Quỹ đầu tư là gì? Những điều cần biết nếu muốn tham gia quỹ đầu tư crypto

Vừa qua, Near Protocol công bố đã nhận được hỗ trợ $800 triệu để phát triển hệ sinh thái, trong đó có $350 triệu từ Proximity Labs. Axie Infinity, blockchain game đang là hiện tượng trên toàn thế giới, đã gọi vốn thành công $152 triệu trong vòng Serie B, dẫn đầu bởi a16z Crypto. Hay Andreessen Horowitz, Ribbit Capital, 10T Holdings, Alameda Research và Multicoin Capital đã đầu tư $111 triệu vào Helium Network - một nhà cung cấp mạng không dây 5G ngang hàng.

Có thể thấy, thị trường fundraising đang vô cùng nóng với sự hoạt động tích cực của các quỹ đầu tư. Tính đến hết tháng 10, mức cao nhất mọi thời đại là $17 tỷ đã được đầu tư vào các dự án tiền điện tử trong năm nay.

Vậy rốt cuộc các quỹ đầu tư là gì? Tại sao họ có thể tài trợ những khoản tiền khổng lồ cho các dự án? Liệu chúng ta có thể tham gia đầu tư vào quỹ không? Cùng tìm hiểu trong bài viết hôm nay nhé!

Quỹ đầu tư là gì?

Quỹ đầu tư là một tập hợp các nhà đầu tư cá nhân hoặc doanh nghiệp, đầu tư vào các loại tài sản khác nhau trong không gian tiền điện tử nhằm đạt được mục tiêu lợi nhuận. Nói một cách khác, quỹ đầu tư là định chế tài chính trung gian phi ngân hàng thu hút tiền nhàn rỗi từ các nguồn khác nhau để đầu tư vào các loại tài sản tiền điện tử hoặc các công ty/dự án blockchain.

Vì sao quỹ đầu tư có tầm ảnh hưởng lớn?

Tổng vốn hóa thị trường tiền điện tử hiện tại là gần $300 tỷ. Trong khi phần lớn giá trị này được tạo ra bởi các nhà đầu tư cá nhân thực hiện các giao dịch mua và bán tài sản tiền điện tử của họ, thì đó cũng là kết quả của các quỹ đầu tư lớn. Với nguồn vốn khổng lồ, hầu hết trong số họ đủ điều kiện là những “cá mập” mà cộng đồng tiền điện tử thường nói đến sau mỗi chuyển động của thị trường.

Tuy nhiên, ngoài các giao dịch tài sản đơn lẻ, các quỹ cũng thường xuyên đầu tư vào các dự án blockchain, các công ty startup trong lĩnh vực tiền điện tử. Về bản chất, họ hoạt động như một cầu nối không thể thiếu giữa các nhà đầu tư tổ chức lớn và ngành công nghiệp crypto non trẻ.

Điều này khiến họ trở nên quan trọng đối với sự phát triển của ngành công nghiệp này. Nguyên nhân không chỉ là bởi vì sự hỗ trợ của họ đối với các loại tiền điện tử tương lai, mà còn cả với các nền tảng và dự án sẽ khai thác các loại tiền này để xây dựng một hệ sinh thái tài chính hoàn toàn mới.

Một lý do khác khiến các quỹ đầu tư trở nên phổ biến là chúng được quản lý bởi các chuyên gia có kinh nghiệm, những người có uy tín trong thị trường tiền điện tử. Họ có đủ khả năng để đánh giá đúng mức lợi nhuận của các khoản đầu tư khác nhau. 

Không giống như các nhà đầu tư cá nhân, các nhà quản lý quỹ ít bị khuất phục trước những cạm bẫy của việc đầu tư theo cảm tính được thúc đẩy bởi lòng tham và sự sợ hãi. Với kinh nghiệm và sự quản lý chuyên nghiệp của mình, họ sẽ xử lý từng tài sản và quyết định thời điểm cũng như cách thức mua hoặc bán để tạo ra lợi nhuận cao nhất.

