IDO là gì? Cách kiếm lợi nhuận "khủng" khi đầu tư IDO Coin
IDO là gì?
IDO (Initial DEX Offering) hay phát hành token lần đầu trên sàn giao dịch phi tập trung (DEX), là một mô hình gây quỹ tương đối mới sau sự thành công của DeFi. Đây là một giải pháp thay thế cho ICO và IEO, nhưng việc gây quỹ diễn ra thông qua các pool thanh khoản.
Về mặt bản chất, IDO là sự kế thừa của ICO và IEO ở chỗ nó cũng nhằm mục đích huy động vốn để khởi động một dự án. Tuy nhiên, không giống như ICO và IEO - các token được bán trước khi niêm yết. Với IDO, việc chào bán lần đầu tiên và niêm yết trên sàn DEX diễn ra gần như đồng thời.
IDO đầu tiên diễn ra vào tháng 6/2019 - Raven Protocol trên sàn giao dịch phi tập trung của Binance là Binance DEX. IDO có lợi nhuận cao nhất ở thời điểm hiện tại là Flow từ Dapper Labs. Kể từ đó đến nay, các nhà đầu tư ngày càng quan tâm hơn đến IDO.
Vai trò của IDO
Đối với nhà đầu tư
IDO mở ra cơ hội cho các nhà đầu tư tiếp cận, mua và nắm giữ token của các dự án tiềm năng. Nếu dự án thành công, token đó có thể tăng giá nhiều lần sau IDO, mang lại lợi nhuận cực lớn cho họ.
Đối với các dự án
IDO giúp các nhà sáng lập huy động vốn nhanh chóng từ cộng đồng để phát triển dự án của mình mà không cần tốn kém quá nhiều chi phí và giảm các thủ tục kiểm duyệt hay xin phép phức tạp. Ngoài ra, nếu chọn thực hiện IDO trên các sàn DEX hoặc các nền tảng launchpad phổ biến, dự án sẽ được quảng bá rộng rãi trong cộng đồng sẵn có của nền tảng, gia tăng số lượng nhà đầu tư quan tâm đến dự án.
Về phía sàn DEX/nền tảng launchpad
- Thu hút được một lượng traffic lớn và giúp tăng khối lượng giao dịch cho nền tảng.
- Góp phần xây dựng hệ sinh thái và mối quan hệ với các dự án tiềm năng.
- Tăng danh tiếng và độ phổ biến cho nền tảng.
IDO hoạt động như thế nào?
Cách thức hoạt động của IDO tương đối đơn giản. Một dự án muốn thu hút công chúng để gây quỹ thường sẽ lựa chọn một nền tảng hoặc launchpad cung cấp các dịch vụ IDO. Chẳng hạn như Uniswap, Binance DEX, Polkastarter,...
Để được chọn tiến hành IDO, dự án cần phải đáp ứng một vài yêu cầu của nền tảng.
Sau đó, việc niêm yết sẽ được thực hiện thông qua các liquidity pool hoạt động theo cơ chế AMM phi tập trung. Với cơ chế AMM, các smart contract đóng vai trò là trung gian, người bán bỏ tài sản vào liquidity pool. Sau đó người mua sẽ hoán đổi (swap) tài sản của họ với tài sản trong pool thông qua smart contract. Giá hoán đổi cụ thể được thiết lập bởi một thuật toán định giá phức tạp được gọi là "Đường cong liên kết" (Bonding Curves).
Thông thường, IDO sẽ có 2 pool, một pool dành cho cộng đồng và pool còn lại dành cho những người dùng nắm giữ token nền tảng. Một pool thường bao gồm các stablecoin và một đồng coin/token khác.
Ví dụ: USDT/ETH là một cặp thanh khoản.
Tùy thuộc vào điều kiện thị trường, người dùng có thể chuyển đổi giữa các tài sản tiền điện tử khác nhau và các stablecoin. Vì stablecoin có độ biến động thấp, chúng cho phép các trader kiểm soát sự biến động của các tài sản tiền điện tử bằng cách hoán đổi chúng với nhau. Do đó, các sàn giao dịch phi tập trung giúp các dự án có thể phát hành token và truy cập nhanh vào quỹ thông qua các pool thanh khoản.
Sau khi IDO hoàn tất, token sẽ ngay lập tức được list trên một sàn giao dịch phi tập trung.
Bất kỳ dự án nào cũng có thể tự tổ chức một đợt IDO của riêng mình. Do đó, IDO đang ngày càng trở nên phổ biến hơn. Có rất nhiều dự án xem xét chúng như một hình thức đơn giản và thuận tiện để gây quỹ.
