc mua coin từ những vòng đầu, khi mà đồng coin đó còn chưa nổi tiếng. Tuy nhiên, đây là một phương pháp rất mạo hiểm vì không phải lúc nào cũng có những dự án tiềm năng để gom.
• Thông qua các kênh giao dịch trực tiếp. Ví dụ như mua từ cộng đồng các miner, từ những nhà đầu tư muốn rời bỏ dự án. Thậm chí là trực tiếp từ đội ngũ sáng lập của đồng coin đó. Vì cá mập mua với số lượng lớn và trực tiếp, cho nên giá coin sẽ rất rẻ so với giá thị trường.

Bước 2: Pump và giữ giá

Sau khi đã mua được một lượng coin đủ lớn, ở bước này, cá mập chủ yếu sẽ tung ra các tin tức để dụ những nhà đầu tư thiếu kiến thức vào FOMO ở mức giá cao. Họ sẽ lên các diễn đàn, group và chatbox trên Facebook, Telegram, Discord,... có đồng đảo nhà đầu tư để bàn luận về đồng coin họ vừa mua và tung các tin đồn tốt về coin đó. Họ có thể sử dụng nhiều tài khoản clone khác nhau để tạo ra cảm giác tự nhiên như thật. Tin tốt được đưa ra liên tục cộng với các dự đoán lạc quan về tương lai của coin đó từ các chuyên gia sẽ khiến mọi người đổ xô đi mua và giá sẽ được pump lên trời.

Quá trình đẩy giá thường sẽ diễn ra rất nhanh, mạnh và không có sự điều chỉnh nhằm tạo FOMO lớn cho cộng đồng.

Đặc điểm chung của giai đoạn này là tất cả mọi người đều lạc quan về tương lai của đồng coin đến mức phi lý. Đây cũng là giai đoạn mà nhiều nhà đầu tư nghĩ đến việc hold to die nhất.

Bước 3: Dump và thoát hàng

Sau khi đã tạo đủ thanh khoản tại bước 2, công việc của các cá mập bây giờ chỉ đơn giản là bán ra (xả) để chốt lời.

Khi tất cả những kẻ chủ mưu (cá mập) đã ăn đủ và thoát ra an toàn, giá sẽ ngừng tăng, khối lượng giao dịch giảm xuống. Hoảng loạn bắt đầu diễn ra khi giá liên tục lao dốc xuống đáy, đáy sau thấp hơn đáy trước. Cuối cùng các nạn nhân của cá mập phải bán tháo dưới giá thị trường hay còn gọi là “cắt lỗ” để vớt vát những gì còn sót lại.

Làm sao để xác định Pump và Dump?

• Cách dễ nhất để xác định một đợt Pump & Dump là khi một đồng coin vô danh nào đó bất ngờ tăng giá mà không có lý do hay tin tức, sự kiện nào thực sự đáng tin cậy để giải thích.
• Khi bạn thấy các bài báo được trả tiền đưa tin về một đồng coin, kết hợp với sự gia tăng hoạt động truyền thông xung quanh một dự án crypto cụ thể nào đó thì đây có thể là dấu hiệu của một đợt Pump và Dump.
• Nếu một đồng coin với vốn hóa thị trường chỉ khoảng vài triệu đô bất ngờ xuất hiện trên tất cả các trang tin Twitter, Facebook Telegram, Reddit,… bạn cũng nên thận trọng.
• Cẩn thận với những lời hứa hẹn rằng bạn có thể nhân đôi số tiền của mình một cách nhanh chóng khi đầu tư vào một coin nào đó. Đây có thể là quảng cáo sai sự thật được thực hiện bởi những người có liên quan đến kế hoạch Pump & Dump.

Pump và Dump có hợp pháp không?

Đối với cổ phiếu, chắc chắn không. Đối với tiền điện tử, chưa có bất kỳ quy định nào.

Trong thị trường tài chính truyền thống, Pump & Dump là một hành động bất hợp pháp và được quản lý chặt chẽ. Ở Hoa Kỳ, hành động thao túng thị trường có thể bị phạt tù theo quy định tại Đạo luật Chứng khoán năm 1933. Tại Việt Nam, Bộ luật Hình sự quy định về tội Thao túng thị trường chứng khoán với khung hình phạt cao nhất lên đến 7 năm tù. Các cơ quan quản lý luôn theo dõi chặt chẽ mọi trường hợp thao túng giá để ngăn chặn những hành vi bất hợp pháp có thể xảy ra.

Trong thị trường crypto, mặc dù các cơ quan thi hành luật đã rất cố gắng để can thiệp và ngăn chặn hành vi thao túng giá, đơn cử như trường hợp xảy ra vào năm 2017, 2018 với John McAfee. Vào thời điểm đó, ông này đã quảng cáo một đồng coin mới mỗi ngày trên Twitter của mình mà không tiết lộ với những người follow rằng ông ta đã mua đồng tiền này trước khi đăng các dòng tweet. Đó là các đồng coin như Dogecoin (DOGE), Reddcoin (RDD) và Verge (XVG).

Các hành động của McAfee đã bị CFTC cáo buộc là gian lận hàng hóa và chứng khoán, gian lận chuyển khoản và rửa tiền. Đây là lần đầu tiên CFTC có hành động chống lại ai đó tham gia vào kế hoạch Pump & Dump tài sản tiền điện tử.

Tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa có một quy định rõ ràng nào về hành vi này. Ngoài ra, các cá mập trên Telegram hoặc Twitter có thể sử dụng ID ẩn danh để tránh bị cơ quan hành pháp theo dõi. Vậy nên các hành vi thao túng thị trường vẫn đang diễn ra thường xuyên mà không có cách nào xử lý được. Do đó, bạn phải trang bị đầy đủ kiến ​​thức để bảo vệ bản thân trước những đợt Pump & Dump như vậy.

Tìm hiểu thêm: KYC và cách xác minh KYC

Tổng kết

Trên đây mình đã cung cấp cho bạn các thông tin cơ bản về Pump là gì & Dump là gì. Quy trình của một đợt Pump và Dump thông thường và cách xác định nó trong thị trường tiền điện tử. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn khi tham gia vào thị trường để tự bảo vệ vốn của mình và tối đa hóa lợi nhuận.