Phân loại các quỹ đầu tư

Quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital)

Giống như đầu tư mạo hiểm truyền thống, các quỹ này đầu tư trực tiếp vào một dự án liên quan đến tiền điện tử hoặc một doanh nghiệp startup dựa trên công nghệ blockchain. Các quỹ đầu tư mạo hiểm thường sẽ đầu tư vào giai đoạn đầu (seed sale), thậm chí cả khi dự án mới chỉ là ý tưởng trình bày trên whitepaper. Tuy nhiên đôi khi quỹ đầu tư mạo hiểm cũng sẽ đầu tư vào các vòng gọi vốn sau (series A, series B, series C,...), khi dự án startup đã hoàn thiện công nghệ hoặc chuẩn bị ra mắt token. Điều này tùy thuộc vào chiến lược của từng quỹ.

Quỹ đầu tư tư nhân (Private Equity)

Về bản chất, quỹ đầu tư tư nhân cũng tương tự như quỹ đầu tư mạo hiểm. Điểm khác biệt duy nhất nằm ở giai đoạn đầu tư. Thay vì rót vốn vào các dự án startup mới chỉ là ý tưởng nằm trên giấy tờ, các quỹ đầu tư tư nhân sẽ đầu tư vào một dự án đã hoặc đang phát triển. Điều này nhằm đảm bảo dự án đã sử dụng công nghệ của mình để thực hiện những hứa hẹn ban đầu và minh chứng qua các hoạt động cụ thể như sẵn sàng mở rộng quy mô. Từ đó, tỉ lệ rủi ro khi tham gia đầu tư cũng được giảm đi đáng kể.

Quỹ đầu tư phi tập trung (Ventures DAO)

Quỹ đầu tư phi tập trung (Ventures DAO) là một cộng đồng các nhà đầu tư, cả cá nhân và tổ chức, cùng nhau góp vốn để thực hiện hoạt động đầu tư trên thị trường tiền điện tử. Họ trực tiếp tham gia vào mọi giai đoạn của quá trình đầu tư và thống nhất quyết định thông qua việc bỏ phiếu, thay vì ủy thác cho một công ty quản lý quỹ làm trung gian.

Cho đến thời điểm hiện tại, đã có khá nhiều Ventures DAO trên thị trường, có thể kể đến như BitDAO, The LAO, MetaCartel Ventures, Yield Guild Games,...

Cách thức hoạt động của quỹ đầu tư

Quỹ đầu tư mạo hiểm/Quỹ đầu tư tư nhân

Trong một quỹ đầu tư truyền thống thường bao gồm một số bên như sau:

• Các dự án/công ty startup: Là các dự án hoặc công ty mới thành lập, thậm chí là mới chỉ có whitepaper, đang cần vốn để tiếp tục nghiên cứu, phát triển sản phẩm, dịch vụ và công nghệ của mình.
• Đối tác hạn chế: Các nhà đầu tư tư nhân (có thể là các doanh nghiệp có nguồn vốn lớn hoặc các cá nhân có giá trị tài sản ròng cao) sẵn sàng đầu tư vào các công ty startup có rủi ro cao hơn với hy vọng thu về lợi nhuận vượt trội và đa dạng hóa danh mục đầu tư của họ.
• Các quỹ đầu tư mạo hiểm hoặc công ty VC: Một cá nhân hoặc công ty đóng vai trò trung gian, cung cấp các nguồn lực (vốn, bí quyết, mạng lưới,...) cho các công ty startup và gây quỹ bằng cách cung cấp cơ hội đầu tư cho các đối tác hạn chế.

Các quỹ đầu tư mạo hiểm kết nối tất cả các bên với nhau. Họ dành thời gian xem xét các dự án và công ty startup để tìm kiếm dự án tiềm năng và các cơ hội đầu tư đầy hứa hẹn. Sau đó, các cơ hội này được tiếp thị cho các đối tác hạn chế để gây quỹ. Số tiền gây quỹ này sẽ được công ty VC quay lại tài trợ cho dự án, cùng với những hỗ trợ khác về mặt con người, chuyên môn để dự án phát triển.