Ưu nhược điểm của IDO
Ưu điểm
Hầu như mọi dự án đều có thể gây quỹ
Việc loại bỏ các thủ tục kiểm duyệt của IEO đã cho phép nhiều dự án tiếp cận với nguồn vốn từ cộng đồng. Với phương pháp gây quỹ IDO, các công ty, đặc biệt là các công ty startup, không cần phải đáp ứng những quy định phức tạp để được phép gây quỹ.
Ngoài ra, bất kỳ ai cũng có thể tổ chức hoặc tham gia vào IDO, không chỉ các nhà đầu tư tư nhân. Về lý thuyết, điều này mang lại lợi ích lớn hơn cho ngành công nghiệp crypto.
Linh hoạt
Các nhà đầu tư không phải đợi một thời gian dài để token được niêm yết trên sàn giao dịch. Việc niêm yết thường diễn ra ngay sau khi IDO hoàn thành, cho phép họ linh hoạt kiếm tiền từ khoản đầu tư của mình nhanh hơn so với ICO.
Thanh khoản cao và tức thì
Thanh khoản có nghĩa là khả năng dễ dàng chuyển đổi của một tài sản sang tiền trên thị trường. Đối với một tài sản tiền điện tử, thanh khoản là một trong những yếu tố quan trọng quyết định giá trị của nó.
Đối với IDO, sau khi đợt gây quỹ kết thúc, nhà đầu tư có quyền truy cập và giao dịch token ngay lập tức. Điều này cực kỳ thuận lợi cho việc tạo lập thị trường mới, nâng cao thanh khoản cho tài sản, tăng khả năng tiếp cận token cho mọi người.
Tối ưu hóa chi phí và thời gian cho dự án
Khác với các hình thức gây quỹ khác, các dự án IDO không phải trả phí cho sàn giao dịch và chờ đợi một khoảng thời gian dài để token được niêm yết. Nhờ đó, dự án có thể tiết kiệm tối đa chi phí và thời gian chào bán token ra công chúng.
Nhược điểm
Cơ hội mua được token trong các đợt IDO rất thấp
Do tiềm năng lợi nhuận cao mà token bán trong các đợt IDO mang lại nên tỉ lệ cạnh tranh giữa những người tham gia mua IDO cũng tăng lên. Tuy nhiên cơ hội mua lại có hạn, cộng thêm người dùng được yêu cầu phải nắm giữ một số lượng lớn các token nền tảng để đủ điều kiện tham gia IDO. Vậy nên có nhiều trường hợp tham gia IDO nhiều nhưng chưa một lần mua được token.
Cơ chế whitelist thiếu minh bạch
Hầu hết các dự án thực hiện IDO hiện nay đều áp dụng cơ chế whitelist. Whitelist có thể hiểu là danh sách các cá nhân, tổ chức đăng ký tham gia vào một sự kiện đặc biệt của dự án sử dụng whitelist, cụ thể ở đây là tham gia vào đợt IDO.
Để tham gia whitelist bạn sẽ phải hoàn thành các thao tác KYC và thực hiện một vài nhiệm vụ được yêu cầu như hold token nền tảng, cung cấp thanh khoản, mời bạn bè qua link ref, tham gia Telegram community, follow Twitter, đăng lại một số bài đăng,... Sau đó dự án sẽ lựa chọn ngẫu nhiên những người nằm trong danh sách whitelist để mua IDO.
Tuy nhiên, có nhiều người sử dụng tool, bot,... để gian lận khi thực hiện whitelist nhằm tăng khả năng trúng của mình. Bên cạnh đó, một vài dự án cũng không lựa chọn người dùng ngẫu nhiên trong whitelist mà ưu tiên cho người nhà, người quen, đối tác,... Điều này khiến cho cơ chế whitelist thiếu công bằng và cơ hội trúng whitelist trở nên khó khăn hơn.
Rủi ro hold coin khi tham gia IDO
Một số IDO sẽ yêu cầu bạn phải hold/khóa một lượng token nền tảng nhất định. Vì vậy, bạn sẽ phải đối mặt với rủi ro nếu không mua được token IDO mà giá token nền tảng sụt giảm thì bạn sẽ bị lỗ gấp đôi.
Các nền tảng IDO phổ biến
Hiện nay, hầu hết các dự án blockchain đều huy động vốn thông qua một nền tảng launchpad. Điều này cho phép dự án tiếp cận với một cộng đồng các nhà đầu tư sẵn có, tạo ra các hiệu ứng tích cực về giá trị cho các token. Đây cũng là một phương án marketing hiệu quả cho các dự án mới.