Đổi lại, các quỹ đầu tư mạo hiểm thường sẽ nhận được một lượng phân bổ token nhất định với mức giá rất thấp. Mục tiêu lợi nhuận của các quỹ này thường phải đạt tối thiểu 20x và sẽ thoái vốn (exit) trong vòng 1-2 năm kể từ khi tham gia tài trợ bằng cách khuyến nghị công ty startup list token lên sàn giao dịch, hoặc bán lại số token của mình cho nhà đầu tư khác.

Phần lợi nhuận thu được sau khi trừ đi các khoản phí sẽ được chia lại cho các đối tác hạn chế theo tỉ lệ.

Ventures DAO

Về cơ bản, cách thức hoạt động của Ventures DAO cũng tương tự như các quỹ đầu tư mạo hiểm truyền thống, chỉ khác ở một vài điểm sau:

• Thay vì gây quỹ từ các đối tác hạn chế, các Ventures DAO thường gây quỹ thông qua 2 hình thức chính:
  - Gây quỹ từ các thành viên: Thường áp dụng với các DAO có lượng người tham gia giới hạn như The LAO, MetaCartel Ventures, FLAMINGO,…
  - Gây quỹ từ cộng đồng: Thường áp dụng với các DAO có phát hành token riêng như BitDAO, Yield Guild Games,...
• Các Ventures DAO thường lựa chọn dự án/công ty startup để đầu tư thông qua hình thức bỏ phiếu (voting), lấy ý kiến từ các thành viên cộng đồng. Ngoài ra, tại Ventures DAO, hầu hết các quyết định quan trọng trong quá trình đầu tư đều được thực hiện thông qua voting.

Làm sao để tham gia đầu tư vào quỹ?

Nhìn chung, tiêu chí hoạt động của các quỹ đầu tư, dù là quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư tư nhân hay Ventures DAO, cũng đều khá là cơ bản. Đó là đầu tư vào các dự án tiềm năng ngay từ những giai đoạn ban đầu. Vì vậy, nếu bạn có thể tham gia vào các quỹ đầu tư, lợi nhuận của bạn chắc chắn sẽ cao hơn rất nhiều. 

Để trở thành đối tác hạn chế của các quỹ đầu tư mạo hiểm hay quỹ đầu tư tư nhân là rất khó với đại đa số các nhà đầu tư cá nhân. Thông thường, các quỹ đầu tư này được thiết kế dành cho các nhà đầu tư tổ chức. Ví dụ như các doanh nghiệp có lợi nhuận cao hoặc sức ảnh hưởng lớn trên thị trường, sàn giao dịch, quỹ,... 

Tuy nhiên cũng có các trường hợp ngoại lệ. Đó là những nhà đầu tư cá nhân có giá trị ròng cao - thường là trên $1 triệu, hoặc có thu nhập trên $200,000 trong vòng hai năm gần nhất ($300,000 đối với vợ/chồng) - cũng có thể tham gia vào các quỹ đầu tư mạo hiểm và quỹ tư nhân.

Trái lại, cơ hội trở thành nhà đầu tư trong các Ventures DAO có vẻ "dễ thở" hơn nhiều. Đối với các DAO có giới hạn lượng thành viên tham gia, để trở thành nhà đầu tư của DAO, bạn cần thỏa mãn một vài yêu cầu sau:

• FWB: Tham gia FWB yêu cầu một đơn đăng ký bằng văn bản, được cộng đồng tự đánh giá và bỏ phiếu, cũng như mua một số lượng tối thiểu các token FWB, thể hiện quyền sở hữu trong DAO.
• The LAO: Yêu cầu số tiền đầu tư tối thiểu 310 ETH.
• MetaCartel Ventures: Yêu cầu số tiền đầu tư tối thiểu 10 ETH.

Đối với các DAO đã có token như BitDAO (BIT), Yield Guild Games DAO (YGG), ngoài việc tham gia vào các vòng gọi vốn, bạn có thể mua token của các DAO này.