Dưới đây là một vài nền tảng launchpad phổ biến:
Coinlist
CoinList là một trong những nền tảng launchpad nổi tiếng và uy tín nhất hiện nay. Để mua được token thông qua các đợt IDO trên Coinlist khá khó nhưng lợi nhuận mang lại thì cực kỳ cao.
Hầu hết các dự án được nền tảng này lựa chọn đều có mức lợi nhuận ấn tượng ngay sau khi lên sàn, có thể kể đến như Solana, Flow, Mina Protocol, Casper,... Do đó, nền tảng này vẫn luôn được các nhà đầu tư theo dõi sát sao và trông chờ các dự án mở bán trên nó.
Tìm hiểu thêm về Cách tham gia token sale trên Coinlist.
Polkastarter
Polkastarter có thể được coi là nhà tiên phong trong lĩnh vực launchpad vì nó là một trong những nền tảng đầu tiên. Các dự án trên Polkastarter thường nhận được hàng chục, nếu không muốn nói là hàng trăm nghìn người theo dõi và cộng đồng của họ phát triển theo cấp số nhân.
Tuy nhiên, do lượng người muốn mua IDO trên Polkastarter quá đông nên yêu cầu để mua được IDO trên nền tảng này ngày càng khó khăn.
DuckSTARTER của DuckDAO
DuckSTARTER là nền tảng launchpad của hệ sinh thái DuckDAO và cũng là nền tảng nhận được sự quan tâm lớn từ các nhà đầu tư. Nó là bệ phóng thành công cho nhiều dự án và đem lại lợi nhuận cực cao như PolkaFoundry, Shadows Network, Franklin,...
BSC Pad
BSC Pad là launchpad đầu tiên được xây dựng cho các dự án trên Binance Smart Chain. Điểm đặc biệt của nền tảng này là quy trình IDO sẽ được chia thành 2 vòng.
Vòng 1 là vòng phân bổ (Round Allocation). Người dùng nhận được phân bổ token đảm bảo dựa trên số lượng BSCPAD token mà họ nắm giữ, loại bỏ quy trình xổ số - may rủi - bot nhằm tạo ra một sân chơi công bằng cho các nhà đầu tư.
Vòng 2 là vòng FCFS (First come first serve) dành cho tất cả các nhà đầu tư với mọi mức vốn, không phân biệt level. Với tiêu chí người đến trước được ưu tiên trước giúp các nhà đầu tư được hưởng quyền lợi bình đẳng, cạnh tranh công bằng.
DAO Maker
DAO Maker cũng là một nền tảng launchpad rất được quan tâm khi đã hỗ trợ thành công cho 15 dự án, nổi bật như Orion Procotol, My Neighbor Alice, Seascape,...
Các bước tham gia IDO cơ bản
Tùy thuộc vào yêu cầu của mỗi dự án và nền tảng được lựa chọn, cách thức mua token IDO cũng sẽ khác nhau.
Ví dụ: Như IDO của Raven Protocol được diễn ra trên Binance DEX nên nhà đầu tư chỉ có thể mua token RAVEN bằng BNB. Bên cạnh đó, một số IDO giới hạn người dùng từ các quốc gia hay khu vực lãnh thổ nhất định.
Dưới đây là một vài bước phổ biến để tham gia IDO.
Bước 1: Tìm hiểu về các IDO sắp tới
Cách tốt nhất để tìm hiểu về các IDO sắp diễn ra trên các nền tảng là theo dõi các trang mạng xã hội của họ như Twitter, Telegram, Facebook,... Sau đó bạn có thể kiểm tra blog và trang web của nền tảng để biết thêm thông tin chi tiết về IDO đó.
Bước 2: Chọn một dự án và đăng ký vào Whitelist
Khi đã tìm thấy IDO mà bạn muốn tham gia, bước tiếp theo là bạn phải ghi tên vào whitelist. Mỗi dự án sẽ có một danh sách whitelist riêng mà từ đó họ sẽ chọn ngẫu nhiên một nhóm nhỏ hơn để mua token IDO.
Mỗi dự án sẽ có yêu cầu riêng để tham gia whitelist như hold/khóa token nền tảng trong một khoảng thời gian, cung cấp thanh khoản dưới một số hình thức nhất định, theo dõi Twitter, đăng lại một số bài đăng, tham gia các nhóm Telegram,...
Bởi vậy nên, đôi khi việc sở hữu một số lượng lớn token nền tảng sẽ làm tăng cơ hội chiến thắng trong một IDO.