Những lưu ý để tham gia đầu tư hiệu quả

Tìm hiểu kỹ thông tin về quỹ

Khi lựa chọn quỹ đầu tư, việc đầu tiên bạn cần làm là nắm rõ các thông tin về quỹ đó. Tất nhiên, các quỹ có thời gian hoạt động càng lâu, uy tín và sức ảnh hưởng trong cộng đồng tiền điện tử càng lớn thì càng tin cậy. 

Tiếp theo, cần xem xét năng lực của đội ngũ chuyên gia của quỹ. Họ có phải là những người có nhiều năm kinh nghiệm không? Có hiểu biết về thị trường tiền điện tử không? Đã từng làm cho những dự án hay công ty tên tuổi nào chưa?

Cuối cùng, các thông tin về hoạt động của quỹ phải được công bố minh bạch. Một quỹ hoạt động không minh bạch có thể khiến bạn phải chịu những rủi ro về mặt pháp lý.

Các dự án quỹ đầu tư trong quá khứ

Thị trường crypto đa dạng hệ sinh thái blockchain, mỗi hệ sinh thái lại bao gồm nhiều mảng khác nhau như Lending, Borrowing, AMM,... Nhiều quỹ đầu tư lựa chọn đầu tư vào hệ sinh thái đang phát triển, một số quỹ lại chỉ tập trung vào các dự án thuộc 1 mảng nhất định. 

Do vậy, để lựa chọn được quỹ đầu tư hiệu quả, mang lại lợi nhuận tốt, bạn nên xem xét các dự án mà quỹ đang hướng đến trong thời điểm trước đó và hiện tại. Từ đó dự phóng được tiềm năng tương lai của quỹ.

Ngoài ra, từ các dự án quỹ đã đầu tư trong quá khứ, bạn có thể đối chiếu, so sánh ROI của chúng để cân nhắc kết quả đầu tư liệu có khả quan hay không. 

Lưu ý đến các loại phí và hình thức phân chia lợi nhuận

Cũng tương tự như các quỹ đầu tư truyền thống, khi tham gia quỹ đầu tư crypto, bạn cũng cần cân nhắc đến các yếu tố về chi phí để có kế hoạch quản lý vốn hiệu quả. Một số phí có thể phát sinh khi tham gia quỹ đầu tư bao gồm: 

• Phí quản lí tài sản: Thường là 2%/năm.
• Phí dịch vụ cho bên thứ 3.
• Lương cho các bên R&D để nghiên cứu, phát triển cơ sở hạ tầng.
• Thuế: Tùy quốc gia mà quỹ đang hoạt động.

Sau khi trừ đi các khoản phí trên, phần lợi nhuận sẽ được chia lại cho các thành viên của quỹ theo tỉ lệ góp vốn. Bạn nên lựa chọn các quỹ có chi phí thấp và hiệu suất lợi nhuận cao để mang lại hiệu quả đầu tư tốt nhất.

Ngoài ra cần lưu ý, nếu bạn đầu tư vào các DAO có phát hành token hoặc có số lượng thành viên lớn, việc phân chia lợi nhuận như thế nào cần đặc biệt lưu tâm.

Ví dụ như BitDAO, với số lượng thành viên lớn lên đến 7000 BIT Holders, việc phân chia lợi nhuận theo tỉ lệ sẽ rất khó khăn. Chính vì thế hiện nay BitDAO vẫn chưa thống nhất được cách thức chia lợi nhuận của mình.

Một số quỹ đầu tư lớn

Polychain Capital

Polychain Capital được thành lập vào năm 2016 bởi Olaf Carlson-Wee - một nhà quản lý quỹ nổi tiếng. Đồng thời cũng là nhân viên thứ ba tham gia vào Coinbase, Polychain Capital có thể được xem là quỹ đầu tư tiền điện tử lớn nhất thế giới với khối lượng tài sản được quản lý lên đến hơn $1 tỷ.

Ngoài tiền điện tử, Polychain Capital còn đầu tư vào các công ty startup đang phát triển công nghệ blockchain ở giai đoạn đầu. Polychain tập trung vào các dự án có khả năng đột phá với các nguyên tắc cơ bản vững chắc để dẫn trước thị trường.