Bước 3: Thực hiện KYC/AML và tham gia IDO
Khi đã hoàn thành đăng ký whitelist, bạn sẽ cần đợi dự án sàng lọc và kiểm tra tất cả các yêu cầu. Ở bước này, những ứng viên không hoàn thành đầy đủ các yêu cầu/nhiệm vụ của whitelist sẽ bị loại. Sau đó nền tảng launchpad hoặc chính dự án sẽ tiến hành xổ số/rút thăm/lựa chọn ngẫu nhiên trong whitelist những người có thể tham gia mua token IDO.
Lúc này, những người trúng whitelist sẽ phải tiến hành xác minh KYC. Hiện nay đa số các IDO đều yêu cầu nhà đầu tư thực hiện quy trình này trước khi tham gia. Nguyên nhân là bởi khuôn khổ pháp lý đối với tiền điện tử ở phần lớn các quốc gia đã trở nên nghiêm ngặt hơn rất nhiều.
Để tránh bất kỳ vấn đề pháp lý tiềm ẩn nào, hầu hết tất cả các dự án IDO đều tiến hành KYC. Đây cũng là lý do mà một số khu vực như Mỹ, Triều Tiên, Iran,... hiếm khi được phép tham gia.
Sau khi hoàn thành KYC, bạn cần theo dõi chính xác thời gian IDO sẽ diễn ra. Hãy đảm bảo bạn có đủ tiền trong ví trước thời điểm này để quá trình mua token thuận lợi nhất có thể.
Bước 4: Nhận token về ví
Sau khi tham gia IDO thành công, số token bạn đã mua sẽ được gửi về ví bạn đã sử dụng để đăng ký. Bên cạnh đó, một số nền tảng quy định sẽ bạn không thể tham gia IDO khác trong một khoảng thời gian nhất định để đảm bảo sự công bằng cho toàn hệ sinh thái.
Ví dụ: Với nền tảng Polkastarter, trong 7 ngày sau khi kết thúc IDO, bạn sẽ không được tham gia vào whitelist của IDO khác.
Có nên đầu tư vào IDO không?
Theo thống kê, gần như tất cả những nhà đầu tư mua được IDO đều có lời, chỉ là ít hay nhiều mà thôi. Có rất nhiều trường hợp, sau khi IDO kết thúc, giá token x5, x10 thậm chí x300 lần so với giá ban đầu. Cộng với việc token nền tảng tăng giá, việc đầu tư vào IDO có vẻ là một "món hời".
Tuy nhiên trên thực tế, để có thể mua token thông qua một đợt IDO là khá khó. Thông thường, các đợt IDO sẽ có một vòng gọi là Whitelist để chọn ra những người may mắn có cơ hội mua được token ở giá public sale. Tuy vậy, tỉ lệ trúng Whitelist lại cực kỳ thấp do số lượng người được chọn có giới hạn.
Ví dụ: IDO của Tidal Finance có hơn 183,000 lượt đăng ký Whitelist, tuy nhiên số người được chọn chỉ có 200 người => Tỉ lệ trúng Whitelist của dự án này chỉ là 0.01%.
Trong trường hợp không may mắn trúng Whitelist, token nền tảng bạn đang hold để tham gia IDO lại giảm, lúc này bạn sẽ phải chịu "thiệt đơn, thiệt kép".
Ngoài ra, không phải tất cả các dự án IDO đều mang lại giá trị hay tiềm năng tăng trưởng tốt trong tương lai. Với sự phát triển mạnh mẽ của DeFi và sự ra đời của một loạt các nền tảng launchpad đóng vai trò là bệ phóng cho các dự án, không có điều gì đảm bảo rằng tất cả các dự án họ hỗ trợ đều uy tín và tiềm năng.
Bên cạnh đó, tiêu chí lựa chọn dự án của các launchpad hiện nay cũng ngày càng đơn giản hơn. Hàng loạt dự án chưa qua kiểm chứng, không có quá nhiều giá trị vẫn được đưa lên launchpad.
Vì vậy trước khi quyết định đầu tư vào bất kỳ dự án IDO nào, bạn cũng nên xem xét nhiều yếu tố và khía cạnh để đưa ra phán đoán chính xác nhất.
Ngoài hình thức đầu tư IDO, bạn có thể xem thêm: IGO là gì? Giải mã xu hướng blockchain Gaming hot nhất hiện nay.
Kết luận
Nhìn chung, IDO là một phương pháp mới để gọi vốn cho các dự án tiền điện tử. Chúng phụ thuộc chủ yếu vào DeFi và sự thành công của nó. So với ICO và IEO, các dự án IDO có nhiều ưu điểm hơn và có tiềm năng mang lại lợi nhuận ấn tượng cho các nhà đầu tư. Chắc chắn IDO sẽ đi vào lịch sử của nền kinh tế tiền điện tử và mở ra những cơ hội mới trong lĩnh vực DeFi.