Polychain đã tự khẳng định mình là một trong những quỹ đầu tư tiền điện tử nổi bật nhất hiện nay nhờ vào khả năng thu hút vốn từ các tổ chức đầu tư mạo hiểm được đánh giá cao trong lĩnh vực tài chính truyền thống như Union Square Ventures, Bain, Founders Fund và Sequoia Capital. 

Alameda Research

Alameda Research được thành lập năm 2017, hiện đang quản lý hơn $100 triệu tài sản kỹ thuật số, đồng thời giao dịch $600 triệu đến $1,5 tỷ mỗi ngày trên hàng ngàn sản phẩm tài chính khác nhau xoay quanh altcoin và các sản phẩm phái sinh của chúng. Quỹ này gắn liền với tên tuổi nhà sáng lập Sam Bankman-Fried của sàn giao dịch FTX.

Alameda Research chuyên cung cấp các dịch vụ giao dịch OTC, tạo lập thị trường (Market Making), đồng thời cũng có các khoản đầu tư vào các dự án crypto.

a16z (Andreessen Horowitz)

a16z là một quỹ đầu tư mạo hiểm nổi tiếng đặt tại Thung lũng Silicon, đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau từ giai đoạn đầu tiên đến giai đoạn tăng trưởng. a16z cũng có một quỹ tiền điện tử chuyên dụng với $350 triệu tài sản được quản lý, hơn 27 khoản đầu tư được tiết lộ công khai vào các dự án tiền điện tử và blockchain.

NGC Ventures

NGC Ventures được thành lập vào năm 2017 và đóng vai trò vừa là nhà đầu tư vừa là cơ sở ươm tạo cho các dự án blockchain và tiền điện tử trên khắp thế giới. Với $400 triệu tài sản được quản lý, nhiều công ty mà họ hỗ trợ - như Parami Protocol và ReSource Finance - tập trung vào việc tận dụng tiềm năng của blockchain để phân quyền, với các trường hợp sử dụng như tài chính phi tập trung và máy tính phi tập trung.

Three Arrow Capital

Three Arrows Capital là một công ty quản lý quỹ đầu tư được thành lập vào năm 2012 bởi Su Zhu và Kyle Davies, có trụ sở chính tại Singapore. Công ty đã đầu tư vào các dự án blockchain layer 1 hàng đầu như Ethereum, Avalanche, Polkadot, bên cạnh việc xây dựng danh mục đầu tư DeFi mở rộng bao gồm Aave, Synthetix và Balancer.

Tháng 8 vừa qua, Three Arrow Capital cũng đã khởi động một quỹ tập trung vào việc sưu tầm các tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số dưới dạng NFT.

Hashed

Hashed là một quỹ đầu tư toàn cầu giai đoạn đầu tập trung vào lĩnh vực blockchain và tiền điện tử. Có trụ sở tại San Francisco, với một văn phòng giao dịch ở Seoul, Hashed thường đầu tư vào các vòng seed round và mạo hiểm.

Ngoài các khoản đầu tư của mình, Hashed cũng thường xuyên tổ chức Hashed Lounge - một sự kiện nơi các chuyên gia blockchain có thể kết nối với nhau để thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp này.  

Các công ty đáng chú ý mà Hashed đã hỗ trợ bao gồm SKALE Labs - một nền tảng giải pháp mở rộng blockchain, nền tảng trao đổi tiền điện tử IoT Chain và nhà cung cấp ứng dụng trò chơi di động Animoca Brands.

Tìm hiểu thêm Công nghệ Cross-chain: Giải pháp nâng DeFi lên tầm cao mới.

Tổng kết

Tương tự như các quỹ đầu tư truyền thống, quỹ đầu tư crypto không chỉ là một nhân tố quan trọng hỗ trợ, giúp đỡ các dự án startup phát triển mà còn đóng một vai trò không thể thiếu trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp blockchain nói chung và tiền điện tử nói riêng.